Mei Awm Law

Sunday, August 14, 2011

ဆလုိင္း – မုိင္ အေမးအေျဖ


၁။ “ဆလုိင္း” ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဟာ ဘာလဲ။
ေျဖ = “ဆလုိင္း” ဆုိတဲ့ ခ်င္းေ၀ါဟာရရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ “ရဲစြမ္းသတၱိႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ သားေကာင္းေယာက်္ား” ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၂။ “မုိင္” ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဟာ ဘာလဲ။
ေျဖ = “မုိင္” ဆုိတာကေတာ့ “သားေကာင္း ရတနာမ်ားကုိ ေမြးဖြားေပးမည့္ ေမြးဖြားေပးေသာ မိန္းမျမတ္” လုိ႔ ခ်င္းလုိ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။

၃။ “ဆလုိင္း – မုိင္” ဆုိတာ ဘာလဲ။
ေျဖ = “ဆလုိင္း – မုိင္” ဆုိတာကေတာ့ ဒီေန႔ေခတ္ ခ်င္းလူငယ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြရဲ႕ အမည္နာမ အေရွ႕မွာ “အမ်ိဳးသားယဥ္ေက်းမႈ သစ္” တစ္ရပ္အေနနဲ႔ အသုံးျပဳလာၾကတဲ့ “အမ်ိဳးသားသေကၤတ” တစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်င္းလူငယ္ ေယာက်္ားမ်ားရဲ႕ အမည္နာမ ေရွ႕မွာ “ဆလုိင္း”၊ ခ်င္းလူငယ္ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ အမည္နာမအေရွ႕မွာ “မုိင္” ရယ္လုိ႔ “ခ်င္း” အမ်ိဳးသား/အမ်ိဳးသမီး အမွတ္သေကၤတအျဖစ္ သုံးစြဲၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

၄။ “ဆလုိင္းနဲ႔ မုိင္” ကုိ ခ်င္းလူငယ္ေတြရဲ႕ အမည္နာမအေရွ႕မွာ အသုံးျပဳလာၾကျခင္းအားျဖင့္ ဘယ္လုိ ထူူးျခားမႈရွိပါသလဲ။
ေျဖ = ယေန႔ခ်င္းလူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြဟာ “ဆလုိင္းနဲ႔ မုိင္” ကုိ အသုံးျပဳၾကျခင္းအားျဖင့္ က်ယ္၀န္းလွတဲ့ ေဒသအသီးသီးမွာ ျပန္႔ႏွံ႔ေနထုိင္ၾကၿပီး၊ အမည္မွည့္ေခၚပုံနဲ႔ ဘာသာစကား သုံးႏႈန္းမႈျခင္း ေျမာက္ျမားစြာ ကြဲျပားေနခဲ့ၾကတဲ့ ခ်င္းမိသားစု၀င္ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး “တစ္မိသားစု၀င္တည္းျဖစ္ေၾကာင္း” အလြယ္တကူ သိရွိႏုိင္ၾကပါတယ္။
ယခင္ကဆုိယင္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားရဲ႕ အမည္မွည့္ေခၚပံု ကြဲျပားျခားနားမႈ၊ ဘာသာ စကားကဲြျပားမႈ၊ ေနရာေဒသ ကြဲျပားမႈေတြ ေၾကာင့္၊ မိမိတုိ႔ရဲ႕ အမ်ဳိးသားအခ်င္းခ်င္း မသိရွိခဲ႔ၾကတဲ႔အျဖစ္ေတြ မၾကာခဏႀကဳံေတြ႔ခဲ႔ရပါတယ္။
ဆလုိင္း-မုိင္ဆုိတာ ခ်င္းမ်ဳိးဆက္သစ္ေတြရဲ႕ အမည္ေရွ႕မွာ “ယဥ္ေက်းမႈ” အသစ္အေနနဲ႔ အသံုးျပဳလာတဲ႔ အမ်ဳိးသား သေကၤတတစ္ခု ျဖစ္တယ္။


ခ်င္းလူမ်ဳိးတုိင္း ဆလုိင္း-မုိင္ကုိ ေလးေလးနက္နက္ သံုးစဲြလာၾကတဲ႔အခ်ိန္မွာေတာ႔ အားကစားေလာက၊ ဂီတေလာက၊ အႏုပညာနယ္ပယ္၊ ေက်ာင္းသားေလာက၊ ၀န္ထမ္းေလာက အစရွိတဲ႔ အသုိင္းအ၀ို္င္း အသီးသီးမွာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး အမ်ဳိးသားခ်င္း အလြယ္တကူ သိရွိႏုိင္ၾကၿပီး အားေပးစရာ၊ ဂုုဏ္ယူစရာ၊ ယုိ္င္းပင္းစရာ ရွိရင္လည္း တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ပုိမုိလြယ္ကူစြာ သိရွိနီးစပ္ခြင့္ကုိ ရရွိႏုိင္ၾကပါတယ္။

၅။ “ဆလုိင္းနဲ႔ မုိင္” ကုိ သံုးစဲြျခင္းအားျခင့္၊ ခ်င္းလူငယ္ေတြရဲ႕ စည္းလံုးညီၫြတ္မႈကို ေဖာ္က်ဴးတယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါသလား။
ေျဖ = ဟုတ္ပါတယ္၊ ေဒသအသီးသီးမွာ ကြဲကြဲျပားျပား ေနထုိင္ၾက ရတဲ႔ ခ်င္းမိသားစု၀င္ေတြကုိ “ဆလုိင္း-မုိင္” ေ၀ါဟာရ ၂ ခုက စုစည္း ေပးလုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဒီေ၀ါဟာရ ၂ ခုကုိ သံုးစြဲ႐ုံနဲ႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီၫြတ္ေရးကုိ မရရွိႏုိင္ေသးပါဘူး။
“ဆလုိင္း-မုိင္” ကုိ ဒီေန႔ခ်င္းလူငယ္ေတြ အသံုးျပဳလာ ျခင္းဟာ ခ်င္းလူငယ္ေတြအတြက္ ဘံုေ၀ါဟာရအသံုးအေဆာင္ တစ္ရပ္ကုိ ပုိင္ဆုိင္လာတဲ႔ “ပထမ” အဆင့္မွာပဲ ရွိပါတယ္။ တနည္း အားျဖင့္ “ဆလုိင္း-မုိင္” ဆုိတာ (UNIFORM) (တသမတ္တည္း ျဖစ္ေပၚမႈ) ဒါမွမဟုတ္ (UNIFORMITY) (တသမတ္တည္းျဖစ္ ျခင္း တဆင္တည္းတူညီျခင္း) ဆုိတဲ႔ တဆင့္မွသာ ရွိပါတယ္။ ဒီပထမအဆင့္မွာ ခ်င္းလူငယ္ေတြ အေနနဲ႔ (UNIFORMITY) အဆင့္ကုိ ရယူပုိင္ဆုိင္ၿပီးတဲ႔အျပင္၊ ဒုတိယအဆင့္ျဖစ္တဲ႔ “ဆလုိင္းမုိင္ စိတ္ဓာတ္” ကုိ ပုိင္ဆုိင္ရယူႏုိင္ၾကမွ သာလွ်င္ တကယ္နက္႐ႈိင္းတ႔ဲ စည္းလံုးညီၫြတ္ေရး (UNITY) ကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၆။ “ဆလုိင္း-မုိင္ စိတ္ဓာတ္” ဆုိတာဘာလဲ။
ေျဖ = ဒီေမးခြန္းကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျဖဆုိႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ “ေဒသစဲြ မ်ဳိးႏြယ္စဲြ စိတ္ဓာတ္” ဆုိတာေတြ အရင္ရွင္းရပါလိမ္႔မယ္။ ေဒသစဲြ စိတ္ဓာတ္ဆုိတာ မိမိရဲ႕ေနထုိင္ရာ မိမိမ်ဳိးႏြယ္တုိ႔ရဲ႕ က်က္စား ရာေဒသ ေသးေသးႏုပ္ႏုပ္ကုိသာ ျမင္ၿပီး မိမိရဲ႕ေဒသ ေကာင္းစား ေရးတစ္ခုထဲကုိသာ ပဓာနထားအာ႐ုံစူးစုိက္တဲ႔ စိတ္ဓာတ္ျဖစ္ပါ တယ္။ တနည္းဆုိရရင္ တစ္စုတစ္ေ၀းတည္းဆုိတဲ႔ ခ်င္းတစ္မ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ မိသားစုအျမင္ေတြကုိ မဆုပ္ကိုင္ပဲ ေမ႔ေလ်ာ႔ဖယ္ရွားထားၿပီး၊ ခ်င္းမိသားစု၀င္ေတြရဲ႕တုိးတက္မႈ၊ စည္းလံုးမႈကုိ မုိက္မုိက္မဲမဲ ဟန္႔တားေနတဲ႔သမုိင္းရဲ႕ ဆုိးေမြအျမင္ေဟာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေဒသစဲြ/မ်ဳိးႏြယ္စဲြ စိတ္ဓာတ္ဟာ “ဆလုိင္းမုိင္ စိတ္ဓာတ္” ဆုိတဲ႔ ခ်င္းမိသားစု၀င္ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ျပဒါးတစ္လမ္း သံတစ္လမ္း လံုးလံုးလ်ားလ်ား ကဲြျပားဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။ ဒီမတူညီတဲ႔အျမင္ (စိတ္ဓာတ္) ႏွစ္ခုဟာ တစ္ခုက စိတ္ဓာတ္ေရးရာ၊ အေတြးအေခၚေရးရာဆုတ္မႈကို ျပၫႊန္းေနၿပီး၊ တစ္ခုက စိတ္ဓာတ္ ေရးရာ အေတြးအေခၚေရးရာ တုိးတက္မႈကုိ ေဖာ္က်ဴးေနပါတယ္။ ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္ဟာ ခ်င္းမိသားစု၀င္အားလံုးရဲ႕ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖဳိးမႈ၊ စည္းလံုးညီၫႊတ္မႈကိုလုိလားတဲ႔ “တိုးတက္တဲ႔” စိတ္ဓာတ္ပဲျဖစ္ ပါသည္။
ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္ဟာ ေခတ္ေဟာင္းကုိခ်န္ထားၿပီး ေခတ္သစ္ကုိ ေတာင္းဆုိဦးတည္ျပဳေနတဲ႔ စိတ္ဓာတ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။

၇။ ဆလုိင္းမုိင္ စိတ္ဓာတ္ဟာ ခ်င္း သမုိင္းရဲ႕ေတာင္းဆုိမႈေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတယ္လုိ႔ အခုိင္အမာ ေျပာလုိ႔ရပါသလား။
ေျဖ = ရပါတယ္။ ပေ၀သဏီ ေရွးခ်င္းဘုိးေဘးေတြေခတ္မွာ ပုိင္ဆုိင္လာခဲ႔တဲ႔ “တစ္မိ တစ္၀မ္း စိတ္ဓာတ္ေတြ”၊ ဘာသာစကား တစ္ခုတည္းကိုသာ ေျပာဆုိသံုးႏႈန္းခဲ႔တ႔ဲ လွပမြန္ျမတ္တဲ႔ အတိတ္ေခတ္ေတြဟာ – ေတာေတာင္ေရေျမ ပထ၀ီအေနအထားနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ ပေရာဂ အသီးသီးေၾကာင့္၊ မိသားစု အစည္းေျပခဲ႔ၿပီး ဘာသာစကားမွအစ စိတ္ဓာတ္၊ အျမင္ေရးရာ ေတြမွာလည္း တစ္မ်ဳိးတစ္ဘာသာ တရြာတပုတ္ဆန္းခဲ႔ၾကပါတယ္။
အရင္ကပုိင္ဆုိင္ခဲ႔တဲ႔ “တစ္မိတစ္၀မ္း စိတ္ဓာတ္” ေတြ ေပ်ာက္သုဥ္းၿပီးတဲ႔ ေခတ္ကာလဟာ အက်ည္းတန္ဆုိး၀ါးၿပီး ရွည္လ်ားတဲ႔ သမုိင္းေၾကာင္းတစ္ရပ္ကုိ ခ်င္းမိသားစု၀င္ေတြ ျဖတ္သန္း ခဲ႔ၾကရတာပါ။
ခ်င္းလူ႔သမုိင္း တစ္ေလွ်ာက္မွာ ျပန္လည္စုစည္းဖုိ႔ အတြက္ သူ႔ေခတ္သူ႔အခါ သူ႔အေျခအေနအရ အမ်ဳိးမ်ဳိးႀကိဳးပမ္းခဲ႔ၾက ပါတယ္။ ပေ၀သဏီက ပုိင္ဆုိင္ခဲ႔တ႔ဲ မိသားစုစိတ္ဓာတ္ေကာင္း ေတြကုိ ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ “လုိအပ္” ေနခဲ႔ပါ တယ္။
ဒီ “လုိအပ္မႈ” သည္ပင္လွ်င္ သမုိင္းရဲ႕ေတာင္းဆုိမႈ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အခုိင္အမာ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ဒီသမုိင္းရဲ႕ ေတာင္းဆုိမႈကုိ ျဖည့္စည္းႏုိင္ေရးအတြက္ ဒီကေန႔ “ဆလုိင္း-မုိင္” လူငယ္မ်ဳိးဆက္ေတြက “ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္” ဆုိတဲ႔ ခ်င္းမိသားစု၀င္ စိတ္ဓာတ္ကုိ ျပန္လည္ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ “ဆလုိင္း-မုိင္ စာေပ” ေတြဟာ လဲြပ်က္သုဥ္းခဲ႔တ႔ဲ မိသားစုစိတ္ဓာတ္ေတြ ျပန္လည္ရွင္သန္ ႀကီးထားဖုိ႔အတြက္ သမုိင္းရဲ႕ေတာင္းဆုိမႈအရ ေပၚထြန္းလာရပါတယ္။

၈။ “ဆလုိင္းမုိင္စာေပ” ဆုိတာဘာလဲ။
ေျဖ = “ဆလုိင္း-မုိင္စာေပ” ဆုိတာကေတာ႔ ခ်င္းမိသားစုစိတ္ဓာတ္ ျပန္လည္ရွင္သန္ေရးအတြက္ အေတြးအျမင္သစ္ေတြကုိ ေဖၚထုတ္တဲ႔ စာေပျဖစ္ပါတယ္။ မည္သည့္ ဘာသာစကား (ခ်င္း၊ ျမန္မာ၊ အဂၤလိပ္…) နဲ႔ပဲ ေရးသည္ျဖစ္ေစ “ခ်င္းမိသားစု၀င္ေတြ ျပန္လည္စုစည္းေရး၊ “ခ်င္းမိသားစုစိတ္ဓာတ္” ရွင္သန္ႀကီးထြားေရး အတြက္ ေရးသား၊ လႈံ႕ေဆာ္၊ တုိက္တြန္းတဲ႔-ေဆာင္ပါး၊ ၀တၳဳ၊ ကဗ်ာ၊ ကာတြန္း၊ စာၫႊန္႔စတဲ႔စာေပအားလံုးကို ၿခံဳငံုၿပီး “ဆလုိင္းမုိင္စာေပ” လုိ႔ တင္စား ေခၚေ၀ၚၾကတာျဖစ္တယ္။

၉။ “ဆလုိင္း” နဲ႔ “မုိင္” ေ၀ါဟာရဟာ မည္သည့္ ခ်င္းအမ်ဳိး ႏြယ္တုိ႔ရဲ႕ ဘာသာစကားျဖစ္ပါသလဲ။
ေျဖ = ေျမျပန္႔ေဒသေန အ႐ႈိခ်င္း ညီအစ္ကိုတို႔ရဲ႕ ေ၀ါဟာရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ အခုေခတ္ (ဆလုိင္းမုိင္ေခတ္) အေနနဲ႔ေျပာမယ္ ဆုိရင္ “ဆလုိင္းမုိင္” ဆုိတဲ႔ေ၀ါဟာရဟာ ခ်င္းမိသားစု၀င္အားလံုး ပုိင္ဆုိင္တဲ႔ ေ၀ါဟာရပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေ၀ါဟာရကုိ ေတာင္ေပၚ – ေျမျပန္႔ – ေတာင္ပုိင္း ေျမာက္ပုိင္း ေနရာအႏွံ႕ အသံုးျပဳလာၾကတဲ႔ အခ်ိန္ကစၿပီး၊ ဒီေ၀ါဟာရ ကုိ ခ်င္းမိသားစု၀င္အားလံုးရဲ႕ ဘုံပုိင္ေ၀ါဟာရအျဖစ္ သိမ္းၾကံဳးလုိက္ တယ္လုိ႔ ဆုိရပါလိမ္႔မယ္။
ဒီေန႔ဆလုိင္းမုိင္ လူငယ္ေတြဟာ “ဆလုိင္းမုိင္” အေတြးအေခၚကုိ စြဲကုိင္ၾကၿပီး ေျမျပန္႔ရယ္၊ ေတာင္ေပၚရယ္၊ ေတာင္ပုိင္းရယ္၊ ေျမာက္ပုိင္းရယ္-ဟုိဖက္ဒီဖက္ကစ ခဲြျခားတဲ႔ စိတ္ဓာတ္ (ေဒသစိတ္ဓာတ္)ကို တစ္စတစ္စ ဖယ္ရွားလာ ၾကၿပီး ျဖစ္တဲ႔အျပင္၊ သမုိင္းက ေတာင္းဆုိေနတဲ႔ ဘံုဘာသာစကား (ဘံုစကား)ကုိလည္း အျမင္သစ္ေတြနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ ရွာေဖြေနၾကပါၿပီ။

၁၀။ “ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္” ရဲ႕အရင္းအျမစ္ဟာဘာလဲ။
ေျဖ = ခ်င္းလူ႕အဖြဲ႔အစည္းမွာ ဘာသာ မ်ဳိးကဲြေပါင္းေျမာက္ျမားစြာ ရွိတဲ႔အေလွ်ာက္ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတာင္ေပၚခ်င္းေဒသ ေတြ အလုိက္မိမိတုိ႔ရဲ႕ ဘာသာစကားအရ က်ား/မ အမည္ေရွ႕မွာ သေကၤတမ်ဳိးကြဲေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးေပၚေပါက္ခဲ႔ပါတယ္။
(Taang-Lia, Pa-Nu, Val-Leng) … စသည္ျဖင့္ ေဒသအလုိက္ အကဲြကဲြအျပားျပား စတင္အသံုးျပဳလာ ၾကသည္။ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔ျဖတ္သန္းခဲ႔ၿပီး ၁၉၇၃ ခု ႏွစ္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ခ-စ-ယ အစည္းအေ၀းတစ္ခုမွာ ဒီလုိမ်ဳိးကဲြ သေကၤတေတြကို အသံုးျပဳမဲ႔အစား အားလံုးဘံုအျဖစ္အသံုးျပဳႏုိင္မဲ႔၊ “အသံုးျပဳသင့္တဲ႔” က်ား/မ သေကၤတတစ္ခုခုကုိ သတ္မွတ္ဖုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ႔ၾကတယ္…။
အဲ႔ဒီအစည္းအေ၀းမွာ (Salai-Mai) သာလွ်င္ ခ်င္းလူငယ္ေတြရဲ႕ “ဘံု” ပုိင္ဆုိင္မႈ ေ၀ါဟာရ သေကၤတျဖစ္သင့္တယ္ ဆုိတာကုိ အမ်ားစုက လက္ခံခဲ႔ၾကပါတယ္။ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ ေမာင္မယ္ သစ္လြင္ႀကိဳဆုိပြဲမွာ စတင္အသံုးျပဳခဲ႔ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ တရား၀င္မေၾကျငာႏုိင္ခဲ႔ပါဘူး။ ၁၉၇၇ -ခုႏွစ္ ခစယ အစည္းအေ၀း ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာမွ ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္လာၿပီး ေၾကးမံုသတင္းစာမွာ သတင္းတစ္ခုအျဖစ္ တိတိက်က် ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္လာခဲ႔ပါတယ္။
အရင္က (Taang-Lia, Pa-Nu, Val-Leng) … စသည္ျဖင့္ ေဒသအလုိက္ သံုးစြဲၾကတဲ႔ “ေဒသသံုး” သေကၤတ ေ၀ါဟာရေတြကို “စြန္႔လႊတ္ၿပီး (Salai-Mai) ကုိ တခဲနက္ ေထာက္ခံအသံုးျပဳလာၾကပါတယ္။
မိမိတုိ႔ရဲ႕ ေဒသသံုး သေကၤတေတြ၊ မိမိတုိ႔အသီးသီးရဲ႕ ေဒသစြဲႏွစ္သက္မႈေတြကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး “ဘံုစိတ္ဓာတ္” စခန္းကို ေရာက္လာႏုိင္ၾကတာမုိ႔ ေဒသစဲြသမုိင္းအေမြေဟာင္းေတြကုိ ျပတ္ျပတ္သားသား တြန္းလွန္စြန္႔လွဴႏုိင္တဲ႔ “ဆလုိင္း မိုင္စိတ္ဓာတ္” ကို ပုိင္ဆုိင္စဲြကုိင္ႏုိင္လာၾကတာျဖစ္တယ္။
ဒီလုိ ေဒသစဲြႀကိဳက္ႏွစ္သက္မႈ၊ ေရြးခ်ယ္မႈေတြကို စြန္႔လႊတ္ႏုိင္တ႔ဲ “စိတ္ဓာတ္သစ္”ကို အစဲြျပဳၿပီး၊ ဒီလုိစိတ္ဓာတ္မ်ဳိးကုိ ဒီေန႔ခ်င္း လူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြက “ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္” လုိ႔ တင္စားေခၚေ၀ၚသမုတ္ လုိက္တာပါပဲ။
တနည္းအားျဖင့္ ခ်င္းလူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြဟာ ခ်င္းလူ႔သမုိင္းမွာ က႑သစ္တရပ္ကုိ စတင္ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ခဲ႔ၿပီး ခ်င္းလူ႔ အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ (Renaissance) “ဥာဏ္သစ္ေလာင္း” ေခတ္တစ္ခု အစခ်ီခဲ႔တာပါပဲ။

၁၁။ “ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္” ေပၚထြန္းလာတာကုိ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ (Renaissance) လုိ႔ အမွန္တကယ္ ခုိင္ခုိင္မာမာ သတ္မွတ္လုိ႔ရသလား။
ေျဖ = ဒီလုိပဲ အခုိင္အမာ သတ္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္ (Renaissance) ဆုိတဲ႔ ေ၀ါဟာရရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကုိက (Rebirth) ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္ဆုိတာ ေရွးခ်င္းဘုိးေဘးေခတ္ မိသားစုစိတ္ဓာတ္၊ တခုတည္းေသာစိတ္ဓာတ္၊ တစ္မ်ဳိးတည္းေသာ ဘာသာစကား ထြန္းကားခဲ႔တဲ႔ သမုိင္းေခတ္ဦးကာလ၊ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဘုိးေဘးေခတ္မွာရွိခဲ႔ၿပီးသား ပုိင္ခဲ႔ျပီးသား “ဘံုစိတ္ဓာတ္၊ ဘံုဘာသာစကား” ဆုိတာေတြ ျပန္လည္ေမြးဖြား ရွင္သန္လာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီစိတ္ဓာတ္ဟာ အသစ္ေတြ႔ရွိခ်က္၊ အသစ္တီထြင္မႈ မဟုတ္ဘူး၊ မေတာ္တဆ ေပၚေပါက္လာတဲ႔ ကိစၥလဲ မဟုတ္ပါဘူး။
အိပ္မက္ေယာင္ၿပီး ထေအာ္တာလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရွးခ်င္းဘုိးေဘးေတြရဲ႕ တစ္မိတစ္၀မ္းတည္း “မိသားစုစိတ္ဓာတ္” ျပန္လည္ေမြဖြားျခင္း (Rebirth, Renaissance) ဥာဏ္သစ္ ေလာင္းျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရွးခ်င္းဘုိးေဘးေတြ ပုိင္ဆုိင္ခဲ႔တဲ႔ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ အေျခခံအားျဖင့္ ဘာမွကြာျခားမႈမရွိပါဘူး၊ တစ္ခုပဲျခားနား၊ ထူးျခားတာ ရွိပါတယ္။ ဒီစိတ္ဓာတ္ကုိ “ဆလုိင္းမိုင္ စိတ္ဓာတ္” ရယ္လုိ႔ တင္စားၿပီး ေ၀ါဟာရတခုအားျဖင့္ သတ္မွတ္ သမုတ္ေခၚေ၀ၚခဲ႔ၾကတဲ႔ အခ်က္တစ္ခု၊
ဘံုစိတ္ဆုိတာ လူမ်ဳိးတုိင္းမွာ ကုိယ္စီရွိတဲ႔သဘာ၀ ပုိင္ဆုိင္မႈျဖစ္တဲ႔အေလွ်ာက္
“အသင္းအဖဲြ႔ကမဟုတ္။
ဦးေဆာင္သူရယ္လုိ႔လဲမလုိမရွိ။
ဖဲြ႔စည္းျခင္းလဲမမည္” တဲ႔ ေခတ္သမုိင္းရဲ႕ ေမြးထုတ္ေပးတဲ႔ အရာကိစၥ(႐ုိး႐ုိးစင္းစင္း) တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၂။ “ဆလုိင္းမုိင္” ဆုိတာ အစအဦးက ေျမျပင္ေန “အ႐ႈိခ်င္းအႏြယ္၀င္” တုိ႔ရဲ႕ ေ၀ါဟာရျဖစ္ၿပီး၊ အခုေခတ္မွာေတာ႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသားအားလံုးပုိင္ ျဖစ္တယ္လို႔ဆုိခဲ႔ပါတယ္။ ဒါကုိ ပီပီျပင္ျပင္ သိလုိပါတယ္။
ေျဖ = ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တုန္းက သရက္ၿမဳိ႕မွာ ေျမျပန႔္ခ်င္း ညီအစ္ကုိတုိ႔ရဲ႕ “နယ္ေပါင္းစံုအစည္းအေ၀းတစ္ခု” ေခၚယူက်င္းပၿပီး၊ ခ်င္းေတြရဲ႕ အမည္နာမေရွ႕မွာ ခ်င္းမွန္းသိေအာင္ (တစ္မိသားစု၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း အမွတ္သေကၤတ တစ္ခုသတ္မွတ္ဖုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ႔ၾကပါတယ္။)
“ဆလုိင္းမုိင္”ဆုိတဲ႔ သေကၤတေ၀ါဟာရကုိ ခ်င္းတုိ႔ရဲ႕ က်ား/မ သေကၤတအျဖစ္ နာမည္ေရွ႕မွာ အသံုးျပဳမႈဟာ၊ ဒီအစည္းအေ၀းႀကီးကေန ေပၚေပါက္ခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေ၀ါဟာရဟာ၊ အ႐ႈိခ်င္းေတြရဲ႕ ဘာသာစကားမွာ အရင့္အရင္ (ေရွး) ကတည္းက ရွိၿပီးသားျဖစ္ေပမဲ႔၊ နာမည္ေရွ႕မွာ အသံုးျပဳခဲ႔ျခင္း မရွိခဲ႕ၾကပါဘူး။ ေတာင္ေပၚေဒသမွာ ဒီလုိသေကၤတ အသီးသီးစတင္တဲ႕ ၁၉၆၅-ခုႏွစ္ထက္ အႏွစ္ ၃၀ ေစာပါတယ္။ ခ်င္းလူငယ္မ်ားရဲ႕ “ဘံု” သံုးေ၀ါဟာရ တစ္ခုရွာေဖြၾကတဲ႔ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္နဲ႔ စာရင္ အႏွစ္ ၄၀ ေစာပါတယ္။
အဲဒီအႏွစ္ ၄၀ ကာလမွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႕ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုအ၀ွမ္းမွာ “ဆလုိင္းမုိင္” ဆုိရင္ ခ်င္း (ေျမျပန္႔ခ်င္းမွန္း) လူတုိင္းသိေနၾကပါၿပီ။ အႏွစ္ ၄၀ ဆုိတာ ရာစုႏွစ္တခုရဲ႕ “ထက္၀က္” နီးနီးရွိပါတယ္။
အမ်ားသိၿပီး နားလည္ၿပီးျဖစ္တဲ႔ “ဆလုိင္း-မုိင္” ကို အားလံုး “ဘံု” သံုးအျဖစ္ သတ္မွတ္ႏုိင္မွ သဘာ၀က် မယ္ဆုိတာကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ၾကတဲ႔အေလ်ာက္ “ဆလုိင္းမုိင္” ဆုိတဲ႔ သေကၤတကုိ “ဘံု” ပုိင္အျဖစ္ သိမ္းပုိက္လုိက္ၾကတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေ၀ါဟာရဟာ ခ်င္းအမ်ဳိးသားအားလံုးတုိ႔ရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈ “အမ်ဳိးသားပုိင္” ျဖစ္ပါတယ္။

၁၃။ “ဆလုိင္းမုိင္လႈပ္ရွားမႈ” ဟာ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ကဲြျပားမႈေတြကုိ စုစည္းေပးတယ္လုိ႔ဆိုေပမဲ႔ ၁၉၇၇ ခု၊ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဆလုိင္းမုိင္ျပႆနာေၾကာင့္ စည္း႐ုံးမႈ ေတာ္ေတာ္ပ်က္ျပားခဲ႔ရတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ မွန္ပါသလား။
ေျဖ = ဂ မွားတယ္။
ဂ ဆလုိင္းမုိင္ျပႆနာ လံုး၀မရွိခဲ႔ပါဘူး။
တဦးနဲ႔တဦး နားလည္မႈကြာျခားတာေတာ႔ ရွိခဲ႔ပါတယ္။ အျငင္းပြားမႈကေလးေတြလည္း ရွိခဲ႔ပါတယ္။
ဒီလုိ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ကမၻာ႔အေတြးအေခၚ သမုိင္းနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အေသးအဖဲြ႔ ကိစၥပါပဲ။ အေတြးအေခၚ သစ္တစ္ခု ေပၚထြန္းတုိင္း ေပၚထြန္းတုိင္း ဒီလုိကိစၥမ်ဳိး ရွိစၿမဲ ဓမၼတာပါပဲ။
ဒါေပမဲ႔ အဲဒီအသစ္ေတြဟာ မွန္ကန္တယ္၊ ႐ုိးသား တယ္၊ တကယ္တမ္း လူသား၀န္းက်င္ကုိ အက်ိဳးျပဳတယ္ လက္ေတြ႕ က်တယ္ဆုိရင္ တစ္ေန႔တစ္ခ်ိန္မွာ အားလံုးက လက္ခံလာၾကတာ ခ်ည္းပါပဲ။
ဒီေန႔ “ဆလုိင္း-မုိင္” တုိးတက္မႈကုိ လုိလားတဲ႔ စည္းလံုးမႈကုိ လုိလားတဲ႕၊ ႐ုိးသားစြာ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ တဲ႔ ခ်င္းလူငယ္တုိင္းက (အသံုးျပဳသည္ျဖစ္ေစ၊ အသံုးမျပဳသည္ျဖစ္ေစ) နားလည္ သေဘာေပါက္ၾကပါမယ္။
ဒါတင္မကပါဘူးကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အမိျပည္ေထာင္စု အတြင္းေနထိုင္ၾကတ႔ဲ အျခားတုိင္းရင္းသား ညီအစ္ကုိ ေတြကိုယ္တုိင္က “ဆလုိင္း-မုိင္” ဆုိရင္ “ခ်င္း” ဆုိတာကုိ လက္ခံ ေနၾကပါၿပီ။
အခုကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ဘ၀ကုိ စာနာေထာက္ထားတဲ႔ ေျမျပန္႔ ညီအစ္ကုိေတြကုိယ္တုိင္ရဲ႕ အားေပးကူညီမႈကုိ ခံယူေနပါၿပီ။
ဒါေၾကာင့္ “ဆလုိင္း-မုိင္” လႈပ္ရွားမႈဆိုတာ ခ်င္းလူ႕အဖဲြ႔အစည္းထဲမွာ “ျပႆနာတစ္ခုအျဖစ္ ေပၚထြန္းလာတာ မဟုတ္ပဲ” နာတာရွည္ေဒသစြဲ သမုိင္းျပႆနာမ်ားေပးတဲ႔ “ေသာ႔ခ်က္” သာလွ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။
က်ဥ္းေျမာင္းတဲ႔ ေဒသစဲြစိတ္ဓာတ္ကုိသာမက၊ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ႔ အမ်ဳိးသားေရး အျမင္ေတြကိုပါ အျမစ္ပါ တြန္းလွန္ေနတဲ႔ “ဆလုိင္းမုိင္လႈပ္ရွားမႈ” ဟာ စည္းလံုးမႈ ပ်က္ျပားခြင့္ေပးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

၁၄။ “ဆလုိင္း-မုိင္ အေတြးအေခၚ” ကုိ ေလ႔လာဖုိ႔ လုိပါသလား။
ေျဖ = “ဆလုိင္း-မုိင္ အေတြးအေခၚ” ဆုိတာ စာတစ္ေစာင္တစ္တြဲ က်မ္း၀န္တခုအျဖစ္ ေပထက္အကၡရာ တင္ရေလာက္ေအာင္ မရွိပါဘူး။ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးရဲ႕ အေတြးအေခၚလဲ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဒီအေတြးအေခၚကုိ ေလ႔လာဖုိ႔ အလြယ္ဆံုးနည္းလမ္းကေတာ႕ ဆလုိင္း-မုိင္ ခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္၀င္ေတြရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲကုိ နက္နက္႐ုိင္း႐ုိင္း ၀င္ေရာက္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
“ဆလုိင္း-မုိင္ အေတြးအေခၚ”ဆုိတာဦးေႏွာက္ထဲ ယို္စီးတဲ႔ အရာကိစၥမဟုတ္ပဲ ဒီေန႔ေခတ္ ခ်င္းလူငယ္ မ်ဳိးဆက္သစ္ ေတြရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲမွာ ကိန္းေအာင္းေနတဲ႔ စိတ္ဓာတ္သာလွ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆလုိင္းမုိင္အေတြးအေခၚဟာ ထာ၀ရရွင္သန္ေနမွာ ပါပဲ။

၁၅။ ခ်င္းေတြရဲ႕ နာမည္ေရွ႕မွာ ဘံုသေကၤတအျဖစ္ “ဆလုိင္း၊ မုိင္”လုိ႔ အသံုးျပဳျခင္းဟာ အျခားေ၀ါဟာရေတြျဖစ္တဲ႔ (Taang Lia, Pa Nu, Val Leng) ေတြကိုသံုးဖုိ႔ မသင့္ေတာ္လုိ႔ လား၊ မေကာင္းလုိ႔လား။
ေျဖ = ၁၉၇၃-ခုႏွစ္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ခ.စ.ယ အစည္းအေ၀းမွာ ဘံုေ၀ါဟာရကို စတင္ေဆြးေႏြးခဲ႔တုန္းက မည္သည့္ခ်င္းေ၀ါဟာရကုိ သတ္မွတ္အသံုးျပဳရမယ္ဆုိၿပီး၊ မူေသသတ္မွတ္ရန္ ရည္ရြယ္မႈ မရွိခဲ႔ပါဘူး။ မည္သည့္ခ်င္းေ၀ါဟာရကုိမဆုိ တစ္ခုခုကုိသာ သင့္ေတာ္ရင္သင့္ေတာ္သလုိ ဘံုေ၀ါဟာရ၊ ဘံုသေကၤတအျဖစ္ အေျခခံၿပီး သတ္မွတ္ သံုးစြဲၾကဖို႔ အေျခခံထား ေဆြးေႏြးခဲ႔တာသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအစည္းအေ၀းႀကီးမွာအေျခအတင္ အျပန္အလွန္ တင္ျပ၊ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြး၊ ျငင္းခံုၾကၿပီး ခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္စုေတြရဲ႕ နာမည္ ေရွ႕မွာ အသံုးျပဳေနၾကတဲ႔ အမွတ္သေကၤတေတြ အသီးသီးအနက္ “ဆလုိင္း-မုိင္” ကို ခ်င္းတစ္မ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ သေကၤတအျဖစ္ အသံုးျပဳသင့္ေၾကာင္း အမ်ားက သေဘာတူလက္ခံ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ခဲ႔တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္တစ္ခုရဲ႕ အမည္သေကၤတဟာ သက္ဆုိင္တဲ႔မ်ဳိးႏြယ္စု တစ္ခုထဲရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈဆုိတဲ႔ အဆင့္ကေန အမ်ဳိးသားသေကၤတ (တစ္မ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈ) အျဖစ္ အဆင္ျမင့္ က်ယ္၀န္းလာခဲ႔ၿပီး၊ က်န္တဲ႔အျခားမ်ဳိးႏြယ္ ၀င္အသီးသီးရဲ႕အမည္ သေကၤတေတြဟာ ၿမဳိ႕နယ္၊ မ်ဳိးႏြယ္၊ ေဒသကုိ လုိက္ၿပီး အသံုးျပဳၾကတဲ႔ သေကၤတအဆင့္မွသာ က်န္ရစ္ခဲ႔ၾကပါတယ္။
မ်ဳိးဆက္သစ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာလည္း မ်ဳိးႏြယ္စဲြ အသံုးျပဳမႈေတြကို ခ်န္ရစ္ခဲ႔ၿပီး၊ ဆလုိင္းမုိင္ဆုိတဲ႔ ေ၀ါဟာရနဲ႔အတူ အေရွ႕ကို တစ္လွမ္းတုိးႏုိင္ခဲ႔ၾကပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ “ဆလုိင္းမုိင္” ဆိုတဲ႔ ေ၀ါဟာရသည္သာ “အေကာင္း” ျဖစ္မယ္၊ အျခား ေ၀ါဟာရေတြဟာ မေကာင္းဘူးလုိ႔ ဆုိလုိရင္း လံုး၀မရွိပါဘူး၊ ဆလုိင္းမုိင္ဆုိတာ ေ၀ါဟာရလုပြဲလည္း မဟုတ္ဘူး။ အထက္ကေျပာခဲ႔တဲ႔ အစည္းအေ၀းအရ ဘံုအျဖစ္ အသံုးျပဳမယ့္ ေ၀ါဟာရတစ္ခုကုိ အမ်ားသေဘာတူညီမႈနဲ႔ မဆံုးျဖတ္ ႏုိင္တဲ႔ကာလတခုလံုး (အသီးသီး)ဟာ မ်ဳိးႏြယ္အလုိက္ အသံုးျပဳမႈဆုိတဲ႔ အဆင့္တန္းတူအဆင့္တန္းမွာပဲ ရွိေနခဲ႔ပါတယ္။
ဒါေပမဲ႔ “ဆလိုင္းမိုင္” ဟာ အမ်ားသေဘာတူ ဘံုုပုိင္ဆုိတဲ႔ ေနရာကုိ ရရွိႏုိင္ခဲ႔တဲ႔အတြက္ “ခ်င္းတစ္မ်ဳိးသားလံုးပုိင္” သေကၤတအျဖစ္ အဆင့္ျမင့္က်ယ္ျပန္႔လာရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေကာင္း/မေကာင္းဆုိတာဟာ ေ၀ါဟာရစကားလံုးအရ၊ ခြဲျခားေျပာဆုိ သတ္မွတ္လုိ႔မရပါဘူး။ ဘံုပုိင္ျဖစ္လား၊ မျဖစ္ဘူးလား၊ အမ်ားသံုးလား၊ မ်ဳိးႏြယ္သံုးလား၊ ညီၫြတ္ေရးလား၊ ကြဲျပားေရးလား ဆုိတာေပၚမွာသာ ေကာင္း/မေကာင္းဆုံုးျဖတ္ခဲြျခား ေ၀ဖန္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအျမင္႐ႈေဒါင့္အရ “ဆလုိင္း-မုိင္” (ဘံုေ၀ါဟာရ သေကၤတ) သာလွ်င္ ခ်င္းလူမ်ိဳးအတြက္ အေကာင္းဆံုး အသင့္ေတာ္ဆံုးသံုး ရမဲ႔ ေ၀ါဟာရျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။

၁၆။ အ႐ႈိခ်င္းႏြယ္၀င္တုိ႔ရဲ႕ ပါးစပ္သမုိင္းအရ (Salai Mai) ဆုိတဲ႔ ေ၀ါဟာရဟာ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတုိ႔ရဲ႕ တုိးတက္ရာ တုိးတက္ေၾကာင္းအတြက္ အသံုးျပဳၾကဖုိ႔ (Mother God) က ေပးလာျခင္း ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဘယ္လုိိနားလည္ လက္ခံထားၾကပါသလဲ။
ေျဖ = ဘာသာ ေဗဒပညာရွင္တုိ႔ရဲ႕အဆိုအရ စကားလံုုး ေ၀ါဟာရေတြဟာ ၎င္းတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္ျပဳရာ အရာ၀တၳဳ (သုိ႔မဟုတ္) စိတ္၊နာမ္ ခံစားမႈျဖစ္စဥ္တုိ႔နဲ႔ သီးျခားကင္းလြတ္ၿပီး ေပၚေပါက္လာ တယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။ စကားလံုး ေ၀ါဟာရေတြဟာ အမွတ္ အသား၊ သေကၤတသက္သက္သာလွ်င္ျဖစ္ေၾကာင္း ဖြင့္ဆုိၾကပါ တယ္။ ဒါဟာ ဒီေန႔ေခတ္သစ္ ဘာသာေဗဒ ပညာရွင္တုိ႔ရဲ႕ အဆုိျဖစ္ ၿပီး အထက္ပါအဆုိဟာ ဒ႑ရီဆန္တဲ႔ အဆိုသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒ႑ာရီပံုျပင္ေတြဟာလည္း၊ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ဘဏ္တုိက္ထဲက ေက်ာက္မ်က္ရတနာ တပါးပါပဲ။
ဒါေပမဲ႔ ဒီေန႔မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြက “ဆလုိင္းမုိင္” ဆုိတာကုိ ေ၀ါဟာရအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဓိပၸါယ္ အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ အေျခခံၿပီး လက္ခံသံုးစဲြၾကတာ မဟုတ္ပဲ “အသံုးျပဳမႈ” အတုိင္းအတာနဲ႔ ျဖစ္တ႔ဲ “ဘံုသံုး (ညီၫြတ္ေရး) ေ၀ါဟာရျဖစ္ျခင္း” ဆုိတဲ႔အေပၚမွာ မူတည္ၿပီး အေလးအနက္ထား သံုးစြဲၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၇။ “ဆလုိင္းမုိင္” အသံုးျပဳမႈ အတုိင္းအတာနဲ႔ အလားအလာ ဘယ္လုိရွိပါသလဲ။
ေျဖ = စာရင္းဇယားအရ အေရအတြက္ ေကာက္ယူတင္ျပဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ေပမဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕နယ္တုိင္းမွာ ဆလုိင္းမုိင္ကုိ လက္ခံအသံုးျပဳသူေတြ ရွိေနၾကပါတယ္။ အသံုးျပဳမႈ အနည္းအမ်ား ကြာျခားမႈရွိတာကလဲြရင္လံုး၀သံုးစြဲ သူမ႐ွိတဲ့ ၿမဳိ႕နယ္ မရွိပါဘူး။
ဒါေပမဲ႔ ဆလုိ္င္းမုိင္ လႈပ္ရွားမႈ စတင္ခဲ႔တဲ႔ ဒီ(၁၀) စုႏွစ္အတြင္း သေဘာေပါက္ လက္ခံအသံုးျပဳမႈဟာ တစ္စတစ္စ က်ယ္ျပန္႕ေနတာကို လက္ေတြ႔သိရွိျမင္ေတြေနရပါတယ္။
အခ်ိန္ဆုိတာ အယူအဆသစ္ရဲ႕ ဘက္ေတာ္သားအျဖစ္ သစၥာရွိရွိ ထာ၀စဥ္ ရပ္တည္ေလ႔ရွိပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ ေခတ္ေဟာင္း အေမြဆုိးရဲ႕ ေလာင္းရိပ္ ေအာက္ကေန မ႐ုန္းထြက္ႏုိင္ၾကေသး တဲ႔ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္း (OLD GENERATION) နဲ႔ အဲဒီမ်ဳိးဆက္ ေဟာင္းရဲ႕ တားဆီး ပိတ္ဆုိ႔ဟန္႔တားမႈကုိ ခံေနၾကရတဲ႔ ႐ုိးသားတဲ႔ မ်ဳိးဆက္ သစ္ေတြဟာ “ဆလုိင္း-မုိင္” ရဲ႕ အႏွစ္သာရကုိ မသိက်ဳိးကြၽန္ ျပဳလုိ႔မရ၊ တစ္စတစ္စသိရွိလာၾကၿပီ ျဖစ္တဲ႔အတြက္ “ဆလုိင္းမုိင္” အသံုးျပဳမႈ အတုိင္းအတာဟာ ေနာင္ အသစ္အသစ္ေသာ ေပၚထြန္းဦးမဲ႔ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြ အထိ ေကာင္းမြန္ေတာက္ပတဲ႔ အလားအလာ ေတြကို ေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ၾကပါၿပီ။
ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္ရဲ႕ မြန္ျမတ္ျမင့္မားတဲ႔ အရွိန္ အဟုန္ေတြဟာ လာလတၲံ႕ေသာ အနာဂတ္ခ်င္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြက္ သစ္လြင္တဲ႔ ျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကုိ မုခ်မလြဲ ေဆာင္က်ဥ္းေပးမယ္ဆိုတာကို အခုိင္အမာ ယံုၾကည္လုိ႔ရပါ ၿပီ။

(ေအာက္ခ်င္းငွက္ (VAKOK) စာစဥ္ အတြဲ (၂) အမွတ္ (၃) (၃၄-ႏွစ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေန႔အထူး ထုတ္) အတြဲ (၃) အမွတ္ ၁း၂ တြင္ ေဖၚျပခဲ႔ေသာ ဆလုိင္-မုိင္ အေမးအေျဖကို ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂ တြင္ ျပန္လည္ ျဖည့္စြတ္၍ တင္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ )

Source...Chinmagazine
မွတ္ခ်က္။ ။ပံုကေတာ႔ ကူကယ္က ရတဲ႔ ပံုကိုထည္႔တာပါ... မူရင္းပံု မဟုတ္ပါဘူး...

Saturday, August 13, 2011

ကၽြဲရိုင္း

လမ္း မရွိ
ကား မရွိ
ေငြ မရွိ
အိမ္ မရွိ

အလင္း မရွိ
လွ်ပ္စစ္မီး မရွိ
စားစရာ မရွိ
အားကိုးစရာ မရွိ

စည္း မရွိ
ကမ္း မရွိ
ဥပေဒ မရွိ
ကိုယ္႔အဖို႔ဘာမွ မရွိ

အစိမ္းရင္႔ေရာင္
ဝတ္စံုနဲ႔
ကၽြဲရိုင္းေတြ
ကခုန္ေနတဲ႔
အမိခ်င္းလ်န္ကို
ကၽြန္ေတာ္ အဘယ္႔ေၾကာင္႔
အၿမဲတမ္း
လြမ္းမိပါသနည္း...?

ZP.Lintan

Friday, August 12, 2011

Gmail အသံုးျပဳနည္း


Source...စကားဝါေျမ

Photoshop Degsign Drawing(Basic)



က်ေနာ္ Photoshop ေလ႔လာခ်င္တာနဲ႔ http://ghostgovern.weebly.com ဆီက ယူလာတာပါ...ေလ႔လာခ်င္သူရွိရင္ အလြယ္တကူေလ႔လာ လို႔ရေအာင္ တင္ထားပါတယ္။

Thursday, August 11, 2011

ကေလးေတြရဲ႔ ေမးခြန္း

ခ်င္းျပည္နယ္ ရွိႏြားေနာက္ ပံု

ကေလးေတြရဲ႕ ေမးခြန္းလုိ႔ ေျပာလုိက္ရေသာ္လဲ ငါ့အသက္နဲ႕ လွမ္းၾကည့္ၿပီး ေျပာလုိက္ရတာပါ။ တကယ္ဆုိေတာ့ လူပ်ဳိေပါက္ ကာလသားအရြယ္ေတြ မ်ားပါတယ္။ ဆရာေတာ္ ရွင္မဟာရ႒သာရရဲ႕ လမ္းၫႊန္
ပညာရွာနည္းျဖစ္တဲ့ သု-စိ-ပု-ဘာ-ဝိ-လိ-သိ-ဓာ ဆုိတဲ့ လကၤာေလးကို မင္းတို႔လဲ
ေတြ႕ဖူး ၾကမွာေပါ့။ ဒီလုိပဲ သူမ်ားေျပာတာ၊ ဆုိတာကုိ နားေထာင္မွတ္သား၊
ကုိယ္မသိတာ သူမ်ားကုိေမး လုပ္ၾကရ တာကုိး။ ငါတုိ႔လဲ ဒီလုိပဲ
ဆည္းပူးခဲ့ၾကရတာပဲ။ ဒီေတာ့ ငါက ကေလးေတြလုိ႔ ဆုိခဲ့တဲ့ ေကာင္ေလး၊
ေကာင္မေလး တြ ေမးတာကုိလဲ တတ္အားသမွ်၊ ကုိယ္သိ သမွ်
ျပန္ၿပီးေျပာခဲ့ရတာပါပဲ။ မေျဖတတ္၊ မေျပာတတ္တာေတြလဲ ရွိသေပါ့ကြယ္။
အခုေတာ့ျဖင့္ ငါေျပာ ခဲ့သမွ်ေလးေတြကုိ ျပန္ၿပီးေ ရးလုိက္ရ ပါဦးမယ္။

ႏြားေနာက္
ေမး။ ။ ဆရာ ႏြားေနာက္ ဆုိတာကုိ ခဏခဏ ေတြ႕ရတယ္။ ခ်င္းျပည္ နယ္မွာဆုိရင္ ႏြားေနာက္ ေမြးျမဴေရး ၿခံေတာင္ ႏုိင္ငံေတာ္က ဖြင့္ေပးထားတယ္လုိ႔
သတင္းစာထဲမွာ ေတြ႕ရတယ္။ သတင္းဓာတ္ပုံ ၾကည့္လုိက္ေတာ့လဲ
႐ုိး႐ုိးႏြားေတြလုိပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္ ႏြားေနာက္ေခၚတာလဲ။ သူတုိ႔က
ႏြားတစ္မ်ဳိးလား။

ေျဖ။ ။ မင္းေမးမယ္ဆုိလဲ ေမးစရာပဲ။ ငါလဲမင္းလုိပဲ ေဝ့လည္လည္ျဖစ္ ခဲ့ဖူးပါတယ္။ မင္းက ႏြားေနာက္လုိ႔ အသံထြက္တယ္။ သူတုိ႔က အထူးသျဖင့္ မုဆုိးေတြက ႏြားလုိ႔ မထြက္ဘူး။ ႏြားထီး၊ ႏြားမ၊ ႏြားသုုိး ဆုိတာကို နထီး၊
နမ၊ နသုိးလုိ႔ ထြက္ၾကသလုိ ႏြားေနာက္ကုိလဲ နေနာက္လုိ႔ အသံထြက္ၾကတယ္။

ဘာေၾကာင့္ႏြားေနာက္လုိ႔ ေခၚတာကုိ ေမးၾကည့္ေတာ့ ႏြားေနာက္၊ ေရွ႕ ကြၽဲလုိ႔ ေျပာတယ္။ ေရွ႕ကၾကည့္ရင္ ကြၽဲနဲ႔တူတယ္။ ေနာက္က ၾကည့္ရင္ ႏြားနဲ႔တူတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏြားေနာက္၊ ေရွ႕ ကြၽဲလုိ႔ ေခၚခဲ့ၾကတာ။ အဲဒီက
ႏြားေနာက္ပဲ က်န္ရစ္ခဲ့တာလုိ႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒီသတၱဝါကုိ ၾကည့္ၿပီး ေရွ႕က
ျမင္တဲ့သူက ကြၽဲလုိ႔ေျပာ၊ ေနာက္ကျမင္လုိက္တဲ့သူက ႏြားပါပဲလုိ႔
ျငင္းၾကသလုိ ဆုိတာကို ဥပမာေပးထားတာေတာင္ရွိတယ္။ ငါ မွတ္မိသေလာက္ေတာ့
ကင္းဝန္ မင္းႀကီး ေရးတဲ့ ေနမိရကန္ထဲမွာ ထင္တာပဲ။

ဒါေပမယ့္ ဒီေကာင္ေတြက ႐ုိင္းတယ္။ ကြၽဲလုိ၊ ႏြားလုိ ခုိင္းလုိ႔ မရဘူး မဟုတ္လား။ ဒါနဲ႔ မုဆုိးေတြကုိ ေမးၾကည့္ေတာ့ သူတုိ႔ ေျပာတာက ”ဘယ္ခုိင္းလုိ႔ ရမလဲ။ သူတုိ႔က ေတာကြၽဲနဲ႔ ေတာႏြားစပ္ၿပီး ေမြးလာတဲ့ေကာင္ေတြ။
ေျပာင္နဲ႔စုိင္ စပ္ၿပီး က်ထားတဲ့ ေကာင္ေတြဆရာရဲ႕။ ေျပာင္ကုိ ေတာကြၽဲလုိ႔
ေခၚတာပဲ။ စုိင္ကုိ ေတာႏြားလုိ႔ ေခၚတာပဲ။ ဒီေတာ့ ႏြားေနာက္က ေတာ႐ုိင္းသတၱဝါ
သက္သက္ပဲ။ အခု သူတုိ႔ ေမြးထားတာက အသားစားဖု႔ိ သက္သက္ပဲ။
ခ်င္းျပည္နယ္မွာလဲ အသားစားဖုိ႔ သက္သက္ပဲ ေမြးၾကတာပါ။ အဲဒါ
ငါၾကားဖူးနားဝရွိသမွ် ျပန္ေျပာခဲ့တာပါပဲ။ မွားတာရွိရင္၊ ျဖည့္စြက္ခ်င္ရင္
ေစ်းကြက္ကုိ လွမ္းၿပီး စာေရးလုိက္ ၾကေပါ့ကြယ္။

ေဒါင္းေတာက္
ေမး။ ။ ဆရာ ေဒါင္းေတာက္ေအာင္ ရွာရတယ္ဆုိတာ လူေတြေျပာတာကုိ မၾကာခဏၾကားဖူးတယ္။ ေဒါင္းေတာက္ေအာင္ ဆိုတာဘာလဲေမး ၾကည့္ေတာ့လဲ ဘယ္သူမွ
ေရေရရာရာ မေျပာႏုိင္ၾကဘူး။ ေဒါင္းေတာက္ ေအာင္ဆုိတာကုိ ဘာေၾကာင့္ ေျပာၾက
တာလဲ။ ဘာအဓိပၸာယ္လဲဆရာ။

ေျဖ ။ ။ ေအးမင္းတုိ႔လုိပဲ ငါလဲ အူလည္လည္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ သုိ႔ေသာ္လဲ ငါက ကံအားေလ်ာ္စြာ ရင္းျမစ္ အေျဖကုိ သိလာရတယ္။ ငါက စာေပေဟာေျပာပြဲေတြသြားရင္း ေတာ ေခါင္ေခါင္ ေက်းရြာေလးတစ္ခုကုိ ေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ငါမွတ္မိ
သေလာက္ေတာ့ျဖင့္ ေတာင္တြင္းႀကီး နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္ ပ်ဥ္းမနားၾကား မီးရထား
ဘူတာေလးရွိတဲ့ မင္းျပင္ဆုိတဲ့ ရြာကေလး ထင္မိတာပဲ။ ေတာအုပ္ ၿမဳိင္အုပ္
အလြန္ႀကီးတဲ့ ေနရာေတြေပါ့။ အဲဒီမွာက ညေနပုိင္းဆုိရင္ ေနေစာင္းတာနဲ႔
ေမွာင္ရီပ်ဳိးလာတာပဲ။ အဲဒီလုိ ေမွာင္ရီပ်ဳိးစအခ်ိန္ ညစာအတြက္
ထမင္းပြဲျပင္ေနၾကတုန္းမွာ ေတာထဲက ဒုတ္ဒုတ္နဲ႔ သစ္ခုတ္သံ ၾကားရတာကုိး။
ဒါနဲ႔ပဲ ငါက နားစြင့္ေနလုိက္ရင္း ”ဒီအခ်ိန္မွာေတာင္ သစ္ခုတ္တဲ့လူ
ရွိေသးသလား”လုိ႔ ေမးလုိက္ေတာ့ အိမ္ရွင္ကၿပဳံးၿပီး ”သစ္ခုတ္တာမဟုတ္ဘူး။
ေဒါင္းေတာက္ေနတာပါ”တဲ့။ ငါလဲ အံ့အားသင့္ၿပီး ”ေဒါင္းက သစ္ပင္ကုိ
ႏႈတ္သီးနဲ႔ ေပါက္ေနတာလား”လုိ႔ ေမးေတာ့ ”မဟုတ္ဘူး ဆရာ။ အဲဒီအတုိင္း
ေဒါက္ေဒါက္နဲ႔ ျမည္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလုိပါပဲ ေနဝင္ခ်ိန္
အိပ္တန္းတက္ေတာ့မွာမုိ႔ သားသမီးေတြကုိ လုိက္ရွာအသံေပးၿပီး စုေခၚတာေပါ့
ဆရာရယ္”တဲ့။ ငါ့စိတ္ထဲမွာ လုံးဝ မထင္မွတ္တာမုိ႔ အံ့အား
ေတာင္သင့္သြားမိတယ္။ အသံက ေဒါက္ေဒါက္နဲ႔ မာလြန္းလုိ႔ ေဒါင္းတြန္တာနဲ႔
ဆက္စပ္လုိ႔ကုိ မရႏုိင္ေလာက္ေအာင္ပါပဲ။ ေဒါင္းမိခင္၊ ဖခင္က သားသမီးေတြကုိ
အိပ္တန္းတက္ခ်ိန္မွာ ရွာၾက၊ ေဖြၾကတာကိုးကြယ့္။ အဲဒါကုိ ဥပမာေပးၿပီး
ေျပာတာမုိ႔ ေဒါင္းေတာက္သလုိ ရွာတယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ၾကတာ။ စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့
ေဒါင္းေတာက္သလုိလုိ႔ သုံးခဲ့ၾကတာျဖစ္မွာေပါ့။ ခုေတာ့ ေဒါင္းေတာက္
ေအာင္လုိ႔ ေျပာေန ၾကတယ္။ ငါလဲ ဒီလုိပဲ ေျပာမိခဲ့တာပါပဲ။ တကယ္ဆုိေတာ့
ရင္းျမစ္ကုိ မသိၾကလုိ႔ ဒီလုိ ေျပာေနၾကတာပါ။ ကဲ-ေဒါင္းေတာက္တာကို နားလည္
ေရာ့ေပါ့။ ေဒါင္းတြန္တာကုိေကာ သိရဲ႕လား။ ဘယ္လုိတြန္သလဲ။

”အုိးေဝလုိ႔ တြန္တာေပါ့ ဆရာ”

”မင္းၾကားဖူးသလား”

”မၾကားဖူးဘူးဆရာ”

”ေအး-ဟုတ္လိမ့္မယ္။ ဘယ္ ၾကားဖူးမလဲ။ ေတာႀကီးၿမဳိင္ႀကီးထဲ မွာ ဆုိရင္ေတာ့ ေတာလုံးဟိန္းသြား ေအာင္ ျမည္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အသက္ႀကီးလာေတာ့ အုိးေဝလုိ႔ မျမည္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အုိးေဝထိေအာင္ မေရာက္ေတာ့ဘဲ အြတ္လုိ႔ပဲ
ျမည္ ႏုိင္သတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါင္းႀကီး ေတာ့အြတ္၊ ေၾကာင္ႀကီးေတာ့ ၫြတ္ လုိ႔
ေျပာၾကတယ္။

”ေၾကာင္ႀကီးေတာ့ ၫြတ္ဆုိတာက”

”ေၾကာင္ဆုိတာ ေညာင္လုိ႔ ျမည္တတ္ၾကတာ မဟုတ္လား။ ဒါေပမယ့္ အသက္ႀကီးလာေတာ့ ေညာင္လုိ႔ ျမည္ေပမယ့္ ေညာင့္ၫြတ္လုိ႔ပဲ အသံထြက္ႏုိင္ေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါင္းႀကီးေတာ့ အြတ္၊ ေၾကာင္ႀကီးေတာ့ ၫြတ္။ လူပ်ဳိႀကီးေတာ့ ဇြတ္တဲ့။
မင္းတုိ႔လုိ ေကာင္မ်ဳိး ေတြေပါ့ကြာ”

”ဟာ- ဆရာကလဲ ထားပါ ေတာ့။ အပ်ဳိႀကီးေတာ့ေကာ”

”အပ်ဳိႀကီးေတာ့ ရႊတ္တဲ့”

”ဟာ-ဆရာကေတာ့ ေျပာၿပီ။ ရႊတ္ဆုိတာ ဘာလဲဆရာရဲ႕”

”ရႊတ္တီး ရႊတ္ေတာက္ ေပါက္တတ္ကရ ရယ္စရာေတြ လုပ္တတ္တာကုိ ေျပာတာကြယ့္။ ဒီေကာင္ ေလးေနာ္ မ်က္စိေနာက္လာၿပီ။ ငါေတာ့နင့္ကုိ ဖက္နမ္းမိေတာ့မွာပဲ ဆုိတာမ်ဳိး လူၾကား သူၾကားထဲမွာ ေျပာခ်င္ေျပာပစ္တာ။ ေကာင္ေလး ေပါက္စေတြက
အပ်ဳိေတြ ဝုိင္းရယ္ေတာ့ ရွက္ၾကတာေပါ့”

”ဆရာကေတာ့ ေပါက္တတ္ ကရေတြ စုံေနေအာင္ေျပာတာပဲ”

”ေအးေလကြာ၊ ငါက ထြင္ တာမဟုတ္ပါဘူး။ လူႀကီးေတြ ေျပာတာကုိ မွတ္ထားရတာပါ။ မင္းလဲ မွတ္သြားေပါ့ကြာ”

”မွတ္မိပါတယ္ဆရာ။ ေဒါင္းႀကီးေတာ့ အြတ္၊ ေၾကာင္ႀကီးေတာ့ ၫြတ္၊ လူပ်ဳိႀကီးေတာ့ ဇြတ္၊ အပ်ဳိ ႀကီးေတာ့ ရႊတ္”

”ဟေကာင္ရ ေဒါင္းေတာက္ေတာ့ေကာ”

”မွတ္မိပါတယ္ ဆရာရဲ႕”

ေအာင္သင္း

Source... www.aungthin.com

ခ်င္းျပည္နယ္ ခရီးစဥ္ ခရီးသြားမွတ္တမ္း




Source....http://www.heintintzaw-library.com/ မွ ဆြဲလာတာပါ... ခ်င္းျပည္ အေၾကာင္းသိ ခ်င္ရင္ ဖတ္ၾကည္႔ပါ..

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (၁)


(ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈)

“အ႐ွိဳ″ ခ်င္းတုိ႔၏ ေျပာဆုိေသာ ဘာသာစကားသည္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းရွိ ခ်င္းတုိ႔၏စကားမ်ားႏွင့္ တူညီသည္ကုိေတြ႔ရ၏။ တနယ္တြင္ရွိေသာ စကားႏွင့္မတူပါက အျခားတနယ္တြင္ရိွေသာ စကားႏွင့္ တူညီေန၏။ အထူးသျဖင့္ မင္းတပ္နယ္ဖက္မွ ခ်င္းတုိ႔၏ စကားႏွင့္ မ်ားစြာတူညီေနသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ဤသုိ႔ဘာသာ စကားတူညီေနမႈကုိ ေထာက္႐ႈျခင္းအားျဖင့္ “အ႐ွိဳ″ ခ်င္းမ်ားသည္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းမွ ဆင္းသက္၍ ေျမျပန္႔သုိ႔ ေရာက္ရွိလာၾက သည္ဆုိေသာ အဆုိကုိ မ်ားစြာေထာက္ခံႏုိင္စရာရွိေပသည္။ … (စာ ၃-၄) မွ ဆလုိင္းေစာေဖ (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္) ၏ ခ်င္းလူမ်ိဳး အေၾကာင္းေလ့လာခ်က္ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ဤအခ်ိန္မ်ားတြင္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္း တေလွ်ာက္ ေနထုိင္ၾကသည့္ ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားက အေနာက္ဥေရာပ ၀တ္စုံကုိ ျမတ္ႏုိးၿပီး ပို၍ ၀တ္ဆင္ၾကသည္ကုိ ေတြ႔ရေလသည္။ ထုိနည္းတူ ျမန္မာႏုိင္ငံေျမျပန္႔ တေလွ်ာက္ေနထုိင္ၾကသည့္ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ားသည္လည္း ဗမာ့ဓေလ့ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ထိစပ္ေရာေႏွာမႈေၾကာင့္ ဗမာ့၀တ္စုံကုိ ဆင္ျမန္း၀တ္ဆင္သူက မ်ားေလသည္။ ေနာက္တြင္လည္း ဆက္လက္၍ ဥေရာပ၀တ္စုံႏွင့္ ဗမာ့၀တ္စုံကုိ ခင္တြယ္၀တ္ဆင္ေနၾကဦး မည္ဆုိလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔၏ ႐ုိးရာအ၀တ္အစားမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ၿပီး သင္တုိ႔သည္ အဘယ္ လူမ်ိဳးေပနည္းဟု လူမ်ိဳးတကာအေမးကုိ ခံရေပမည္။ … (စာ ၇-၈) မွ ဆလုိင္းတင္ေမာင္ေဆြ၏ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ တုိးတက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

၁၉၂၀ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ ဆရာႀကီးျဖစ္ေသာ Rev. Carson က ေျမာက္ပုိင္း ခ်င္းေတာင္ ဟားခါးၿမိဳ႕တြင္ ပထမဦးဆုံး ခ်င္းစာေပေက်ာင္းကုိ တည္ေထာင္ ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်အစုိးရပုိင္ေက်ာင္းအျဖစ္ သိမ္းပုိက္လုိက္ေလသည္။ ထုိေခတ္ထုိအခ်ိန္တြင္ ကုိလိုနီပညာေရး စနစ္သည္ ညီမွ်မႈမရွိခဲ့ေပ၊ လူေနမႈအဆင့္အတန္းကြဲျပားျခင္းႏွင့္ လူတုိ႔၏ အသိဥာဏ္နည္းပါးမႈေၾကာင့္ အထက္တန္းလႊာ အမ်ိဳးသားမ်ားသာ ပညာဆည္းပူးခဲ့ၾကၿပီး ေအာက္တန္းလႊာျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲသားမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာမူကား ပညာဆည္းပူးေလ့လာခြင့္ လုံး၀မရရွိခဲ့ၾကေပ။ …

(စာ ၂၁) မွ ဘက္တီလင္း (မန္းတကၠသုိလ္) ၏ ယေန႔ ခ်င္းအမ်ိဳးသမီးတုိ႔၏ ဘ၀ေၾကးမုံ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

၁၉၅၇ ခု၊ ခ်င္းေတာင္ မင္းတပ္နယ္၏ ေတာင္က်ေခ်ာင္းေရမ်ားသည္ တေ၀ါေ၀ါစီးၿမဲစီးေန ၾက၏။ စိမ္းျပာေသာ ေတာင္ယံ၀ယ္၊ ေတာင္ယာစုိက္ခင္းမ်ားကုိ ေတြ႔ေန ရ၏။ ေဟာင္းအုိေဆြးေျမ့ေနေသာ ဓေလ့ဆိုးမ်ားသည္ ရွိၿမဲေန ေသး၏။ ေတာင္ယံ၀ယ္ ၿခိမ့္ၿခိမ့္ညံမွ် နတ္ပြဲေတာ္မ်ားက်င္းပဆဲ၊ လက္စားေျခလူသတ္မႈ ရံဖန္ရံခါၾကားရဆဲ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ မ်က္ႏွာ၀ယ္ ပါးရဲစိမ္းစိမ္းမ်ား ခ်ယ္သထားၾကဆဲ။ လူသြားလမ္း၊ လားသြားလမ္း အဆင့္မွ မေက်ာ္လြန္ႏုိင္ေသး။ …

(စာ – ၃၅-၃၆) မွ ဘုန္းနီ (မင္းတပ္)၏ ေတာင္တန္းျပာမွ လူငယ္မ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ဥပမာ ေဒသအလုိက္အသုံးျပဳေသာ ဘာသာစကား၊ ေနထုိင္မႈမွအစ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားသည္ အေပၚယံအား ျဖင့္ၾကည့္လွ်င္ တရြာတဘာသာ၊ တရြာတဓေလ့က်စီ အျဖစ္ ကြဲျပားပုံရေနပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းအနက္အဓိပၸါယ္ကုိ ေသခ်ာဂနစြာ မစဥ္းစား မၾကည့္႐ႈသူမ်ားအတြက္ ယင္းအေပၚယံကြဲျပားမႈကုိ အစြဲျပဳၿပီး တဘက္မွ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား သည္ က်န္တဘက္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားကုိ မသိရွိနားမလည္ ျဖစ္ၾကသူမ်ားလည္း ရွိၾကပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိင္း တဘက္ႏွင့္တဘက္၊ တဦးႏွင့္တဦး တေသြးတသားတည္း (ေသြးခ်င္းအစစ္အမွန္) ျဖစ္မွန္းကုိပင္ သေဘာမေပါက္ႏုိင္ခဲ့ၾကရပါသည္။ ဤသည္ (William Shakespeare) ၏ (Twelfth Night or What you will) ၀တၳဳတြင္ အမႊာပူးေမာင္ႏွမရင္းျဖစ္မွန္း အခ်င္းခ်င္း မသိခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းအၾကာကြဲသည့္ (Sabastian) ဆုိသူ လူငယ္ တေယာက္ႏွင့္ သူ႔ညီမ (Viola) ႏွင့္ တူေနေပသည္။ အမွန္မွာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေဒသသုံးဘာသာစကားႏွင့္ ဓေလ့ ထုံးစံမ်ားတြင္ မူရင္းအားလုံးတူညီေနသည္ကုိ မသိမျမင္ႏုိင္ ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေနပါ သည္။ … (စာ ၄၃) မွ လ်န္အုပ္၏ မႏုႆေဗဒ႐ႈေထာင့္ႏွင့္ ခ်င္းအႏြယ္၀င္ မ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ထုိနည္းတူ နာဂတြင္သုံးေသာ ဘာသာစကားတြင္ လည္း အျခားခ်င္းအႏြယ္စု ဘာသာစကား တုိင္းစေသာ တုိင္းမ်ား တြင္သုံးေသာ ခ်င္းဘာသာစကားတြင္လည္း အျခားအႏြယ္စု ဘာသာစကား ေျမာက္မ်ားစြာေရာေႏွာ၍ ျဖစ္ေပၚေသာ ဘာသာစကားျဖစ္ေနပါသည္။ ဥပမာ – ေရကုိ “သီြး” “Tui” ဟု (အ႐ွိဳ၊ တီးတိန္၊ လူ႐ွဳိင္း၊ ပလက္၀တုိ႔က ေခၚသည္။ ေသသည္ ကုိ (ဆီ Si ဟု ေမထခ်င္း၊ တီးတိန္ခ်င္း၊ ဆြမ္မရာ) နာဂတုိ႔က ေခၚသည္။ “သစ္သီး” ကုိ ထင္ေထ (Thingthei) ဟု အူရ္ခူလ္နာဂ (Urkhul) နာဂ၊ မင္းတပ္နယ္ခ်င္း၊ ဟားခါး၊ ဖလမ္းခ်င္းတုိ႔က ေခၚသည္။ ဆြမ္မရာနာဂ (Sumra Naga) က (Chingthe) “ခ်င္းေထ” ဟု ေခၚၿပီး၊ အ႐ွိဳ၊ ပလက္၀၊ ဟားခါးနယ္အခ်ိဳ႕က (Stingthaih) “ထင္ထုိက္” ဟု ေခၚသည္။ … (စာ ၄၅) မွ လ်န္အုပ္၏ မႏုႆေဗဒ႐ႈေထာင့္ႏွင့္ ခ်င္းအႏြယ္၀င္မ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။
http://chinmag.freevar.com/ မွ

မွတ္ခ်က္။ ။ပံုေတြကေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္ႀကိဳက္တဲ႔ေတြ ထပ္ထည္႔ထား ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ မူရင္း စာမ်က္ႏွာမွာ ပံုမပါ ပါ။ စာဖတ္သူအတြက္ စိတ္အေႏွာက္ အယွက္ ျဖစ္မွာ ကိုစိုးရိမ္လို႔ပါ။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (2)


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄

“ယေန႔ခ်င္းျပည္နယ္သည္ မနက္ျဖန္အတြက္ ဘာေတြမ်ားလုပ္ေနသနည္း။” “ခ်င္းျပည္မွာ လူျဖစ္လာတာ သိပ္ကံဆုိးတယ္ဗ်ာ၊ တြင္းထြက္သတၱဳဆုိလဲ ဘာမွမရွိ၊ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံဆုိလဲ နတၳိဘဲ မက္ေမာစရာ တြယ္တာစရာဆုိလုိ႔ ဘာမွမရွိဘူး” ဤသုိ႔ေသာ ၿငီးတြားသံမ်ားကုိ လူႀကီးေရာ လူငယ္ဆီကပါ မၾကာခဏ ၾကားေနရ သည္။ တကယ္ပင္ ခ်င္းျပည္တြင္ လူျဖစ္လာတာ ကံဆုိးသေလာ။ ဤအဆုိကုိ လက္ခံသင့္ပါသလား။ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ၊ တြင္းထြက္သတၱဳ၊ မက္ေမာစရာ တြယ္တာစရာတုိ႔ နတၳိဆုိတာေကာ မွန္ကန္ပါ ၏ေလာ။ ဤေမးခြန္းမ်ားက ယေန႔ ခ်င္းလူငယ္ လူရြယ္မ်ားဆီမွ အေျဖကုိ ဆက္ခါဆက္ခါ ေတာင္းဆုိေနေပၿပီ။ … (စာ ၁၈၆) မွ


ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တြင္ စာေပရွိလာသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ၇၀ ခန္႔သာ ရွိေသး၏။ တုိေတာင္းေသာႏွစ္မ်ားအတြင္း ဘြဲ႔ရဦး ေရ ၅၀၀ေက်ာ္၊ သင္တန္းတက္ေနဆဲ ၈၀၀ ခန္႔၊ မဟာ ၀ိဇၨာဘြဲ႔ရ ၂၀ ခန္႔၊ ပါရဂူဘြဲ႔ရ ၆ ဦး စသျဖင့္ ဤမွ်လ်င္ျမန္စြာ တုိးတက္လာ ႏုိင္ျခင္းက ခ်င္းလူမ်ိဳးဟူသည္ တီထြင္ႀကံဆ တတ္ေသာလူမ်ိဳး၊ ေခတ္ႏွင့္အမီ လုိက္ႏုိင္ေသာလူမ်ိဳး၊ ဥာဏ္ပညာ ထက္ျမက္ေသာ လူမ်ဳိး၊ ေျပာင္းလဲတုိးတက္မႈကုိလုိလားေသာ လူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ျပ၏။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေထာင္ ေက်ာ္မွစ၍ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားလာခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ယွဥ္ႏုိင္၏။ … (စာ ၁၈၇-၁၈၈) မွ ေရႊခြားမုိးလင္း၏ တုိက္ပြဲေခၚသံ ေဆာင္းပါး …မွ။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄ထုိ႔အတူ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးတြင္လည္း စာေပ မထြန္းကားခဲ့ေသာ ဘုိးေဘးမ်ား လက္ထက္ မဆုိထားဘိ။ ယခုထက္တုိင္ ဒုိင္ယာရီေရးျခင္း အေလ့အထ မထြန္းကားေသးရကား ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား၏သမုိင္းသည္ မယ္မယ္ရရ လက္ဆုပ္လက္ကုိင္မရွိေသာ ဒုိင္ယာရီဆန္ဆန္ျဖင့္ မည္မွ်ၾကာ ေရစုန္ေမွ်ာေနဦးမည္ မသိေပ။ေတာေတာင္မ်ားျဖင့္သာ ျပည့္ႏွက္၍ လြန္စြာမွ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္ေသာ အမိခ်င္းေတာင္တန္းႀကီးတြင္ လူတလုံးသူတလုံးအျဖစ္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ရပ္တည္ႏုိင္စြမ္းေသာ ခ်င္းလူမ်ိဳး၏ သမုိင္းသည္ တခ်ိန္က ထြန္းေျပာင္ခဲ့ရမည္မလႊဲ။ သုိ႔ေသာ္သမုိင္းအေထာက္အထားျပစရာ ဘာမ်ားမယ္မယ္ရရ ရွိပါသနည္း။ ႀကီးမားလွေသာ ရင္နာဖြယ္ ဆုံး႐ႈံးမႈႀကီးတစ္ရပ္ မဟုတ္ပါေလာ။ (စာ ၁၉၅) မွ ေပါင္ပီး (ဖလမ္း) ၏ သင္ေရးေသာသမုိင္းမွတ္တမ္း လႊာေဆာင္းပါး …မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄

နံနက္မိုးလင္းမွ ေန၀င္မိုးခ်ဳပ္အထိ တစ္ေနကုန္ တစ္ေနခမ္းႏွင့္ ေတာင္ယာကုိ တစ္သက္လုံး လုပ္ကုိင္ပါလ်က္ မည္သည့္အခါမွ် ပုိပုိလွ်ံလွ်ံရသည္မရွိ၊ ၀မ္းစာအတြက္ပင္ လုံလုံ ေလာက္ေလာက္မရႏုိင္ရွာေသာ ျပည္နယ္လူဦးေရ၏ ၉၅ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်ေသာ ေတာင္သူလယ္သမားတုိ႔၏ အေျခခံစား၀တ္ေနေရး ဖူလုံမႈရွိေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ထားျခင္း၊ နည္းသစ္လမ္းသစ္မ်ား ရွာေဖြျခင္းႏွင့္ ဘိနပ္မပါ အ၀တ္ဗလာႏွင့္ မိဘသြားရာ ေတာင္ယာ လုိက္ၿပီး မုိးထဲေလထဲ ျမက္ႏုတ္ရေသာ ဘ၀ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဟူ၍ မရွိလွသည့္ ေထာင္ခ်ီမည့္ လူငယ္လူရြယ္ လူမမယ္မ်ား၏ ဘ၀ ျပႆနာ ေျဖရွင္းေပးေနျခင္း အစရွိသည္တုိ႔လည္း မေတြ႔ရေသး။ … (စာ ၁၉၇) မွ ရဲေဘာ္ ဂင္ဇဒုိး၏ ၀ိေသသတုိင္းမွ ျပည္နယ္သုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄

သုိ႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ားက ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈကုိ လက္ခံ၍ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ားက ခရစ္ယာန္ယဥ္ေက်းမႈကုိ လက္ခံေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသုိ႔ ေျပာျခင္းမွာ အေၾကာင္းမဲ့မဟုတ္ပါ။ ကြၽန္ေတာ့္အဖုိးသည္ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူ၏ အသက္မွ်ရွိေသာ အ႐ွိဳ အဖုိးႀကီး တုိင္းကသိသည့္ မ်ိဳးႏြယ္စဥ္လုိက္ (ခြန္ခြန္) ကုိ မသိပါ။ ကြၽန္ေတာ္က အျခားေဆြမ်ိဳးတစ္ဦးထံမွ ေရးမွတ္ထားရပါသည္။ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္သည့္ဘာသာတရားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္

အလာကုိ မေရာေထြးသင့္ပါ။ ခြဲျခား၍ နားလည္သင့္ပါၿပီ။ … (စာ ၂၀၀-၂၀၁) မွ ဆလုိင္းတင္ေအး၏ ခ်င္းစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ေရွ႕သုိ႔အျမင္ ေဆာင္းပါး …မွ။
http://chinmag.freevar.com/ မွ

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (3)


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာစာေပသည္ ႐ုံးသုံးဘာသာစကား ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးအသီးသီးက လက္ခံသုံးစြဲေနေသာ အမ်ားသုံးစာေပလည္း ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ တစ္ခုတည္းေသာ စာေပသုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္

တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု အသီးသီးတုိ႔သည္ တစ္ဦး၏ဓေလ့ထုံးစံ ယဥ္ေက်းမႈဘာသာစကားကုိ က်န္တစ္ဦးက သိရွိနားလည္ႏုိင္ရန္ ေလ့လာႏုိင္ရန္

တင္ျပႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႔အားျဖင့္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ယဥ္ေက်းမႈ ထုံးစံဓေလ့မ်ားကုိ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ နားလည္သေဘာေပါက္ေလးစားကာ အက်ိဳးတူကိစၥရပ္မ်ားတြင္ စည္းလုံးညီၫႊတ္စြာ

ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသည္ကုိ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈသမုိင္းက သက္ေသခံလ်က္ ရွိေပသည္။ ဤသည္မွာ တစ္ခုတည္းေသာ စာေပကုိ အသုံးျပဳျခင္းေၾကာင့္ ရရွိလာေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ … (စာ ၅) မွ


အေရးႀကီးဆုံးေသာ အခ်က္မွာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏ တစ္ခုတည္းေသာ စာေပ
ေရြးခ်ယ္ေရးက႑ပင္ျဖစ္သည္။ ဤက႑ တြင္ ႏွစ္ပုိင္းရွိေပလိမ့္မည္။ အသစ္ေဖာ္ထုတ္ေရး အပုိင္းႏွင့္ ရွိၿပီးသား ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုတုိ႔၏ စာေပကုိ လက္ခံသုံးစြဲေရး အပုိင္းျဖစ္သည္။ … (စာ ၇) မွ ဆလုိင္းေအာင္လွ၏ ခ်င္းအမ်ဳိးသားမ်ား၏ တစ္ခုတည္း ေသာ စာေပေဖာ္ထုတ္ေရး ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ဤကဲ့သုိ႔ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္တပ္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္တုိ႔ကုိ ျပန္လည္ခုခံတုိက္ခုိက္ရန္ ဆယ္လုမ္းခံတပ္တြင္ အခိုင္အမာ တပ္စြဲ ထားေၾကာင္း နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တုိ႔ သိေသာအခါ ဆယ္လုမ္းခံတပ္သုိ႔ လူတစ္ေယာက္ ေစလႊတ္ၿပီး စစ္ေျပၿငိမ္းရန္ စကားကမ္းလွမ္းေစ သည္။ ထုိအခါ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္တုိ႔ကလည္း ]]ငါတုိ႔သည္ မင္းတုိ႔ လက္ေအာက္သုိ႔ ကြၽန္ မခံႏုိင္ပါ}} ဟု စကားျပန္ ၾကားလုိက္ ေလသည္။ အဂၤလိပ္တုိ႔ကလည္း ရက္ခ်ိန္းေပးလုိက္ၿပီး တုိက္ခုိက္ ေခ်မႈန္းပစ္ မယ္ဟု ႀကဳံး၀ါးျပန္ေလသည္။ ဤတြင္ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္ မ်ားကလည္း ]]အျမန္ဆုံးလာတုိက္ၾကပါ။ ငါတုိ႔ကလည္း မင္းတုိ႔ကုိ သတ္ပစ္ခ်င္လွ ပါၿပီ}} ဟု စကားျပန္ၾကားလုိက္ေလသည္။ …(စာ ၁၀) မွ ဆလုိင္း၀ီလ်ံခ်န္ခုိလ်ံ၏ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္ရဲေဘာ္တုိ႔၏ ေနာက္ဆုံးခံတပ္ႀကီး ေဆာင္းပါး …မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ေရာမအကၡရာတင္ ခ်င္းစာေပသည္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔ အစည္း၏ တုိးတက္မႈကုိ မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳခဲ့သည္ကုိကား အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ေပမည္။ သုိ႔ရာတြင္ ျပည္ပနယ္ခ်ဲ႕ ကုိလုိနီ ကြၽန္သေဘာက္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး၍ ဆယ္စုႏွစ္သုံးစုအထိ ျဖတ္သန္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းသည္ တကြဲတျပားစီ ျဖစ္ေနေသာ ခ်င္းစာေပေခတ္မွ တစ္ခုတည္းေသာ ]]ဘုံစာေပ}} ေခတ္ဆီသုိ႔ ယေန႔ထက္တုိင္ မတက္လွမ္းႏုိင္ခဲ့သျဖင့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ သမုိင္းလမ္းေၾကာင္းသည္ ထစ္ေငါ႔ေကြ႔ ေကာက္လ်က္၊ ေခ်ာမြတ္ေျပျပစ္ျခင္း မရွိႏုိင္ခဲ့ေပ။ ဤသည္မွာ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ႀကီးမားေသာ ]]ဟာကြက္}} တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ … ]]ဘုံစာေပ}} ေဖာ္ထုတ္ေရး ]]စာေပေတာ္လွန္ေရး}} တည္းဟူေသာ စာေပတာ၀န္ကုိ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားခဲ့ၾကလွ်င္ သမုိင္းသည္ ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔အား ခြင့္လႊတ္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ေခ်။ စာေပလႈပ္ရွားမႈမရွိလွ်င္ မည္သည့္ စာေပမွ မရွင္သန္ႏုိင္ေပ။ … (စာ ၁၂-၁၃) မွ ဆလုိင္းကစ္(ပ္) (ခ်င္းျပည္) ၏ စာေပသစ္၏ အ႐ုဏ္ဦးကာလ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

႐ုိးမ၏ ဆုိး၀ါးေသာသေဘာ၀ါဒကား ေတာေတာင္ ထူထပ္ျမင့္မား၍ လမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈကုိ ခဲယဥ္းေစျခင္း၊ စုိက္ပ်ိဳးေရး ညံ့၍ စား၀တ္ေနေရးကုိ မဖြံ႔ၿဖိဳးေစျခင္း၊ အဓိက ထုိႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔သည္ ႐ုိးမ၏ ခ်ယ္လွယ္ဖိႏွိပ္မႈကုိ ခံေနၾကရသည္။ ၎င္းကုိ အေျခခံ၍လည္း တစ္မ်ိဳးတစ္ႏြယ္တည္းေသာ အမ်ိဳးခ်င္း သားတုိ႔ အစုစုကြဲၾကသည္။ ဘာသာစကား ကြဲၾကသည္။ ႐ုိးရာဓေလ့ ထုံးစံကြဲၾကသည္။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမွန္းမသိေအာင္ ပတ္၀န္းက်င္ လႊမ္းမုိးမႈကုိ ခံၾကရသည္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ ေႏွးေကြးေစ၍၊ မညီမွ်ေသာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈျဖစ္လာသည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ႐ုိးမေၾကာင့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔ ကြဲျပားၾကသည္ စည္း႐ုံးမႈ ကင္းလာသည္၊ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈ ခံစားေနရသည္။ …

(စာ ၂၃) မွ ဆလုိင္းအုိက္ေဆြ (ပလက္၀)၏ ႐ုိးမကုိ ေတာ္လွန္ၾကစုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

လူဦးေရနည္းပါးလွေသာ ဤေဒသတြင္ ဘာသာစကား ႏွင့္ လူမ်ိဳးစု ဤမွ် အမ်ိဳးအမည္မ်ားျပားေနသည္မွာ ေကာင္းေသာ လကၡဏာ မဟုတ္ပါေခ်။ ခ်င္းျပည္တစ္ခုလုံး၏ နယ္ေျမႏွင့္ လူမ်ိဳး တုိးတက္ေရးအတြက္ သစၥာရွိေသာ၊ သတၱိရွိေသာ၊ ေတာ္လွန္ေသာ၊ အေျမာ္အျမင္ႀကီးေသာ ခ်င္းအမ်ိဳးသား

အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ ႀကိဳးပမ္းရမည့္ ညီၫႊတ္ေရးလမ္းစဥ္ (၂) ခုကုိ တင္ျပလုိေပသည္။ ယင္းတုိ႔မွာ – (၁) နယ္ေျမေရာေႏွာ လက္ထပ္ျခင္း (ဴသခေူ ဃမသ်် ၾေမမငေါန) (၂)

ဘုံဘာသာစကားကုိ တီထြင္ျခင္း (ဃမနေအငညါ ဃသာာသည ဴေညါကေါန)။ နယ္ေျမေရာေႏွာ လက္ထပ္ျခင္း (ဴသခေူ ဃမသ်် ၾေမမငေါန) ဆုိသည္မွာ တီးတိန္နယ္မွ အမ်ိဳးသားႏွင့္ ဖလမ္းနယ္မွ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ လက္ထပ္ျခင္း၊ ဟားခါး၊ အ႐ွိဳနယ္မွ အမ်ိဳးသားႏွင့္ မင္းတပ္နယ္မွ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ လက္ထပ္ျခင္း၊ ကန္ပက္လက္နယ္မွ အမ်ိဳးသားႏွင့္ မီဇုိ (လူ႐ွိဳင္း) မွ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ လက္ထပ္ျခင္းကုိ

ဆုိလုိပါသည္။ … (စာ ၂၉) မွ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲသည့္အထဲတြင္ ဘာသာစကား ဆက္သြယ္မႈခက္ခဲျခင္းသည္ ခ်င္းလူမ်ိဳးတုိ႔၏ တုိးတက္မႈျဖစ္စဥ္ကုိ ဟန္တားေႏွာက္ယွက္ေနေသာ မလုိလားအပ္ သည့္ မဟာစိန္ေခၚသံပင္ျဖစ္ေပသည္။ … (စာ ၃၁) မွ ဆလုိင္းဟန္လင္း၏ ခ်င္းအားလုံး ညီၫြတ္ေရး လမ္းစဥ္ႏွစ္ခု ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

အမွန္မွာေတာ့ ငါတို႔ ခ်င္းႏြယ္စုမ်ားဟာ တအူတံုဆင္း ညီရင္းအစ္ကိုယ္ေတြပဲ၊ ေရေျမေတာေတာင္ ပထ၀ီအေနအထား မ်ားႏွင့္ သမိုင္း အေျခအေနကေလးမ်ားေၾကာင့္သာလွ်င္ ဘာသာစကားကြဲျပား၊ အယူအဆမ်ားအနည္းငယ္ ကြဲျပားလာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးဟာ ၀ိုင္း၀န္းၿပီး အမိခ်င္းျပည္နယ္ တိုးတက္ဖြံၿဖိဳးဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ]]ႏြားကြဲလွ်င္ က်ားကုိက္}} ဆုိသလုိ စည္းလုံးညီၫြတ္မႈ မရွိလွ်င္ တီးတိန္၊ ဖလမ္း၊ ဟားခါးစသျဖင့္ ကုိယ့္နယ္ ကုိယ့္အမ်ိဳးအတြက္ကုိသာ လုပ္ေဆာင္ၾကမည္ဆုိလွ်င္ တိုးတက္မႈလည္း ရႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။ … (စာ ၃၆) မွ ရာဆူး (ေၾကးမုံေနာက္ဆုံးေပၚ) ၏ အတၱအိပ္မက္ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ေခါင္ဆုိင္ (ေခၚ) သတုိးခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားကုိ (က) ေခါင္ဆုိင္၊ (ခ) ကူကီး၊ (ဂ) ထာဒုိ၊ (ဃ) သတုိးဟူ၍ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚတြင္ခဲ့ၾကေပသည္။ ေခါင္ဆုိင္ဟူေသာ အမည္ကုိ မဏိပူရ (ကသည္း) လူမ်ိဳးတုိ႔က ေခၚတြင္ခဲ့ၾကၿပီး သြက္လက္ခ်က္ခ်ာ၍ ရဲရင့္ေသာ လူမ်ိဳးဟု အဓိပၸါယ္ရေပသည္။ ကူကီးဟူေသာ အမည္ကုိမူ ဂၤလိပ္မ်ားက ေခၚတြင္ခဲ့ၾကၿပီး ေျခတံရွည္၍ သြက္လက္ေသာ လူမ်ဳိးဟု အဓိပၸါယ္ရေၾကာင္း သိရွိရေပသည္။ ထာဒုိဟူေသာ အမည္ကုိ တီးတိန္ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားက ေခၚတြင္ခဲ့ၾကပါသည္။ …(စာ ၃၇) မွ တမူး (ေမာင္ႏြယ္သန္း) ၏ ေခါင္ဆုိင္ (ေခၚ) သတုိး ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး မေကာင္း၍ ဆက္ဆံမႈ ထင္တုိင္း မေပါက္ေသာ္လည္း ခ်င္းစာေပ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္းကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား အေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ လုပ္ကုိင္လာမည္ဆုိလွ်င္၊ ခ်င္းစာေပႏွင့္ ေရးသားေသာ မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္၊ စာအုပ္မ်ိဳးစုံ ထုတ္ေ၀လာမႈေၾကာင့္ တနယ္ႏွင့္ တနယ္^တမ်ိဳးစုႏွင့္တစု အသိအျမင္ခ်င္း ေ၀ငွလ်က္ ညီၫြတ္ေရး အတြက္ လႈံေဆာ္သတင္းပါးႏုိင္ၾကၿပီး ခုိင္မာေသာ စည္းလုံး ညီၫြတ္မႈႏွင့္ မွန္ကန္ေသာအမ်ိဳးသားစိတ္ဓါတ္မ်ားကုိ တည္ေဆာက္ ရယူႏုိင္မည္ျဖစ္၍ စာေပလႈပ္ရွားမႈကုိ အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈ တရပ္အျဖစ္ အလ်င္ျမန္ဆုံး လုပ္ေဆာင္ၾကပါလုိ႔ တုိက္တြန္းလုိပါ၏။ … (စာ ၄၃) မွ စာေရးဆရာမဟသၤာတရွင္ေႏွာင္း၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ ေနေသာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

]]ဒါသိပ္ေထာက္ခံတယ္၊ ဒုိ႔ျပည္နယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာ ေအာင္ ျပည္နယ္သားေတြဟာ အရင္ကထက္ အလုပ္ႏွစ္ဆမက ဆယ္ဆေလာက္ ႀကိဳးစားလုပ္ရမယ္။ အဲဒီလုိပဲ တဘက္က အစုိးရကလဲ ယခင္ကထက္ ႏွစ္ဆ သုံးဆမက ဆယ္ဆေလာက္ အထိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၿပီး ပုိမုိလုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ လုိလိမ့္မယ္၊ လုိအပ္ခ်က္ေတြ အခုသိၿပီးၿပီဆုိေတာ့ …။}} … (စာ ၅၈) မွ နီးစုေပါင္ႏုိး (တီးတိန္) ၏ တာ၀န္ကုိယ္စီေရွ႕သုိ႔ခ်ီ ေဆာင္းပါး …မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ခ်င္း အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္ရန္ အားသြန္ခြန္စုိက္ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ဟု ယူဆေပ သည္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕တုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သိမ္းပုိက္အုပ္စုိးသည့္ အခ်ိန္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ

တရြာႏွင့္တရြာ စည္း႐ုံးလႈပ္ရွားမႈ မျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကုိ က်င့္သုံးခဲ့ေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်င္းလူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း စည္း႐ုံး လႈပ္ရွား၍ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ကုိ မေတာ္လွန္ႏုိင္ရန္ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးကုိ လုံး၀ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ညံ့ဖ်င္းမႈေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ စကားေပါင္း (၄၄) မ်ိဳးေက်ာ္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ … (စာ ၆၃) မွ ေရာဘတ္ရွန္လ်န္း၏ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ခ်င္းေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ကြၽန္ေတာ္လဲ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခ်င္းေတြဟာ တမိထဲက ေပါက္ဖြားလာတဲ့ အမ်ိဳးအႏြယ္ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ေအာက္က်တယ္၊ အထက္က်တယ္ မခြဲျခားသင့္ဘူး၊ ေတာင္ယာလုပ္ေပမယ့္ သူတုိ႔မွာ အဆင့္ ခြဲတဲ့အျမင္မရွိဘူး။ ႐ုိးသားၾကတယ္။ စိတ္အေျခအေနအတုိင္း ေနထုိင္ၾကတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းရွိတယ္။ ဟန္ေဆာင္မႈ မရွိဘူး။ ဘ၀ကုိ ေတာင္ယာမွာ ျမႇဳပ္ႏွံထားတာေၾကာင့္ ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းတယ္။ ေၾကာင့္ၾကေတာင့္တေနစရာ မလုိဘူး။ မရွိတာကုိ ရွိသေယာင္ ေျပာေနစရာ မလုိဘူး။ မရယ္မၿပဳံးခ်င္ပဲနဲ႔ ရယ္ၿပဳံး ေနစရာမလုိဘူး။ စိုးရြံ႕ေနစရာမလုိဘူး။ ]]ဒါေတြမွာ သူတုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ထက္သာ ၾကပါတယ္ အေမရယ္}} လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ တရားခ်မိတယ္။ … (စာ ၆၈) မွ ဆလုိင္း ေရႊေအးျမင့္၏ ကြၽန္ေတာ္ ေတာ္လွန္ေရးသမား စာၫႊန္႔ …မွ။

http://chinmag.freevar.com/ မွ

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (4)


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ျပည္မႏွင့္ ေတာင္တန္း အႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးၾကစဥ္က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ခ်င္းေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ၀ိေသသတုိင္းအျဖစ္ ေနခ်င္ေနပါ၊ ျပည္နယ္ယူခ်င္ယူပါ၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသား အားလုံးအတြက္ စုေပါင္း ေနထုိင္ေရးအတြက္ ျဖစ္ရပါေစမယ္ဟူေသာကတိစကား ရွိခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္က်ဆုံးသြားၿပီးေနာက္ ေရးဆြဲအတည္ျပဳအပ္ ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ၌ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းအတြင္းသုိ႔ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ား မပါ၀င္ခဲ့သည့္အတြက္ ခ်င္းလူထုအဖုိ႔ ၀မ္းနည္းခဲ့ရေလသည္။ … (စာ ၃၁) မွ

ထုိခႏၲီးခ်င္းလူဦးေရသုံးသိန္းေက်ာ္အေနျဖင့္ မ်က္စိပြင့္သည္ျဖစ္ေစ မပြင့္သည္ျဖစ္ေစ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား၏ အႏြယ္မ်ား အမ်ိဳး မ်ားသာျဖစ္သည္။ ခ်င္းဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔လူမ်ိဳး ကုိ သိရွိမွတ္မိေစရန္ တပါးသူတုိ႔က ေခၚေ၀ၚလုိက္သည့္ အမည္ တခုျဖစ္သလုိ နာဂဟူသည္မွာလည္း အဂၤလိပ္တုိ႔က “ခႏီၲးခ်င္း” မ်ား အားေပးလုိက္သည့္ ႏြားကြဲက်ားကုိက္မူ၀ါဒ၏ လက္ေတြ႔ျပယုဂ္ ဆုိင္ရာ အမည္နာမတခုမွ်သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ..(စာ ၃၃) မွ

ဆလုိင္းဟန္လင္း၏ ကမၻာတလႊား ခ်င္းအမ်ိဳးမ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းပုတ္ အသုံးအႏႈန္းကုိ ဦးသိန္းေဖျမင့္၏ စစ္အတြင္း ခရီးသည္ စာမ်က္ႏွာ ၁၂၁ တြင္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၆၀ မတုိင္မီက မူလတန္းေက်ာင္းသုံး ပထ၀ီစာအုပ္ငယ္၌လည္းေကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း ကဲ့သုိ႔ေသာ က်မ္းႀကီးက်မ္းခုိင္၌ပင္လွ်င္ ယင္းကဲ့သုိ႔ေသာ အသုံးအႏႈန္းကုိ ထည့္သြင္းထားသည္မွာ မ်ားစြာဘ၀င္မက် ျဖစ္ပါသည္။ ခ်င္းပုတ္ အသုံးအႏႈန္းမွာ ၿဗိတိသွ်မွတ္တမ္းမ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း အလုိအရ ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္တစုကုိသာ ရည္ၫႊန္း ထားေသာ္လည္း ယင္း အသုံးအႏႈန္းသည္ ခ်င္းတမ်ိဳးသားလုံး အတြက္ မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္ရာ အသုံးအႏႈန္းျဖစ္သည္ကုိ သတိျပဳသင့္ ေပသည္။ … (စာ ၃၈) မွ က်င္ေဒြးဘေမာင္၏ ခ်င္းသမုိင္းထဲမွ ေ၀ါဟာရ အမွားကုိ မီးေမာင္းထုိးျပျခင္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကေသာ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခုိင္၊ ရွမ္းစေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားအနက္ ဗမာလူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္း စီးပြားေရးအဆင့္အတန္း၊ လူမႈေရးအဆင့္အတန္း စသည္တုိ႔၌ တုိးတက္ျမင့္မားေနျခင္းျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိးတက္သည္ဟု မဆုိႏုိင္ေပ။ ထုိ႔အတူ ကရင္လူမ်ိဳး၊ ရွမ္းလူမ်ိဳးစသျဖင့္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးမ်ိဳး တုိးတက္ျမင့္မားေန႐ုံျဖင့္ ဤျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိးတက္သည္ဟု မဆုိႏုိင္ေပ။ ဤႏုိင္ငံအတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးအားလုံး ဟန္ခ်က္ညီညီ တုိးတက္မွသာလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ တုိးတက္သည္ဟု ေခၚဆုိႏုိင္ေပသည္။ …(စာ ၄၀) မွ

ဆလုိင္းေစာေဖ၏ အမ်ိဳးသားေရးႏွင့္ခံယူခ်က္ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းတုိ႔၏ ကုိယ္က်င့္တရားသည္ လူမႈေရးဆုိင္ရာ ကုိယ္က်င့္တရား (Socialogical Ethic) မ်ားျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေခတ္ကာလ ေျပာင္းလဲလာေသာအခါ လူမႈေရးဆုိင္ရာ တုိ႔တြင္ အေျပာင္းအလဲမ်ား ရွိလာတတ္သည္။ ထုိအခါ အတိတ္၌ မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာ အျပဳအမူတုိ႔သည္ ယေန႔ေခတ္ကာလႏွင့္ မေလ်ာ္ညီေတာ့သည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ခ်င္းတုိ႔၏ ကုိယ္က်င့္တရားကုိ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ သင့္ပါၿပီ။ … (စာ ၄၆) မွ

လူမ်ိဳးတုိင္းတြင္ ကုိယ္ပုိင္ အေတြးအေခၚမ်ားရွိသည္မွာ အမွန္ျဖစ္၏။ ကုိယ္ပုိင္အေတြးအေခၚမ်ား မရွိခဲ့ပါက အဓြန္႔ရွည္စြာ ယင္းလူမ်ိဳးသည္ သီးျခားရပ္တည္ႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။ သုိ႔ျဖစ္၍ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားသည္ မိမိတိုိ႔၏ ႐ုိးရာအေတြးအေခၚမ်ားကုိ မွန္ကန္ႏုိင္သမွ် မွန္ကန္စြာ သိရွိရန္လုိသည္။ သတ္မွတ္ ေဖာ္ထုတ္ရန္ လည္း လုိအပ္သည္။ …(စာ ၄၇) မွ အက္ဒြပ္တီ၊ (ဆုိင္းလိန္) ၏ ခ်င္းယဥ္ေက်းမႈကုိ ဒႆန႐ႈေထာင့္မွ ေလ့လာျခင္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခမီးဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွာ ေခၚမီဟူေသာ စကားလုံးမွ စတင္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ၎င္းတြင္ ေခၚကတပုိဒ္၊ မီကတစပုိဒ္ ျဖစ္သည္။ ေခၚဟူေသာ အပုိင္းမွာ (၀င္ေခၚ) ဟုေခၚၿပီး ရြာ၊ တြင္း၊ လုိဏ္ဂူမ်ားကုိ ဆုိလုိသည္။ မီဟူေသာ အဓိပၸါယ္မွာ (လတ္မီ) မွ လာျခင္းျဖစ္ၿပီး ေရြ႕လ်ားသည္ဟု အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္သည္။ ၀င္ေခၚႏွင့္ လတ္မီကုိ ေပါင္းေရးေသာအခါ ေခၚမီျဖစ္လာသည္။ ထုိမွတဖန္ ခမီျဖစ္လာ၏။ ခမီဟူေသာ အဓိပၸါယ္မွာရြာမ်ား၊ တြင္းမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ လူစုကုိ ေခၚသည္။ တနည္းအားျဖင့္ လူကုိ ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ ခမီမွ ယခုအခါခမီးဟူ၍ ေျပာင္းလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ခမီးဆုိေသာစကားမွာလူဟုအဓိပၸါယ္ရလွ်င္ သီးျခားလူမ်ိဳး အမည္ရွိမည္ဟု ထင္စရာရွိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ထုိအခါက ေတာတြင္း တြင္ ေနထုိင္ၾကသူမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အျခားေသာ လူမ်ိဳးစုမ်ား နည္းတူ အသိတရား မၾကြယ္၀ပဲျဖစ္ေနရာ ၎အရာ ကုိပင္ လူမ်ိဳးအျဖစ္ ခံယူၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ … (စာ-၄၉) မွ

သုိ႔ရာတြင္ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီေခတ္ လူမ်ိဳးစု အမတ္ဟူေသာ အရွိန္အ၀ါသည္ ရခုိင္တုိင္းရွိ ခမီးမ်ားသုိ႔လည္း ထိခုိက္လာပါသည္။ ၿမိဳ႕ရွင္ဘုရင္မ်ားသည္ ရခုိင္ရာဇ၀င္၌ ေနရာယူခဲ့ရာ ၎င္းကုိ အမွီျပဳ၍ ၎ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ပညာတတ္ခမီးအခ်ိဳ႕က စုစည္းၿပီး “ၿမိဳ” အျဖစ္ ခံယူၾကသည္။ ရခုိင္တုိင္းရွိ ထုိအခ်ိန္က အရွိန္အ၀ါႀကီးခဲ့သူတုိ႔ထံမွ အကူအညီရယူၿပီး ရခုိင္တစ္ျပည္လုံးရွိ ခမီးတုိ႔ကုိ “ၿမိဳလူမ်ိဳး” အျဖစ္မတရားသင္းေၾကျငာခဲ့သည္။ ၿမိဳလူမ်ိဳး တုိးတက္ေရးအဖြဲ႔ ဟူ၍လည္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ၁၉၆၂ ခုုႏွစ္၌ ဆုိင္းဘုတ္တင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႔ သုံးစြဲမႈကုိ ထုိအခ်ိန္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ခမီးယဥ္ေက်းမႈေကာ္မတီ (ယခု) ခမီး (ခ်င္း) စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအသင္း ရန္ကုန္တုိ႔က ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါသည္။ …(စာ ၅၁) မွ

ဆလုိင္းအထန္လွ (ခမီး) ရခုိင္ျပည္နယ္ရိွ အ၀ခမီးတုိ႔အေၾကာင္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းေတးကဗ်ာရဲ႕ကဗ်ာပေဒသကုိေတာ့ ခ်င္းကဗ်ာ ေတြရဲ႕ “ရစ္သမ္” ကုိ အေတာ္ေလးနားရည္၀ၿပီးသေလာက္ရွိမွ မင္းတပ္ အထကဆရာ ဦးရွိန္းေဖလိန္းထံခ်ဥ္းကပ္း၊ ေမးျမန္းေလ့လာ ရပါတယ္၊ ဆရာရွိန္းျပတဲ့ နမူနာကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ကုိ စကားေျပျပန္တာ မဟုတ္ပဲ တုိက္႐ုိက္စာေၾကာင္းခ်င္း ေဘးခ်င္းယွဥ္ျပန္ဆုိၿပီး ပုံစံခ်ၾကည့္ရင္ ခ်င္းေတးကဗ်ာရဲ႕ “ထပ္ေက်ာ့သံ”သေဘာ အေျခခံကုိ ရိပ္စားမိလာႏုိင္ပါတယ္၊ အသံၾကားရရင္ေတာ့ ပုိေကာင္းပါတယ္၊ အသံဖမ္းကက္ဆက္ပါမသြားတဲ့အတြက္ ေနာင္အခါ ျပန္ဖြင့္ နားေထာင္ေစခ်င္လုိ႔ေတာ့ မရေတာ့ပါ။ …(စာ ၅၃) မွ

ကဗ်ာဆရာ ေမာင္စြမ္းရည္၏ မင္းတပ္ခ်ိဳးတုိ႔ရဲ႕ ကဗ်ာပေဒသ ေလ့လာေရးခရီး ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ဒီလုိနတ္ပြဲေတြမွာ ႏြားေနာက္ေကာင္ေရအနည္းအမ်ား ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ႏြားေနာက္ဟာ ပြဲလုပ္တဲ့ေနရာနဲ႔ မသာပြဲေတြမွာ သတ္ၿပီး သုံးစြဲၾကတယ္လုိ႔ပဲ ဆုိရမယ္။ ယေန႔ တခ်ိဳ႕ အျမင္က်ယ္တဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြဟာ ႏြားေနာက္နဲ႔ ပြဲေတြမလုပ္ေတာ့ပဲ အသားေပၚေရာင္းျခင္းအားျဖင့္ မိမိအတြက္ ၀င္ေငြနဲ႔ ျပည္သူမ်ား အသားရရွိေရးအတြက္ အသုံးျပဳတာ ေတြ႔ရတယ္ အတုယူသင့္တယ္ လုိ႔ ဆုိခ်င္ပါတယ္။ …(စာ ၉၈) မွ

ေဒါက္တာ ဆလိုင္းလင္းေလာဟာ၏ ခ်င္းျပည္နယ္ သိပၸံနည္းက် ႏြားေနာက္ေမြးျမဴေရး ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ကြၽန္ေတာ္က ေျဖလုိက္သည္။ “ဟုတ္တယ္ဗ်၊ တကယ္ေတာ့ ဗိုလ္ႀကီးတုိက္ခြၽန္းရဲ႕ စြန္႔စားမႈေတြကုိ အဂၤလိပ္ ဘာသာနဲ႔ စာေစာင္ေပတဖြဲ႔ ထုတ္ေ၀ႏုိင္ရင္ ကမၻာ့စစ္သူရဲေကာင္း ေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာက အံ့ၾသခ်ီးက်ဴးၾကရလိမ့္မယ္” … (စာ ၇၃) မွ /

ထုိအခ်ိန္မွာ ဗုိလ္ႀကီးတုိက္ခြၽန္းႏွင့္ ရဲေဘာ္သုံးဦးသည္ ေန႔လယ္မြန္းတည့္ခ်န္မွာ ရန္သူ႔စခန္းအလယ္သုိ႔အေသခံ ေျပာက္က်ားတပ္သားမ်ားအျဖစ္ လွ်ပ္တျပက္၀င္စီးသည္။ ရန္သူတုိ႔တပ္ဖြဲ႔ မ်ား အလယ္အူေၾကာင္း ၿပိဳက်ၿပီး ဆုတ္ခြာေျပးရသည္။ ဗမာ့ တပ္မေတာ္က ထုိအခ်ိန္တြင္ စနစ္တက်၀င္တုိက္၍ ရန္သူ႔ စခန္းကုိ ေအာင္ျမင္စြာ သိမ္းပုိက္မိၿပီ။ … (စာ ၇၄) မွ

စာေရးဆရာ တကၠသိုလ္စိန္တင္၏ ခ်င္းျပည္နယ္၏ ၾကယ္တပြင့္ (သုိ႔မဟုတ္) ဗိုလ္ႀကီးေအာင္ဆန္းသူရိယတုိက္ခြၽန္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္း အလဲႀကီးေတြ၊ အျဖစ္အပ်က္ႀကီးေတြဟာ ကြၽန္ေတာ့္အဖုိ႔ငယ္ငယ္က ဖတ္ခဲ့ရတဲ့ ေရွးဂႏၲ၀င္က်မ္းႀကီးေတြနဲ႔ တူေနတယ္။ သည္က်မ္းႀကီးေတြကုိ ဖတ္သာဖတ္ခဲ့တယ္၊ တလုံးမွျပန္မရြတ္ႏုိင္ဘူး။ အမွတ္မရဘူး။ ဒါေပမယ့္ သည္အျဖစ္အပ်က္ေလးကေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ မၾကာခဏ ျပန္ေပၚတတ္တယ္။ ျပန္ေပၚတုိင္း ကြၽန္ေတာ့္ကုိ အရွက္ရေစတယ္။ ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ စိတ္ထားျမင့္ျမတ္တဲ့လူ၊ ကုိယ္က်ိဳးမၾကည့္တဲ့လူျဖစ္ေအာင္ တုိက္တြန္းလႈံ႔ေဆာ္ ေနတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တုိ႔ သတၱိတုိ႔ရွိေအာင္ ေမြးေပးေနတယ္။ … (စာ ၈၃) မွ

စာေရးဆရာ ျမသန္းတင့္၏ အက်ႌစုတ္ေအာက္က ျဖဴစင္တဲ့ႏွလုံးသား (Lushun – A Little Incident) ဘာသာျပန္ ၀တၳဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

တုိင္းရင္းသား ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔ဓေလ့ကား အိမ္ကုိ အလြန္အသာေပး၍ ေဆာက္လုပ္တတ္ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ “ဟားခါး” နယ္မွ ခ်င္းအိမ္မ်ားမွာ အဂၤလိပ္ေခတ္ကတည္းက ႀကီးမားခန္႔ညားသျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားသည္။ “ဆီးယင္း” ႏွင့္ “စုတ္တဲ” နယ္မ်ားက အိမ္မ်ားမွာလည္း ႀကီးမားခန္႔ညားရာ၌ ထင္ရွား ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အဂၤလိပ္တုိ႔ကုိ ခုခံတုိက္ခုိက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရသျဖင့္ ယေန႔ အခ်ိန္တြင္ မေတြ႔ၾကရ ေတာ့ပါ။ ၀မ္းနည္းစရာပင္။ … (စာ ၈၅) မွ ေမာင္ေပစိ၏ ခ်င္း႐ိုးရာအိမ္ တည္ေဆာက္ပုံ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

သတုိ႔ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္၀င္တုိ႔သည္ ေဒသကုိလိုက္၍ ထာဒုိေခၚသတုိးခ်င္း၊ ေခါင္ဆုိင္ခ်င္း၊ ကူကီးခ်င္း၊ ထာဒုိကူကီးခ်င္း ဟူ၍ အမည္နာမအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေခၚေ၀ၚၾကကာ ေသြးခ်င္းသားခ်င္း ျဖစ္လ်က္ သူစိမ္းတရံဆံမ်ားကဲ့သုိ႔ ေနထုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ျပဳမူဆက္ဆံ ခဲ့ၾကသည္။ … ကူကီးခ်င္း (Kuki Chin) ဟူေသာနာမသည္ အဂၤလိပ္စကားမွ ဆင္းသက္လာၿပီး ခ်င္းႏွင့္အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ေဒသကုိလုိက္၍ အိႏိၵယျပည္ဘက္တြင္ ကူကီးဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္ဘက္တြင္ ခ်င္းဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚဆုိၾကျခင္းျဖစ္ သည္။ ကူကီးဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚကုိ အဂၤလိပ္တုိ႔က ပထမဦးဆုံး အသိအမွတ္ျပဳ သုံးစြဲျခင္းျဖစ္ၿပီး အဓိပၸါယ္အႏွစ္သာရအားျဖင့္ က်ယ္၀န္းနက္႐ႈိင္းေသာ သေဘာေဆာင္ၿပီး တမ်ိဳးတႏြယ္တည္းမွ ဆင္းသက္လာသည့္သန္မာထြားက်ိဳင္း ေျခတံရွည္ေသာ ေတာင္ေပၚ သားမ်ားဟု ဆုိလုိေပသည္။ ကူကီးသည္ ယေန႔အထိ အိႏိၵယ ျပည္ဘက္တြင္ အသုံးျပဳေသာအေခၚအေ၀ၚျဖစ္သည္။ … (စာ ၁၀၄) မွ ဆလုိင္းအဲလ္ထန္ေဘြ (ခမ္းပတ္) ၏ သတုိးခ်င္း ယဥ္ေက်းမႈသမုိင္းကုိ ဆန္းစစ္တင္ျပျခင္း ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

“မုိင္ေခါ႔ကုိ လက္ထပ္ၿပီး ဖလမ္းၿမိဳ႕ရဲ႕ လွပသာယာေရး ဖန္းတီးဖုိ႔ ဆလုိင္းျပန္ခဲ့တယ္”

“ဖလမ္းေျမ သာယာေရး တခုပဲလား ဆလုိင္းရယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္ႀကီး တခုလုံး သာယာတုိးတက္ေရးအတြက္ မဖန္တီး ေတာ့ဘူးလား”

“ဖလမ္းေျမဟာ ဆလုိင္းရဲ႕ ဇာတိေျမေလ၊ ဒီေျမ တုိးတက္ေရး အတြက္သာ ဆလုိင္းမွာ တာ၀န္ရွိတယ္မုိင္ေခါ႔”

“ဆလုိင္းရယ္ ၿမိဳ႕နယ္စြဲက ျပင္းထန္ႀကီးမားလွပါလား၊ ဆလုိင္းမွာေရာ မုိင္ေခါ႔မွာေရာ တာ၀န္ရွိေနတာက ခ်င္းျပည္နယ္ႀကီး တုိးတက္ဖုိ႔ကေန ျပည္ေထာင္စုႀကီးတည္ၿမဲဖုိ႔အထိ တာ၀န္ေတြ ရွိေနတယ္” …(စာ ၁၀၈) မွ

တကၠသုိလ္ခုိင္ထြန္း၏ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားၾကားမွ အလွပန္းတစ္ပြင့္၀တၳဳတုိ… မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

မမမိလဲ သက္ျပင္း႐ႈိက္နဲ႔ ေခါင္းခါလုိက္ရျပန္တယ္။ “ခ်င္းျပည္နယ္ သားတုိ႔ရဲ႕ ဘ၀ဟာ မေပ်ာက္တဲ့ေရမႈန္ေရစ ဘ၀လုိ႔”ဆလုိင္းမႈန္းကေျပာေနတယ္။ သူတုိ႔မွာက ရာသီဥတုဒဏ္၊ သဘာ၀ ဒဏ္၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲတဲ့ဒဏ္၊ အစားအေသာက္ ေခါင္းပါးတဲ့ဒဏ္၊ မဖြံ႔ၿဖိဳးလုိ႔ နိမ့္က်လြန္းတဲ့ဘ၀ဒဏ္၊ ဒဏ္ေပါင္းစုံကုိ ဘက္ေပါင္းစုံက ကာလအရွည္ၾကာ ခံေနရတာလုိ႔ ေလးေလး နက္နက္ ေျပာျပေနတယ္။ … (စာ ၂၈) မွ

စာေရးဆရာမ ခင္ေဆြဦး၏ ဘာအ႐ူးထတာလဲ ၀တၳဳတို … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

“လုံယူး” ပြဲမွာလည္း ေတးဆုိၾကတယ္။ အသုဘပြဲမွာ လည္း ေတးဆုိၾကတယ္။ ပြဲရွင္ကုိ ဂုဏ္ျပဳတဲ့ ေတးေတြကုိ ဖြဲ႔ဆုိၾကတယ္။ တခါတရံ အသုဘပြဲမွာ မူးမူး႐ူး႐ူးနဲ႔ ေတးဆုိၾကေတာ့ ေသသူဟာ ဘယ္သူ႔ဆီမွာ ေၾကြးဘယ္ေလာက္က်န္တယ္ ဆုိတာမ်ိဳးေတြပါ ထည့္သြင္း သီဆုိမိတတ္တယ္တဲ့။ အဲဒီအခါမ်ိဳးမွာေတာ့ ေသသူရဲ႕ အိမ္သားေတြနဲ႔ ေတးဆုိသူတုိ႔ ရန္ျဖစ္တတ္ပါသတဲ့။ … (စာ ၅၃) မွ

ကဗ်ာဆရာေမာင္စြမ္းရည္၏ မင္းတပ္ခ်ိဳးတုိ႔ရဲက ကဗ်ာပေဒသ ေလ့လာေရးခရီး ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းတုိ႔၏ အခ်င္းခ်င္း စစ္ခင္းပုံကုိ ၾကည့္ၿပီး ေရွာင္ရန္ ႏွင့္ ေဆာင္ရန္အခ်က္မ်ားကုိ သုံးသပ္သင့္ေပသည္။ ေရွာင္ရန္ အခ်က္မ်ားမွာ ခ်ိဳအခ်င္းခ်င္း၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသား အခ်င္းခ်င္းတုိ႔ အၾကား စစ္ခင္းတုိက္ခုိက္ သတ္ျဖတ္ၾကသည့္ စနစ္ဆုိးကုိ အျမစ္ပါမက်န္ အၿပီးအပုိင္ တုိက္ဖ်က္ရန္ လုိအပ္သည္။ ယေန႔အထိ အခ်င္းခ်င္း စစ္ခင္းတုိက္ခုိက္မႈ မရွိေတာ့ေသာ္လည္း ယင္း၏ အေမြဆုိး အဆြယ္အပြားအျဖစ္ ယေန႔အထိ ၾကြင္းက်န္ေနေသးသည့္ ခ်င္းအႏြယ္၀င္ အခ်င္းခ်င္း၊ မ်ိဳးႏြယ္စုအလုိက္ ေဒသအလုိက္ က်ဥ္းေျမာင္းစြာ ရပ္တည္လႈပ္ရွား ယွဥ္ၿပိဳင္ေနၾကသည့္ အေျခအေနမွ ခ်င္းအမ်ိဳးသားထုတရပ္လုံး စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးကုိ အခုိင္အမာ ရယူတည္ေဆာက္ၾကရန္ ခ်င္းအမ်ိဳးသား တည္းဟူေသာ က်ယ္၀န္းျမင့္မားေသာ အေျခအေနသုိ႔ တက္လွမ္းရပ္တည္ လႈပ္ရွားၾကရန္ လုိအပ္သည္။ … (စာ ၆၄) မွ

ဆလုိင္ဓူ၀ံနီ၏ ခ်ဳိတုိ႔အခ်င္းခ်င္း စစ္ခင္းပုံ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

အျခားသမုိင္း အေထာက္အထားတခုမွာ လုိင္းလြန္မွ ေပါက္ဖြားလာၾကေသာ ခ်င္းလူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားမွအပ အျခား ခ်င္းလူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားက မိမိတုိ႔ကုိယ္ကုိ “လုိင္း” သုိ႔မဟုတ္ “လုိင္မီး” ဟု ေခၚေ၀ၚသုံးစြဲျခင္း မရွိျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ လုိင္လြန္းမွ ဆင္းသက္ လာသူမ်ားသာလွ်င္ “လုိင္မီး” ဟု မိမိတုိ႔ကုိယ္ကုိ ေခၚဆုိၾကေလသည္။ ထုိသုိ႔ မိမိတုိ႔ကုိယ္ကုိ “လုိင္မီး” ဟု ေခၚဆုိ သမုတ္ၾကသကဲ့သုိ႔ တမိဖြား ေသြးခ်င္းသားခ်င္းအားလုံးကုိလည္း “လုိင္မီး” ဟု သတ္မွတ္ေခၚ ဆုိၾကသည္။ ထုိနည္းလည္းေကာင္း ဇုိမီး၊ ခ်ိဳး၊ ႐ွဳိ (အ႐ွိဳ)၊ ခူမီး၊ မီဇုိ စသည္ျဖင့္ ေနရာေဒသအလုိက္ မိမိတုိ႔ကုိယ္ကုိ ေခၚဆုိၾကသကဲ့သုိ႔ ယင္းတုိ႔သည္ ညီအစ္ကုိ ေသြးခ်င္းသားခ်င္း အားလုံးကုိလည္း ဇုိမီး၊ ႐ွိဳ၊ ခူမီး၊ မီဇုိစသည္ျဖင့္ ေခၚေ၀ၚသတ္မွတ္ ၾကသည္။ … (စာ ၁၁၂) မွ

သမုိင္းသုေတသီ၏ “လုိင္း” အစ လုိင္လြန္းက ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

“ထာဒုိ” ဟူေသာ အမည္နာမ၏ အသံထြက္အမွန္မွာ ထာဒုိ (Thadou) ျဖစ္၍ တီးတိန္ဘာသာျဖင့္ အသံလွယ္လုိက္ ေသာအခါ ထာ့ဒုိ (Thahdou) ဟူ၍ ျဖစ္လာသည္။ အသံလွယ္ ေျပာဆုိသုံးစြဲေသာ “ထာ့ဒုိ” တြင္ “ထာ့” (Thah) ဆုိသည္မွာ “သတ္ျဖတ္သည္” ဟူေသာ အနက္အဓိပၸါယ္ ထြက္လာေလသည္။ “ထာဒုိ” ဟူေသာ အသံထြက္အမွန္ျဖင့္ ေျပာဆုိသုံးစြဲပါက မည္သည့္ အနက္အဓိပၸါယ္မွ် မထြက္ပဲ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ အႏြတၱသညေခၚစရာ အမည္နာမ ျဖစ္သည္ဟူ၍ သိရွိႏုိင္သည္။ တီးတိန္ဘာသာျဖင့္ “ထာ့ဒုိ” ဟု ေခၚဆုိလုိက္ေသာအခါ နယ္ခ်ဲ႕တုိ႔က အခြင့္ေကာင္းယူ၍ တုိင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း ယုန္ထင္ေၾကာင္ထင္ ျဖစ္လာေစရန္ ေသြးခဲြေရးလက္နက္အျဖစ္ သုံးစြဲလုိက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ …(စာ ၁၁၅) မွ

တန္ဆြင္ခန္႔၏ ဆုိးေမြမွ ေကာင္းေမြသုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ရာစုႏွစ္ထက္၀က္နီးပါးမွ် ေအ၊ဘီႏွင့္ စီ ဘယ္ဟာလဲ ဘယ္ဟာျဖစ္သင့္သလဲ၊ ေအျဖစ္သင့္သည္။ ဘီကုိ ေရြးခ်ယ္မည္၊ စီသာလွ်င္ အသင့္ေတာ္ဆုံး၊ ေလသံတုိ႔သည္ကား တထပ္တည္းမက် ႏုိင္ခဲ့။ ေလသံတထပ္တည္း မက်သည္ကထားဦး၊ ေအကုိ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူသည္ ေအၿမိဳ႕နယ္သား (မ်ိဳးႏြယ္သားမ်ားသာ) မ်ားျဖစ္ၿပီး က်န္ေဒသသားတုိ႔ကလည္း မိမိတုိ႔၏ ေဒသသုံးဘာသာစကား ဘီသာလွ်င္၊ စီသာလွ်င္စသည္ျဖင့္ မိမိကုိယ္ကုိ ေရွ႕တန္းတင္မႈသည္ ႀကီးမားစြာ ရွင္သန္ခဲ့ပါသည္။ … (စာ ၁၂၂) မွ

…အမွန္မွာ ဟြာလ္ငုိး (Hualngo) ဘာသာစကားကုိ ခ်င္းဘုံဘာသာစကားအျဖစ္ သတ္မွတ္သင့္ေၾကာင္း အယူအဆသည္ ယခုမွေပၚ ေပၚထြက္လာေသာ အယူအဆ မဟုတ္ပါ။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္၏ သမုိင္းပါေမာကၡ လုပ္ကုိင္ခဲ့ဖူးေသာ G.H. Luce (ပါေမာကၡလုစ္) သည္ ခ်င္းျပည္ေဒသ အသီးသီးတြင္ Linguistic Survey ဘာသာစကားေလ့လာ ဆန္းစစ္ခ်က္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး စာတမ္းတစ္ေစာင့္ ျပဳစုခဲ့ပါသည္။ Professor Luce ၏ သုေတသနျပဳခ်က္အရ ဟြာလ္ငုိးစကားသည္ ခ်င္းဘုံဘာသာ စကားအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆုံး ဘာသာစကားျဖစ္ေၾကာင္း အခုိင္အမာ တင္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ … (စာ ၁၂၃) မွ

မုိင္မင္းရီးဟုိင္ (ခ်င္းျပည္) ၏ စာေပအေတြး အေခၚသစ္ ေပၚထြန္းၿပီ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ေဆးတံကုိခံ၊ ပါးမဲျခယ္တုိး၊ ျခင္းေတာင္းပုိးသူ၊ မီးခုိး ထဲကခ်င္းမပ်ဳိ၊ ကားကုိျမင္ေတာ့ ခုန္ေပါက္ေရွာင္။ လက္မွာေလးျမား၊ ခါးမွာဓါးနဲ႔၊ ႏြားေနာက္အိပ္မက္၊ ေခါင္အိပ္မက္သူ၊ ေတာင္ထက္ ေတာၾကား၊ ေရြ႕ေရြ႕သြားယင္း၊ ကားကုိျမင္ေတာ့ အိပ္မက္ျပယ္။ … ကဗ်ာဆရာ ေမာင္စြမ္းရည္၏ မႈိင္းျပာရီညိဳ ခ်င္းတုိ႔စံရာ ကဗ်ာ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၏ အမည္တုိ႔ကုိ မွည့္ေခၚရာတြင္ လည္း ႀကိဳက္ရာအမည္ မွည့္ေခၚခဲ့သည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ မင္းတပ္ၿမိဳ႕ အေနာက္ဘက္ေဒသတြင္ ေနထုိင္၍ အနီေရာင္ ဆုိးေသာ ႀကိမ္ေခြမ်ားကုိ ႐ုိးရာ အလွအပအျဖစ္ ၀တ္ဆင္သူ ခ်င္းအမ်ိဳးႏြယ္စု မ်ား၏ ခ်င္းဘာသာစကားျဖင့္ မူရင္းအမည္မွာ “မကန္း” ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းအမည္ကုိ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ မသိရွိေသာအခါ ႀကိမ္ေခြမ်ား ၀တ္ဆင္သည္ကုိ အစြဲျပဳလ်က္ ႀကိမ္ေခြ၀တ္ခ်င္းမ်ား (Cane Balley Chins) ဟု ၿဗိတိသွ်တုိ႔က အမည္ေပးခဲ့သည္။ … (စာ ၃၇) မွ က်င္ေဒြးဘေမာင္၏ ခ်င္းသမုိင္းထဲမွ ေ၀ါဟာရ အမွားကုိ မီးေမာင္းထုိးျပျခင္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းအိမ္မ်ားကုိ သက္ကယ္ျဖင့္ မုိးေလ့ရွိသည္။ သက္ကယ္ျမက္သည္ ၅ ေပမွ ၆ ေပအထိ ရွည္ၿပီး အမုိးကုိ အထူတေပနီးပါးရွိေအာင္ မုိးတတ္သည္။ ခ်င္းေတာင္ကဲ့သုိ႔ ေဆာင္းခါ အလြန္ေအးေသာ အရပ္မ်ား၌ သက္ကယ္အမုိး ထူထူႀကီးမွာ ေန႔အခါ ေအးၿပီး ေဆာင္းအခါ ေႏြးသျဖင့္ ရာသီဥတုႏွင့္ အကုိက္ပင္ ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ေသာ သက္ကယ္အမိုး ထူထူႀကီးမ်ားကုိ တိဘက္၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္ ေတာအိမ္မ်ား၌လည္း ေတြ႔ရသည္။ … (စာ ၈၆) မွ

ေမာင္ေပစိ၏ ခ်င္း႐ိုးရာအိမ္ တည္ေဆာက္ပုံ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ကေနဒီေတာင္ထိပ္၊ ကေနဒီေတာင္ထိပ္၊ တိမ္လိပ္က ဆြတ္ျဖဴ၊ ႏွင္းျဖဴက ဆြတ္ေဖြး၊ စိမ္းေရာင္စုိ၊ ၿမိဳင္ထုိထုိ ေတာညိဳလဲ့ရယ္၊ ျမရဲ႕အေသြး။ …

ကဗ်ာဆရာ ပ်ဥ္းမနား ေမာင္နီသင္း၏ ခ်င္းေတာင္တန္း ခရီးသည္ ကဗ်ာ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

“ေျပာမလား၊ မေျပာဘူးလား၊ အခ်ိန္မဆဲြနဲ႔” မ်က္လုံး အစုံမွိတ္ထားလုိက္ပါသည္။ သစၥာေဖာက္ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ ခ်င္းစကားျပန္ႀကီးကုိ စုိက္စုိက္ၾကည့္ၿပီး – “ကြၽန္မ ေျပာလုိက္ယင္ ရြာသားေတြအကုန္ ဒုကၡေရာက္မယ္၊ အညႇဥ္းဆဲခံရမယ္၊ တုိ႔ခ်င္းျပည္ရဲ႕ လြတ္လပ္မႈႀကီး ဘယ္ေတာ့မွ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ ဘူး၊ ကြၽန္မမေျပာဘူး၊ ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာဘူး၊ ကြၽန္မအေသခံမယ္” ျပတ္သားေသာ အဓိဠာန္။ ခုိင္မာေသာ ေတာ္လွန္စိတ္။ … (စာ ၉၉) မွ

ဆလုိင္းဂ်ိဳးသိန္း၏ ဇုိေဟဆာ ပန္းပြင့္ခါမွ ၀တၳဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

တကယ္ေတာ့ ဆလုိင္း-မုိင္ (Salai – Mai) ဆုိတာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တေတြရဲ႕ နာမည္ေရွ႕မွာ ပြင့္ဖူးေနတဲ့ အလွပန္း တခုသာ မကပဲ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ႏွလုံးသားထဲမွာ ခိုင္မာစြာ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ ေမတၱာပြင့္ပန္းလဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ သဘာ၀ပန္းအလွေတြလုိ ေျမျပန္႔ေတာင္ေပၚရယ္လုိ႔ ေနရာေဒသကုိ ခြဲျခားၿပီး ဖူးပြင့္ႏုိင္တဲ့ပန္းမဟုတ္ပဲ ႏွလုံးသားရွိတဲ့ ခ်င္းလူငယ္ေတြရဲ႕ ႏွလုံးသားတုိင္းမွာ လွပေ၀ဆာစြာ ဖူးပြင့္ႏုိင္ၿပီး မႀကဳံဘူးတဲ့ စိတ္ဓါတ္ သစ္ေတြနဲ႔ အေတြးအျမင္သစ္ေတြကုိ ဒီပြင့္ပန္းက ေပးစြမ္းႏုိင္ခဲ့ တာေၾကာင့္ပါပဲ။ … (စာ ၁၂၀) မွ

ဆလုိင္းကစ္ (ပ္) (ခ်င္းျပည္) ၏ ဖူးပြင့္ ေ၀ဆာေနေသာ ပြင့္သစ္ပန္းကေလးမ်ား စာညြန္႔ စာပေဒသာ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

လူမ်ိဳးတုိင္းတြင္ ကုိယ္ပုိင္ အေတြးအေခၚမ်ားရွိသည္မွာ အမွန္ျဖစ္၏။ ကုိယ္ပုိင္အေတြးအေခၚမ်ား မရွိခဲ့ပါက အဓြန္႔ရွည္စြာ ယင္းလူမ်ိဳးသည္ သီးျခားရပ္တည္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။ သုိ႔ျဖစ္၍ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ ႐ုိးရာအေတြးအေခၚမ်ားကုိ မွန္ကန္ႏုိင္သမွ် မွန္ကန္စြာ သိရွိရန္လုိသည္။ သတ္မွတ္ ေဖာ္ထုတ္ရန္လည္း လုိအပ္သည္။ … (စာ ၄၇) မွ

အက္ဒြပ္တီ၊ ဆုိင္းလိန္၏ ခ်င္းယဥ္ေက်းမႈကုိ ဒႆန႐ႈေထာင့္မွ ေလ့လာျခင္းေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

လမ္းေဘး၌ သစ္ခြပန္းမ်ိဳးစုံ ေတြ႔ရသည္။ ေၾကြအံ့ဆဲဆဲ အေရာင္ခပ္မြဲမြဲ ေတာင္ဇလပ္ ျဖဴနီမ်ားလည္း ေတြ႔ရသည္။ ေတာင္ဇလပ္ပန္းႏွင့္ ခ်ယ္ရီပန္းမ်ားသည္ ခ်င္းေတာင္တန္းႀကီး၏ သဘာ၀ ပန္းဥယ်ာဥ္တြင္ ေဆာင္းက်က္သေရေဆာင္ ပန္းဘုရင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ယခုမူ ေႏြရာသီ ေရာက္ၿပီမုိ႔ ေႏြပန္းမ်ား အၾကား၀ယ္ မ်က္ႏွာငယ္ရရွာၿပီ။ … (စာ ၆၇) မွ

၀ိဇၨာသိန္းေလး (ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္) ၏ အိမ္မက္လွလွ မက္ပါေစ ၀တၴဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ဟြာလ္ငုိစာေပ ဘာသာစကားမွာ သင္ယူရန္ လြယ္ကူ ရွင္းလင္း၍ အသံထြက္လည္း ခက္ခဲမႈမရွိေပ။ ေနာက္တခ်က္မွာ တီးတိန္းေဒသစကား၊ ဖလမ္းေဒသစကား၊ ဟားခါးေဒသစကား၊ ပလက္၀၊ ကန္ပက္လက္ စသည္ျဖင့္ ေဒသၿမိဳ႕နယ္ စာေပဘာသာ စကားတုိ႔မွာ ၿမိဳ႕နယ္ေဒသကုိ အေျခစုိက္သည့္စာေပ ဘာသာစကားမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တညီတၫြတ္တည္း သေဘာတူလက္ခံၾကရန္ မလြယ္ကူေပ။ ေရွးယခင္က ဤကဲ့သုိ႔ ေဒသၿမိဳ႕နယ္ကုိ အေျခစုိက္သည့္ စာေပဘာသာစကားတခုခုကုိ မူတည္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္လုိၾကေသာ ဆႏၵစြဲႀကီးမႈမ်ားေၾကာင့္ အေပးအယူမမွ်ႏုိင္၊ အယူအဆ တင္းမာၾကကာ စည္းလုံးေရးထက္ ၿပိဳကြဲေရးသုိ႔ ဦးတည္သည့္ ေျခလွမ္းအမွားမ်ားကုိ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည္။ … (စာ ၇၂) မွ

ဆလုိင္းေဗြမဏ္၏ ခ်င္းဘုံစာေပႏွင့္ ဘုံစကားအတြက္ မလြဲမေသြေက်ာ္ျဖတ္ရမည့္ ေတာ္လွန္ေရးစခန္း အဆင့္ဆင့္မ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ယေန႔ေပၚထြန္းလာေသာ စာေပသစ္ အေတြးအေခၚသည္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔၏ ဘာသာစကား အမ်ိဳးေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ ရွိသည့္အနက္ မည္သည့္ဘာသာစကား၊ မည္သည့္စာေပကုိမွ အေပ်ာက္အပ်က္ ခံလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ယင္းအမ်ိဳးေပါင္း (၆၀) ေသာ ခ်င္းဘာသာစကားအနက္ ေပထက္အကၡရာတင္ၿပီးေသာ ဘာသာစကားမ်ား ရွိသလုိ ေပထက္အကၡရာမတင္ရေသးေသာ ခ်င္းဘာသာစကား အေျမာက္အျမား က်န္ရွိေနပါသည္။ ယင္းသုိ႔ ေပထက္အကၡရာမတင္ရေသးေသာ ခ်င္းဘာသာစကားတုိ႔ကုိ ထန္းသိမ္းျမင့္တင့္၍ ေပထက္အကၡရာတင္ေပးရန္သည္ ယေန႔ စာေပသစ္ေတာ္လွန္ေရး၏ တာ၀န္တရပ္ျဖစ္ပါသည္။ … (စာ ၁၂၄) မွ မုိင္မင္းရီးဟုိင္ (ခ်င္းျပည္) ၏ စာေပအေတြးအေခၚ သစ္ေပၚထြန္းၿပီ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ေတာင္တန္းျပာကုိ၊ အလြမ္းပုိရင္လဲ ရင္ထဲအားျဖည့္ ေပ်ာ္ေမြ႔လုိက္ပါ ခ်င္းျပည္သာဖုိ႔တုိ႔လာတာမဟုတ္လား … တုိ႔ျပန္တဲ့အခါ ခ်င္းျပည္မုခ်သာရမည္။ …

မုိင္မုိင္ (ဇလပ္ေျမ) ၏ ကံ့ေကာ္ေတာမွ ေတာင္ျပာတန္းသုိ႔ ကဗ်ာ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘုံဘာသာစကား ေဖာ္ထုတ္ေရးတြင္ ေလ့လာေဆြးေႏြးၿပီးမွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းထက္ သတ္မွတ္ၿပီး မွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ဘုံဘာသာစကားကုိ ခ်င္းျပည္သူလူထုအားလုံး တတ္သိနားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းသည္သာ အေကာင္းဆုံးနည္းျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “သတ္မွတ္” ဖုိ႔က ပထမ လူထုလက္ခံၿပီး နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔က ဒုတိယဦးစား ေပးသင့္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။ … (စာ ၃၁) မွ

ဆလုိင္းဖြန္ကားရ္ထန္၏ ခ်င္းဘုံစကား သတ္မွတ္ရန္ နည္းစနစ္သစ္ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔သည္ ေလးနက္ေသာအဓိပၸါယ္၊ ျပည့္၀ေသာအႏွစ္သာရ၊ ခုိင္လုံေသာ သမုိင္းေနာက္ခံ ရွိေနပါေသာ္ လည္း စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးကုိ မ႐ႈစိမ့္လိုသူမ်ား၏ စုံစမ္းေႏွာက္ ယွက္ျခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ခံရပါသည္။

တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးကုိ ဥပကၡာျပဳေသာ ပါလီမန္အရင္းရွင္ေခတ္တြင္ ပေဒသရာဇ္ အၾကြင္းအက်န္မ်ားသည္ “ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔” ေအာင္ပြဲကုိ လုိလားႏွစ္သက္ျခင္း မရွိသည္ႏွင့္ အညီ ၁၉၅၆-၅၇ ခုႏွစ္တြင္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကုိ ဖ်က္သိမ္းရန္ နည္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ခ်င္းျပည္သူလူထု တရပ္လုံး ခ်င္းႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ရွိ ခ်င္းေက်ာင္းသား မ်ားက ဆႏၵျပကန္႔ကြက္ခဲ့သျဖင့္ မဖ်က္သိမ္းျဖစ္ခဲ့ေခ်။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား စည္းလုံးညီၫြတ္စြာျဖင့္ နယ္ခ်ဲ႕ကုိ ေတာ္လွန္ခဲ့ေသာ ရဲရင့္ေတာက္ေျပာင္သည့္ သမုိင္း၏ ေရာင္ျပန္ ဟပ္မႈ၊ ခ်င္းျပည္သူတုိ႔၏ မြန္ျမတ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ကုိ ထိန္းသိမ္းလုိသည့္ဆႏၵ ျပင္းျပမႈတုိ႔ေၾကာင့္ “ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔” သည္ ယေန႔တုိင္ တည္တံ့ခုိင္ၿမဲျခင္းျဖစ္သည္။ … (စာ ၃၉) မွ

ဆလုိင္းလ်န္မႈန္း၏ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ကြၽန္ေတာ္သည္ငယ္စဥ္က အေမရိကျပည္ေထာင္စု၏ သမၼတတဦး ျဖစ္လာေသာ အဗရာဟင္ လင္ကြန္း၏ အတၳဳပတၱိကုိ ဖတ္ရစဥ္ လင္ကြန္းသည္ ခုနစ္မုိင္ခရီးကုိ ေျခက်င္သြား၍ ေက်ာင္းတက္ခဲ့သည္ဟူေသာ အေၾကာင္းကုိ ဖတ္ခဲ့ရဖူးပါ၏။ ထုိစဥ္က ကြၽန္ေတာ္ လင္ကြန္းကုိ ခ်ီးက်ဴးခဲ့မိသည္။ ယခုကား ျပန္လည္ စဥ္းစားရေလၿပီ။ လင္ကြန္းတုိ႔ ေခတ္တြင္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား မေပၚေသး။ ယေန႔ေခတ္တြင္ကား ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီး၌ ကားမ်ိဳးစုံေနေလၿပီ။ ဇိမ္ခံကား၊ ဘတ္စ္ကား၊ တက္စီမွအစ ကားမ်ိဳးစုံထြန္းကား ေသာေခတ္။ သည္လုိေခတ္မ်ိဳး တြင္ ဆယ့္ေလးငါးမုိင္ ေတာင္ဆင္းေတာင္တက္ခရီးကုိ အပတ္စဥ္ရိကၡာ ထုပ္ကုိ ထမ္းပုိးလ်က္ ေက်ာင္းတက္ေနၾကရေသာ ခ်င္းလူငယ္တုိ႔ကုိ ကြၽန္ေတာ္သည္ လင္ကြန္းထက္ပင္ ခ်ီးက်ဴးမိပါေလေတာ့သည္။ … (စာ ၅၀) မွ စာေရးဆရာ မင္းေက်ာ္၏ ခ်င္းျပည္နယ္က လူငယ္မ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ဥပမာအားျဖင့္ တန္ဇန္းနီးယားႏုိင္ငံတြင္ ဆြာဟီလီကုိ ဘုံအျဖစ္ သတ္မွတ္သကဲ့သုိ႔ သတ္မွတ္ရေပလိမ့္မည္။ မည္သည့္ ေဒသသႏၲရစကားကုိ ဘုံစာေပအျဖစ္ သတ္မွတ္ရမည္ ဟူသည္ကား ဘာသာစကားသက္သက္ကုိ ၾကည့္၍မရေတာ့။ သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ တကြ အနာဂတ္ကုိပါ ၾကည္လင္စြာ ျမင္တတ္ရေပမည္။ သတ္မွတ္ လုိက္သည့္ ဘုံစာေပသည္ ႐ုံးသုံး၊ ေက်ာင္းသုံး၊ ျဖစ္မလာသည့္တုိင္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ယဥ္ေက်းမႈသစ္ကုိ ဖြင့္လွစ္မည့္ေသာ့ခ်က္ အခရာပင္ ျဖစ္လိမ့္မည္။ … (စာ ၅၅) မွ ဆလုိင္းသူမႊီး၏ ခ်င္းျပည္သူတုိ႔၏ ဘုံစာေပေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

သူတုိ႔သည္ အိမ္ေထာင္ေရး အေၾကာင္းကုိသာ ဦးစားေပး ေျပာဆုိၾကေလသည္၊ “အိမ္က အဘုိးႀကီးကုိ ၾကည့္မရတဲ့ အေၾကာင္း အၿမဲစိတ္ညစ္ရတဲ့အေၾကာင္း” တေယာက္ကေျပာသည္၊ တေယာက္ကေတာ့ “ငါသိရသေလာက္ေတာ့ တျခားေဒသေတြမွာ ဒီလုိေစ့စပ္မႈမ်ိဳးမရွိဘူးတဲ့။ တုိ႔ဆီမွာေတာ့ မိန္းကေလးက ဆုံးျဖတ္ ပုိင္ခြင့္၊ ေျပာပုိင္ခြင့္ေတြ မရွိဘူး။ ေခြးႏွင့္ ၀က္သာသာပဲကြာ၊ ထုိင္ဆုိ ထုိင္၊ ထဆုိထရတဲ့ ဘ၀မွာ ေနရတာစိတ္ညစ္လာၿပီ” စသည္ျဖင့္ သူတုိ႔ခံစားခ်က္ကုိ သူတုိ႔ ထြက္ဆုိသြားၾကသည္။ … (စာ ၆၃) မွ

ဆလုိင္းေဂဟာ သိန္းထန္းႏုိင္း (မင္းတပ္) ၏ ဟန္တုိ႔၏ ေစ့စပ္မဂၤလာ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဒီေန႔ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ အပူတျပင္း ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ “ညီၫြတ္ေရး တည္ေဆာက္မႈေတြဟာ ဘယ္သူ႔အတြက္လဲ၊ ဒီေန႔ေခတ္မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအတြက္ ဆုိတာထက္ အဓိကအားျဖင့္ လာလတၱံ႔ေသာ ခ်င္းလူ႔အႏြယ္ဆက္ ေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိယင္ ပုိမုိမွန္ကန္ ပါလိမ့္မယ္။ အခုကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အပင္ပန္းအဆင္းရဲခံၿပီး စုိက္ပ်ိဳးေနတဲ့ ပန္းသီးပင္ေတြက အသီးအပြင့္ေတြဟာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စားသုံးဖုိ႔ဆုိတာထက္ အနာဂတ္ခ်င္းလူ႔အႏြယ္ဆက္ေတြအတြက္လုိ႔ ေျပာယင္ပုိၿပီး မွန္ကန္ပါလိမ့္မယ္။” … (စာ ၇၀) မွ

ဆလုိင္းကစ္ (ပ္) (ခ်င္းျပည္) ၏ သမုိင္း စာမ်က္ႏွာသစ္ ခ်ယ္မႈန္းၾကစို႔ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

တုိင္းရင္းသား ဘာသာစကားတုိ႔ကုိ တတ္ေျမာက္ၾကျခင္း ျဖင့္ တဦးအေၾကာင္းကုိတဦး သိနားလည္ၿပီး တုိင္းရင္းသား ေသြးစည္းညီၫြတ္မႈ၊ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ျပည့္၀မႈ၊တုိင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း ႐ုိင္းပင္းကူညီမႈစေသာ အက်ိဳးတရားမ်ား စည္ပင္ဖြံ႔ထြား တုိးတက္ႀကီးပြားလာမည္သာျဖစ္ပါသည္။ …(စာ ၈၀) မွ

သားဦး (ရွမ္းျပည္)၏ ခ်င္းဘာသာစကားက်မ္းမ်ားေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

တကယ္ဆုိ … ႏူသဲဟာ အမိခ်င္းေျမမွာေနၿပီး တုိင္းျပည္ရဲ႕ သားေကာင္းရတနာျဖစ္တဲ့ ဆလုိင္းကုိ အလြမ္းေတြနဲ႔ အေဖာ္ျပဳယင္း ဂုဏ္ယူေနရသူပါ။ အလ်င္ကလည္း ဂုဏ္ယူခဲ့သလုိ၊ အခုလည္းဂုဏ္ယူေနဆဲပါ၊ ၿပီးေတာ့ ေနာင္လည္း ဂုဏ္ယူေနအုံး မွာပါ ဆလုိင္းရယ္။ ဒါေပမယ့္ ခ်င္းမ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကေကာ ဆလုိင္းကုိ ဂုဏ္ယူႏုိင္ၾကအုံးမွာလား၊ ႏူသဲကုိ ထည့္မတြက္ပဲ ခ်င္းမ်ိဳးဆက္ႏြယ္သစ္အတြက္ စဥ္းစားစမ္းပါ ဆလုိင္းရယ္ …။ … (စာ ၉၂) မွ

မုိင္မၾကည္ (မတူပီ) ၏ ဂုဏ္ယူပါတယ္ ဆလုိင္းေရ ၀တၳဳတုိ …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

“ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ပညာသင္ၾကားေနတာကုိ လူႀကီးမင္းက ကုိယ္လြတ္႐ုန္းဖုိ႔ သက္သက္အတြက္ အသုံးခ်ေစခ်င္သလား၊ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး ျဖစ္ပါလ်က္နဲ႔ ညီအစ္ကုိမွန္းမသိတဲ့ဘ၀ကုိ လူႀကီးမင္းက ဒီလုိပဲ ၾကည့္ရက္သလား၊ စာေပေပ်ာက္ယင္ လူမ်ိဳးပါေပ်ာက္ တယ္ဆုိတာ လူႀကီးမင္း မၾကားမိဘူးလား” ဆုိၿပီး ေမးခ်င္လွသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဘာမွမေမးျဖစ္။ ေမးရန္လည္း လုိမည္မထင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ဒီေလာက္ပညာတတ္ၿပီး ခ်င္းျပည္ႏွင့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေရးကုိ လွည့္မၾကည့္ပဲ ကုိယ္လြတ္႐ုန္းကတည္းက သူဘယ္လုိလူလဲဆုိတာ သိထားၿပီပဲ မဟုတ္ပါလား။ … (စာ ၁၁၄) မွ

… ဤေတာင္တန္းမွ ျပည္သူမ်ားသည္ ဘ၀ကုိ အိပ္မက္မက္ေနသူမ်ားမဟုတ္၊ ဘ၀ကုိ လည္စင္းခံၿပီး အ႐ႈံးေပးသူမ်ားလည္း မဟုတ္ၾကေပ။ လူသားပီသစြာ ရပ္တည္ႏုိင္ေရးအတြက္ သဘာ၀ေလာကႀကီးကုိ အနီးကပ္ဆုံးတုိက္ပြဲ၀င္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ စုစည္းညီၫြတ္ေသာ ျပည္သူတုိ႔ လုပ္အားျဖင့္ သဘာ၀တရား ၏ မူလဖန္တီးမႈကုိ တေန႔ အႏုိင္ယူရမည္ဟု လုံး၀ယုံၾကည္သည္။ စုစည္းညီၫြတ္ေသာ ျပည္သူတုိ႔၏ စြမ္းအားကုိ မည္သည့္အရာကမွ် တားဆီးႏုိင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ … (စာ ၁၁၇) မွ

ဆလုိင္းမႈံး၏ ေက်ာခ်မ္း၍ ရင္ပူေသာည ၀တၳဳတုိ … မွ။
http://chinmag.freevar.com/ မွ

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (5)


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅


ေခတ္ေပၚေဘာင္းဘီရွည္၊ ရွပ္အက်ႌျဖဴတုိ႔သည္ တုိင္းတပါးဟန္ပါေသာ္လည္း သာမန္ေန႔မ်ားတြင္ ၀တ္ဆင္လာလွ်င္ တမ်ိဳးၾကည့္ေကာင္းသည့္အျပင္ လႈပ္ရွားသြားလာရာတြင္ လြယ္ကူၿပီး ခရီးပုိေရာက္ေပသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္မ်ား၌ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးတခုလုံးကုိ ကုိယ္စားျပဳေသာ အသင္းအဖြဲ႔မ်ားက ေခတ္ေပၚ ေဘာင္းဘီရွည္ႀကီးမ်ား ၀တ္ဆင္လာလွ်င္ မိမိတုိ႔၏ အမ်ိဳးသားဟန္ ေပ်ာက္သကဲ့သုိ႔ ႐ႈျမင္ခံစားမိပါသည္။ … (စာ ၂၇) မွ

ဆလုိင္းငြန္အုပ္၏ သတ္မွတ္ေပးပါ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ဘ၀ကုိ မေမ့ၾကဖုိ႔ ေသြးနားထင္မေရာက္ဖုိ႔ပါပဲ၊ ပညာေတြတတ္ၿပီး ဘြဲ႔တခုခုရလာတဲ့အခါ၊ ကုိယ့္ၿမိဳ႕နယ္ျပန္ၿပီး အင္အားျဖည့္ဖုိ႔လုိတယ္ေလ၊ မတုိးတက္ေသးတဲ့ တုိ႔ၿမိဳ႕နယ္၊ တုိ႔ျပည္နယ္ႀကီးကုိ တုိ႔လုိလူငယ္ေတြက တုိးတက္ေအာင္ အလုပ္လုပ္ ရမယ္၊ တကုိယ္ေကာင္းစိတ္မ်ိဳးနဲ႔ ကုိယ္ေကာင္းစားရင္ ေတာ္ၿပီဆုိၿပီး၊ ကုိယ့္ဇာတိကုိ ေက်ာခုိင္းေလ့ရွိတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြ ရွိေန သမွ်၊ တုိ႔ျပည္နယ္၊ တုိ႔ၿမိဳ႕၊ တုိ႔ေရဟာ အလုိလုိတုိးတက္ႏုိင္ပါ႔မလား။ … (စာ ၃၉) မွ

မုိင္မၾကည္ (မတူပီ) ၏ ဆလုိင္းေရာက္လာၿပီ ၀တၳဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ျပာဟင္းကုိ အထူးႏွစ္သက္စြာ စားသုံးသူမ်ားမွာ မုန္းေခ်ာင္းႏွင့္ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္အၾကားေနထုိင္ၾကေသာ မင္းတပ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ မကန္း၊ ဒုိင္၊ ကန္ပက္လက္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ က်င္ေဒြးခ်င္း၊ ခ်င္းပုံ၊ ပလက္၀ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ခမီး၊ မ႐ုိ၊ ၿမိဳ၊ ဟန္ႏွင့္ အႏူးခ်င္းတုိ႔သည္ အမ်ားဆုံး စားသုံးၾကသည္။ အႏူးခ်င္းအမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ျပာဟင္းခ်က္ရာ တြင္ နာမည္ႀကီးလွၿပီး၊ ခမီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ မွ်စ္ျပာဟင္းခ်က္ရာတြင္ အခ်က္ေကာင္းၾကသည္။ ျပာဟင္းတြင္ ပါေသာ အဆီဓါတ္ႏွင့္ အငန္ဓါတ္မ်ားသည္ လူ႔ခႏၶာကုိယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အားေပးသည့္အျပင္ ျပာရည္ျဖင့္ ခ်က္ေသာ ဟင္းသည္ အလြယ္ တကူ ပုပ္သုိးလြယ္ျခင္းမရွိေပ။ … (စာ ၅၁) မွ

ဆလုိင္းမုန္းေငြစင္ ၏ ၿမိန္ရာဟင္းအုိး ျပာဟင္းမ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္းရွိ တီးတိန္ခ်င္း၊ ဟားခါးခ်င္း၊ ဖလမ္းခ်င္း၊ ပလက္၀ခ်င္း၊ ဟူ၍ သုံးႏႈန္းရာတြင္ ယင္းတုိ႔သည္ပင္ ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားသဖြယ္ ျဖစ္ေနျပန္သည္။ တဖန္ ဥပမာအားျဖင့္ တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္တြင္းရွိ ဟြာလ္ငုိမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားသည္ ၎င္းတုိ႔၏ ဘုိးဘြားအဆက္ျဖစ္သူ ဟြာလ္ငိုအမည္မွ ဟြာလ္ငုိခ်င္းဟု တြင္လာသည္။ ဖလမ္းၿမိဳ႕နယ္တြင္းရွိ လုိင္ဇုိ၊ ဇာေဟာင္ႏွင့္ ဇန္ညပ္ ဟူေသာ မ်ဳိးႏြယ္မ်ားမွာလည္း ေဒသအမည္ကုိ အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚ လာျခင္းသာျဖစ္သည္။ ဟားခါးနယ္ရွိ ဆင္ထန္၊ ထန္တလန္၊ ဇုိခြာ စသည္တုိ႔မွာလည္း ထုိ႔အတူပင္ ျဖစ္ၾကသည္။ ထန္တလန္၊ ဇုိခြာ သာမက ဇုိတုံးေလာက္တူ အမည္မ်ားမွာလည္း ရြာအမည္မ်ား၊ ပုဂၢဳိလ္အမည္မ်ားကုိ အစြဲျပဳ၍ေခၚေသာ အမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ ႏုိင္ေလသည္။ … (စာ ၆၁) မွ

ယြန္းဇူ၏ တေခတ္ဆန္းၿပီး၊ အဆင့္ျမင့္က်ယ္ျပန္႔၍ လက္ခံသုံးစြဲႏုိင္မည့္ ဘုံစာေပ၊ စကားႏွင့္ သတ္မွတ္ခ်က္နည္း ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

မီးရထားသံလမ္း တစ္လက္မမွ်မရွိ၊ ေလဆိပ္တစ္ခု မွ်မရွိသည့္ ျပည္နယ္သည္ ဤျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ခ်င္းျပည္နယ္သာလွ်င္ရွိပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခ်င္းျပည္နယ္၌ လူသြားလမ္းကေလးမ်ားကုိသာ ဂ႐ုစုိက္ထိန္းသိမ္းေနၾကရသျဖင့္ “ကမၻာေျမႀကီးတျဖည္းျဖည္း က်ဳံ႕လာတယ္” ဆုိေသာ အယူအဆ သည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခ်င္းျပည္နယ္အတြက္ အဓိပၸါယ္မဲ့ေနေသာ အယူအဆတရပ္ျဖစ္ေနေပသည္။ …

ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ေဒသကတာ၀န္ယူဟူေသာ အယူအဆႏွင့္ပတ္သက္၍ ေတာသူေတာင္သား ဆင္းရဲသားဘ၀ႏွင့္ တေနကုန္႐ုန္းကန္ရပါမွ တေန႔စာ ၀ေအာင္မရႏုိင္သည့္ ျပည္သူ လူထုကို ေပါက္ျပားတူးရင္းျဖင့္ ကားလမ္းေပါက္ေစျခင္းသည္ သဘာ၀က်ႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ေသာ ေဒသမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား၏ ေငြေၾကးအင္အားျဖင့္ လမ္းပန္းဆက္ သြယ္ေရး မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္းသည္ ေဒသခံမ်ား၏ အားနည္းခ်က္ အျဖစ္ ယူဆ၍ရမည္မဟုတ္ေပ။ … (စာ ၆၅) မွ

… ၿမိဳ႕နယ္တခုသည္ ေဒသသုံးဘာသာတရပ္အျပင္ အျခားၿမိဳ႕နယ္တခု၏ ေဒသသုံးဘာသာရပ္ကုိ အထူးျပဳဘာသာ အျဖစ္ သင္ယူရပါမည္။ အထူးျပဳ ဘာသာတရပ္ကုိ ေရြးခ်ယ္သည့္ အခါ လြတ္လပ္မႈရွိရပါမည္။ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္၍ သင့္ေတာ္မည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆသည့္ ၿမိဳ႕နယ္တခုခုမွ ေဒသသုံးဘာသာကုိ ေရြးႏုိင္ေစ ရမည္။ ဤအယူအဆသည္ ဘုံစာေပေဖာ္ထုတ္ေရးအတြက္ ညီၫြတ္ေရးကုိ ေရွး႐ႈၿပီး အသင့္ျမတ္ဆုံးေသာ ခ်ဥ္းကပ္မႈတရပ္ျဖစ္ သည္ဟု စာေရးသူ ထင္ျမင္မိပါသည္။ … (စာ ၇၀) မွ ဆလုိင္းခ်န္အုခ္၏ ဤသုံးခ်က္ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္မွသာလွ်င္ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ငါ႔ေၾကာင့္ ဒီကေလးငယ္ဟာ ငါ႔ဘ၀လုိပဲ ၾကမ္းတမ္း ခက္ထန္တဲ့ ဘ၀ကုိ ႐ုန္းကန္ေနရေတာ့မွာပါလား၊ သူ႔ပညာေရး ရည္မွန္းခ်က္လင္းေရာင္ျခည္ကုိ ဆုိးရြားလွတဲ့ လက္စားေခ်မႈစနစ္နဲ႔ ဖ်က္ဆီးပစ္သလုိ ျဖစ္သြားမယ္။ သူ႔ဘ၀ တခုလုံးကုိ ဆုိးရြားလွတဲ့ ဓေလ့ထုံးတမ္းေရစီးၾကမ္းနဲ႔တုိက္ဖ်က္ ေခ်မႈန္းပစ္သလုိျဖစ္သြားမယ္။ … (စာ ၆၉) မွ ေအာင္ငုိင္းထန္း၏ခိပ္ခီ၀တၳဳတုိ …မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

“တျခားေတာ့မဟုတ္ပါဘူး၊ ဟုိတေန႔ကေလ ညီမအသိ သူငယ္ခ်င္း မင္းတပ္က ဆလုိင္းလိန္းေမာင္နဲ႔ အစ္ကုိရဲ႕ႏြယ္တုိ႔ေလ သူတုိ႔စကားေျပာၾကတုန္း ခ်င္းလိုမေျပာၾကပဲ ဘာျဖစ္လုိ႔ ျမန္မာလုိေျပာေနၾကတာလဲ ညီမေတာ့ စဥ္းစားေနတယ္” … (စာ ၈၀) မွ ဆလုိင္းအေမာင္ (လွိဳင္ၿမိဳ႕နယ္) ၏ ဒီတခါ ခ်ယ္ရီပန္းမ်ား ပြင့္ရင္လာခဲ့မယ္ ၀တၳဳတုိ … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ခန္႔က ကြၽန္မအား ခ်ိဳးခ်င္းအမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခြင့္အေရးဆုံး႐ႈံးမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆာင္းပါးေရးရန္ တုိက္တြန္းခဲ့သူ ၿမိဳ႕ပုိင္မင္းမွာလည္း ယခုအခါတြင္ ကြယ္လြန္သြားရွာၿပီ။ ကြၽန္မေရးသည့္ ေဆာင္းပါးေကာင္းေၾကာင္း၊ ေရးသင့္ေရးထုိက္သည့္ ေဆာင္းပါးျဖစ္ေၾကာင္း ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိုခဲ့ၾက သူမ်ားလည္း ဤေဆာင္းပါးကုိ ဖတ္ျဖစ္ခ်င္မွ ဖတ္ျဖစ္ေပေတာ့မည္။ … (စာ ၉၆) မွ

စိမ္းေမ၏ ခ်ိဳးခ်င္းအမ်ိဳးသမီးတုိ႔၏ အခြင့္အေရး ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္ သိမ္းပုိက္ၿပီးေနာက္ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔ အၾကာ ၁၈၉၆ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ တပ္ဖြဲ႔၀င္ မ်ား စစ္ဆင္ေရးအရ ေယာနယ္မွ တဆင့္ ခ်င္းေတာင္ေတာင္ပုိင္း ေဒသသုိ႔ ဦးတည္ခ်ီတက္လာၾကသည္။ နယ္ခ်ဲ႕ခုခံ တားဆီးေရး ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္မ်ားကလည္း ရွိသမွ် လူသူလက္နက္စု႐ုံးလ်က္ အဆင့္ဆင့္ ခုခံတုိက္ခုိက္ခဲ့သည္။ ေယာနယ္ ပုံေတာင္ပုံညာတုိက္ပြဲ၊ ပဆုပ္စခန္း တုိက္ပဲြအၿပီးတြင္ တျဖည္းျဖည္းျပန္လည္ဆုတ္ခြာ လာေနၾကၿပီျဖစ္ေသာ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္တပ္မ်ားေနာက္သုိ႔ နယ္ခ်ဲ႕ၿဗိတိသွ် တပ္မ်ား ထပ္ၾကပ္မကြာ လုိက္ပါလာၾကသည္။ … (စာ ၉၇) မွ

မင္းတပ္ ဘူနိန္း၏ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕အစုိးရ၏ ခ်င္းေတာင္ ေတာင္ပုိင္း သိမ္းသြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

၀မၼသူးေမာင္းသည္ သူကုိယ္တုိင္က ခ်င္းေတးသီခ်င္း မ်ားကုိ ျမတ္ျမတ္ႏုိးႏုိးျဖင့္ သီဆုိခဲ့ဖူးသလုိပင္ အျခားအျခားေသာ ေတးပညာရွင္ အမ်ားအျပားကလည္း သူ၏ ႏုိင္ငံေရး ေဆာင္ရြက္ ခ်က္မ်ားကုိ ေတးသီခ်င္းမ်ားျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳသီဆုိခဲ့ၾကပါသည္။ တကယ္ေတာ့ ခ်ိဳးခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏႐ုိးရာေတးမ်ားသည္ လူတုိင္း သီကုံး၍ရေသာ ေတးမ်ားမဟုတ္။ မ်ားစြာေလးနက္၍ မ်ားစြာ ပညာပါေသာ ေတးမ်ားျဖစ္သျဖင့္ လူငယ္မ်ားက ေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ ဆန္းသစ္ျခင္း ျပန္႔ပြားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္သင့္ၾကပါသည္။ …

(စာ ၁၀၈) မွ

ခ်င္းေတာင္ကင္းေမာင္၏ ၀မၼသူးေမာင္းႏွင့္ ခ်င္း႐ုိးရာ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ယေန႔ခ်င္းစကားမ်ားသည္ ခုိင္မာေနၿပီဟု မဆုိႏုိင္ ေသး။ စာေရးတတ္ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည့္ျပည့္စုံစုံ စုစုစည္းစည္း မရွိေသးပါ။ အေျခခံခုိင္မာေသာ္လည္း ေ၀ါဟာရ ၾကြယ္၀မႈအပုိင္း၊ သဒၵါတည္ေဆာက္မႈအပုိင္းတြင္ အလြန္အားနည္းေနေသးသည္။ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မႈ အားနည္းေနေသးသည္ႏွင့္အမွ် ေခတ္ပညာကုိ လုံး၀ မလုိက္ႏုိင္ေသးေသာ အေျခအေနတြင္ ရွိေနသည္။ ေ၀ါဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈကုိ ျဖည့္စြက္ရန္အတြက္ သင့္ေတာ္ေသာ ေ၀ါဟာရ အသစ္ မ်ားကုိ တီထြင္ျခင္း၊ အျခားေသာ ေဒသစကားမ်ားထဲမွ ရႏုိင္သည္ကုိ ဆြဲယူအသုံးျပဳျခင္း၊ တုိင္းျခားဘာသာစကားထဲမွ လုိအပ္ပါက ဆြဲယူ သုံးစြဲျခင္းမ်ားကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပဳလုပ္ရမည္။ … (စာ ၁၁၃) မွ

တြာလ္ခန္႔ဇေပါင္၏ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ စာေပေဆြးေႏြးခ်က္ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘုံဘာသာစကား ေဖာ္ထုတ္ေရးသည္၊ ခ်င္းတမ်ိဳးသားလုံးအတြက္ မလႊဲမေသြ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ လုပ္ငန္း တခုျဖစ္သည္။ ယေန႔ဆုိယင္ ဘုံဘာသာစကား ေအာင္ျမင္စြာ ေဖာ္ထုတ္သည္ဆုိအံ့။ ယင္းဘုံစကားကုိအေျခခံလ်က္ အဆင့္အတန္းမီေသာစာေကာင္းေပေကာင္းမ်ား ေပၚထြက္လာရန္မူ ႏွစ္အတန္ ၾကာေစာင့္ရဦးမည္။ အထူးႀကိဳးစားသည့္တုိင္ေအာင္ ရာစုႏွစ္တခုတြင္ စာေပအေမြအႏွစ္အျဖစ္ လက္ခံေလာက္ေသာ စာအုပ္စာေပမည္မွ် ေပၚထြက္လာႏုိင္မည္နည္း။ ၎င္းကုိ အေလးအနက္ထားၿပီး စဥ္းစားရလွ်င္ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား မ်ားအတြက္ ဘုံဘာသာစကား ေဖာ္ထုတ္ေရးကုိ အခ်ိန္မဆြဲသင့္ပါ။ မၾကန္႔ၾကာသင့္ေခ်။ သြက္သြက္လက္လက္ လႈပ္ရွားၿပီး၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါမည္။ … (စာ ၂၃) မွ

လ်ံနာ (မန္းတကၠသုိလ္) ၏ ဘုံဘာသာစကားႏွင့္ စာေပနိဒါန္း ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ဘ၀ကုိ မေမ့ၾကဖုိ႔ ေသြးနားထင္မေရာက္ဖုိ႔ပါပဲ၊ ပညာေတြတတ္ၿပီး ဘြဲ႔တခုခုရလာတဲ့အခါ၊ ကုိယ့္ၿမိဳ႕နယ္ျပန္ၿပီး အင္အားျဖည့္ဖုိ႔လုိတယ္ေလ၊ မတုိးတက္ေသးတဲ့ တုိ႔ၿမိဳ႕နယ္၊ တုိ႔ျပည္နယ္ႀကီးကုိ တုိ႔လုိလူငယ္ေတြက တုိးတက္ေအာင္ အလုပ္လုပ္ရမယ္၊ တကုိယ္ေကာင္းစိတ္မ်ိဳးနဲ႔ ကုိယ္ေကာင္းစားယင္ ေတာ္ၿပီဆုိၿပီး၊ ကုိယ့္ဇာတိကုိ ေက်ာခုိင္းေလ့ရွိတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြ ရွိေနသမွ်၊ တုိ႔ျပည္နယ္၊ တုိ႔ေျမ၊ တုိ႔ေရဟာ အလုိလုိတုိးတက္ႏုိင္ပါ႔ မလား။ … (စာ ၃၉) မွ

မုိင္မၾကည္ (မတူပီ) ၏ ဆလုိင္း ေရာက္လာၿပီ ၀တၳဳတုိ … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

အသင္သည္ သင္၏ မိခင္ေဒသ (ခ်င္းေတာင္) ၏ ေတာေတာင္ေရေျမသဘာ၀ ႐ႈစားၾကည့္ပါ။ ေငးေမာၾကည့္ပါ။ မွန္းဆၾကည့္ပါ။ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းကုိ ႏွလုံးသြင္းၾကည့္ပါ။ ဤေဒသ ဤလူမ်ိဳးတုိးတက္ေကာင္းစားေရးအတြက္ သင့္မွာ တာ၀န္အရွိဆုံး ျဖစ္သည္။ … (စာ ၉၄) မွ

ဆလုိင္းဇမႊင္ (ခ်င္းျပည္) ၏ အသင္ အဘယ္သုိ႔ အက်ိဳးရွိမည္နည္း ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

သုိ႔ေသာ္ သူသည္ မ်က္ႏွာျဖဴစစ္ဗုိလ္မ်ားအေပၚ ဘယ္ေတာ့မွ် မေက်နပ္ေခ်။ ဤလူေတြသည္ စစ္ပြဲ၌ ခ်င္းစစ္သား မ်ားကုိသာ ေရွ႕၌ အၿမဲတင္ၿပီး သူတုိ႔ကမူ ေဘးကင္းရာ ေနာက္ဆီမွ ေန၍ အမိန္႔ေပးတတ္ၾက၏။ သူတုိ႔ မ်က္ႏွာျဖဴအတြက္မူ သားနား ေသာ၀တ္စုံမ်ားကုိ သတ္မွတ္ၿပီး တုိင္းရင္းသား စစ္ဗုိလ္မ်ားအတြက္မူ ခပ္နံနံပုံစံမ်ားကုိသာ သတ္မွတ္၀တ္ဆင္ေစၾက၏။ ေနာက္ၿပီး မ်က္ႏွာျဖဴ စားရိပ္သာမ်ားသုိ႔လည္း တုိင္းရင္းသားစစ္ဗုိလ္မ်ား အားလုံး၀င္ခြင့္မျပဳၾကေခ်။ … (စာ ၁၀၆) မွ

ခ်င္းေတာင္ ကင္းေမာင္၏ ၀မၼသူးေမာင္ႏွင့္ ခ်င္း႐ုိးရာေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ဤလမ္းသည္ မုိးက်ၿပီဆုိလွ်င္ တူးမႏုိင္သယ္မရႏုိင္ ေလာက္ေအာင္ ေျမမ်ားၿပိဳက်တတ္ပါသည္။ ကားျဖင့္သြားရလွ်င္ ေပါက္ျပား၊ ေပၚျပား ရိကၡာအျပည့္အစုံႏွင့္သာ ခရီးသြားၾကရသည္။ လမ္းေပၚဘက္သုိ႔ ေမာ့ၾကည့္လွ်င္ လိမ့္ၿပိဳလုမတတ္ရွိေသာ ေက်ာက္တုံးႀကီးမ်ားကုိ ရင္ဖုိစြာ လွမ္းျမင္ရသည္။ လမ္းေအာက္ ဘက္သုိ႔ ၾကည့္ျပန္လွ်င္လည္း ေတာင္ေျခရင္း၌ စီးဆင္းေနေသာ လည္မ်ိဳျမစ္ကုိ ခပ္ေရးေရးမွ်သာ လွမ္းျမင္ရသည္မွာ အသည္းယား စရာပင္။ … (စာ ၁၁၄) မွ

ဆလုိင္းေႏြ (မင္းတပ္ေဂဟာ) ၏ သည္လမ္း ထာ၀ရလွပါေစ ၀တၳဳတုိ … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ဘုံတလာသည္ ၾကည္လင္၏။ ေအးျမ၏ ခ်ိဳေသာ အရသာရွိ၏။ ေသာက္သုံးသူတုိင္းအား က်န္းမာရႊင္လန္း ေစႏုိင္၏။ ေႏြရာသီတြင္မူ အပန္းေျဖသူ၊ ေလ့လာသူမ်ားျဖင့္ စည္ကား ေနတတ္သည္။ လူအမ်ား နားခုိႏုိင္ရန္ တည္းခုိရိပ္သာမ်ားကုိ တည္ေဆာက္ေပးျခင္း၊ လမ္းခ်ဲ႕ထြင္ ေဖာက္လုပ္ေပးျခင္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္မည္ဆုိပါက “ဘုံတလာ”၏အလွသည္ ပုိ၍ပုိ၍ လူသိမ်ား ထင္ရွားလာႏုိင္ေပ လိမ့္မည္။ ယခုအခါတြင္မူ ဘုံတလာေရတံခြန္၏ ထူးျခားဆန္းက်ယ္ လွေသာ သဘာ၀ အလွသည္ လ်ိဳ႕၀ွက္ဆဲ၊ ပုန္းေအာင္းဆဲ၊ တိတ္ဆိတ္ဆဲပင္။ … (စာ ၁၂၉) မွ

ဆလုိင္းမ်ိဳးျမင့္ (ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ – လႈိင္နယ္ေျမ) ၏ ဘုံတလာသုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။

http://chinmag.freevar.com/ မွ

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (6)


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ဘာသာေဗဒပညာရွင္မ်ားက ခ်င္းဘာသာ အသီးသီး ကုိ ေလ့လာၾကသည့္အခါ ေရာမအကၡရာကုိအေျခခံမွသာ ခ်င္း စာေပကုိ တီထြင္ႏုိင္မည္၊ လြယ္ကူေအာင္ျမင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိၾကသည့္အတြက္ ေရာမအကၡရာကုိ အေျခခံၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ကမၻာသုံးေရာမအကၡရာကုိ ခ်င္းစာေပတြင္ အေျခခံအသုံးျပဳျခင္း ျဖစ္၍ က်ယ္ျပန္႔မႈထိေရာက္မႈလည္း ရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိၾကသည္။ ေျမျပန္႔ေန အ႐ွဳိခ်င္း စာေပထပ္မံတီထြင္ခဲ့ၾကျပန္သည္။ ယခုအခါ ပုိးကရင္ႏွင့္ ျမန္မာအကၡရာကုိ အေျခခံေသာ အ႐ွဳိခ်င္းစာေပ သုံးစြဲမႈက က်ယ္ျပန္႔လ်က္ရွိသည္။

ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားတြင္ ကုိယ္ပုိင္ခ်င္းစာေပ ရွိလာၾကျခင္း၊ စာေပတတ္ေျမာက္လာၾကျခင္းသည္ အေမွာင္ထုႀကီးထဲတြင္ ရွိေနခဲ့ ေသာ ခ်င္းလူမ်ိဳး၊ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းအေနျဖင့္ အလင္းေရာင္ကုိ စတင္ ေတြ႔ျမင္ၾကျခင္းကဲ့သုိ႔ ျဖစ္သည္။ ၂၀ ရာစုဆန္းစတြင္ ကုိယ္ပုိင္စာေပ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္လာၾကလ်က္ အသိအျမင္ ပြင့္လာသည့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း ခ်င္းလူမ်ိဳးတုိ႔သည္ သမုိင္းဦး ဘုံေျမေခတ္က တုိးထြက္ၾကလ်က္ ဤ ၂၀ ရာစုႏွစ္ထဲတြင္ပင္ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားတုိးတက္ခဲ့ၾကသည္မွာ ထင္ရွားလြန္းသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ …(စာ ၃၀) မွ

… ခ်င္းစာေပျဖင့္ ေရးသားထုတ္ေ၀ေသာ စာအုပ္ မ်ားကုိ ၾကည့္ပါက ခရစ္ယာန္ဘာသာေရးဆုိင္ရာ စာအုပ္စာတမ္း မ်ားသာ ျဖစ္ေနေသးေၾကာင္း ေတြ႔ရ၏။ သုိ႔ျဖစ္၍ ခ်င္းစာေပသည္ ဘာသာေရးစာေပအဆင့္တြင္သာ ရွိေနေသးသည္။ ခ်င္းလူမ်ိဳးတုိ႔၏ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ သမုိင္းေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေရးရာကုိ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ေပးေသာ စာေပအဆင့္သုိ႔ မေရာက္ရွိ မရပ္တည္ ႏုိင္ေသးေပ။

ေရာမအကၡရာတင္ ခ်င္းစာေပ ေပၚေပါက္လာျခင္း ေၾကာင့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း တုိးတက္ေရးကုိ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ေသာ္ လည္း တုိးတက္လာေသာ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္အညီ ခ်င္းစာေပ သည္ လုိက္၍မတုိးတက္ခဲ့ေပ။ ခ်င္းစာေပ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္း ဟူေသာ သမုိင္းေပးတာ၀န္ကုိ ေမ့ေလ်ာ့ပ်က္ကြက္ေနၾက၍ ျဖစ္၏။ ခ်င္းစာေပတုိးတက္မႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း သည္လည္း ဆက္လက္တုိးတက္ရန္ ေႏွာင့္ေႏွးခက္ခဲသည္။ ဟန္႔တား ပိတ္ဆုိ႔ျခင္းခံရသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသည္။ … (စာ ၃၁) မွ

ဆလုိင္းရမ္လိန္မႈန္း၏ ခ်င္းစာေပေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ၾကပါစုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ဤအရည္အေသြးကုိသိေသာ နယ္ခ်ဲ႕သည္ ခ်င္းမ်ိဳး ႏြယ္စုေပါင္းစုံပါ၀င္ေသာ ခ်င္းတပ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ခ်င္းစာေပ တီထြင္ၿပီးသည့္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ခ်င္းစစ္တပ္၌ ခ်င္းစာေပတတ္သည့္ စစ္သည္ဦးေရပုိမုိတုိးတက္လာသည့္အခါ ခ်င္းစစ္တပ္အတြက္ စစ္ဥပေဒ၊ စစ္စည္းကမ္း၊ စစ္ပညာစာအုပ္မ်ားကုိ တတ္ႏုိင္သည့္ အတုိင္းအတာအထိ ခ်င္းစာေပျဖင့္ ထုတ္ေ၀ေပးခဲ့သည္။ (ယင္းစာအုပ္ကုိ ေခတ္အေျခအေနအရ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္အသြင္ သုိ႔ မေျပာင္းလဲမီအထိ ခ်င္းေသနတ္ကုိင္တပ္ရင္းမ်ားတြင္ အသုံးျပဳ ခဲ့ၾကသည္။) ဤစစ္စည္းကမ္း၊ စစ္ဥပေဒမ်ားျဖင့္ တစ္ေသြးတစ္သံ တစ္မိန္႔ေအာက္တြင္ ရဲရဲေတာက္ ခ်င္းစစ္တပ္အျဖစ္ ရပ္တည္လာ ခဲ့ၾကရာ၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီးအား ေရာင္စုံေသာင္းက်န္းသူမ်ား လက္ထဲ မက်ေရာက္ေစရန္ ကာကြယ္ရာတြင္ သစၥာရွိရွိ တာ၀န္သိသိျဖင့္ ပါ၀င္ခဲ့ၾက၏။ … (စာ ၃၉) မွ

ခ်င္းဘုံစာေပေဖာ္ထုတ္ေရး ခရီးကုိ ေလွ်ာက္လွမ္းၾက ရာတြင္ ခ်င္းျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အျမင္ရွိသူမ်ား၏အႏၲရာယ္ကုိ ဖယ္ရွားၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ေပါက္ဖြားလာမည့္ ခ်င္းဘုံစာေပကုိ ခုိင္ခံ့သည့္ အကာအကြယ္ ေပးၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ရွင္သန္လာေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ၾကရ မည္ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔အားျဖင့္ ေရရွည္တြင္ လူမ်ိဳးတုိးတက္ေရးကုိ လုိလားသည့္ အင္အားစုမ်ားက မုခ်ေအာင္ပြဲခံၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ တိက်ေသာရည္ရြယ္ခ်က္ ခုိင္မာေသာ ယုံၾကည္ခ်က္တုိ႔ျဖင့္ ႀကိဳးစားအလုပ္လုပ္သူတုိ႔ကုိ မည္သည့္ သဘာ၀ အင္အားစုကမွ် မဟန္႔တားႏုိင္ေခ်။ … (စာ ၄၀) မွ ဆမင္းေထာင္ေလး (အုိကၠား) ၏ ရဲရဲေတာက္တုိ႔အတြက္ ဘုံစာေပ စည္းလုံးျခင္းမွ ဘုံစာေပသုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ထုိ႔ေနာက္ေကာ္မရွင္နာခ်ဳပ္ (ထုိစဥ္က ဘုရင္ခံမရွိ ေသး) က အစုိးရအိမ္ေတာ္တြင္ ဒါဘာပြဲခင္းက်င္းပ၍ ၎င္းတုိ႔အား လက္ခံၿပီးလွ်င္ “ငါတုိ႔ အဘယ္မွ် အင္အားႀကီးမားသည္ကုိ သင္တုိ႔ ယခု ျမင္ၾကရၿပီ၊ ငါတုိ႔အား သင္တုိ႔ ခုခံတုိက္ခုိက္ေသာ္လည္း အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္မည္။ ငါတုိ႔သည္ ခ်င္းေတာင္ကုိ သိမ္းပုိက္လုိက္ ၾကၿပီးျဖစ္သည့္အတုိင္း ဘယ္ေသာအခ်ိန္အခါမွ် ခ်င္းေတာင္မွ ထြက္သြားၾကမည္မဟုတ္။ ခ်င္းေတာင္သုိ႔ ေနာက္ထပ္ လမ္းမ်ား ေဖာက္၊ တံတားမ်ားေဆာက္၊ စစ္တပ္မ်ားထပ္ပုိ႔ၿပီး အၿမဲေနၾက ေတာ့မည္”စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျခာက္လွန္႔၍ တရား ေဟာလုိက္ ၾက၏။ သုိ႔ေသာ္ ခ်င္းတုိ႔ကား ေၾကာက္႐ြံ႕မသြားၾကသည္ သာမက အဂၤလိပ္ကုိ တုိက္၊ ရန္သူတုိ႔၏ ေက်ာက္မီးေသနတ္မ်ား အတြက္ ၀ုိင္ယာႀကိဳးျဖတ္၍ က်ည္ဆံလုပ္နည္းကုိသာ တတ္သြားၾက ၿပီး ၁၈၉၆ ခုႏွစ္အထိ ထၾကြၿမဲ ထၾကြခဲ့ၾကေတာ့၏။ … (စာ ၄၉) မွ

ခ်င္းေတာင္ကင္းေမာင္၏ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔၏ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ျမန္မာျပည္မွာ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ ဆန္စပါးပုိလွ်ံခဲ့ ေသာ တုိင္းျပည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲမႈေၾကာင့္ ေနရာအႏွံ႔သုိ႔ ဆန္စပါးမ်ား မျဖန္႔ႏုိင္ေသာအခါ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ မေလာက္မငျဖစ္ၾကရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းသုိ႔ရွားပါးေဒသ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားတြင္ မိမိတုိ႔နယ္၌ ဆန္စပါးဖူလုံေစရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကရေပသည္။ ထုိသုိ႔အားထုတ္ၾက ရာတြင္ ေလွကားထစ္ေတာင္ယာမွာ နည္းလမ္းတစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။ သမား႐ုိးက်ေတာင္ယာမွ ေလွကားထစ္ ေတာင္ယာသုိ႔ ကူးေျပာင္းၿပီး တႏိုင္စက္မႈကိရိယာ ေတာင္ယာသုိ႔ လွမ္းတက္ႏုိင္ပါက ပုိမုိအထြက္ တုိးလာၾကဖြယ္ရွိေပသည္။ … (စာ ၅၆) မွ စာေရးဆရာ သိပၸံမႈးတင္၏ ေလွကားထစ္ ေတာင္ယာ ေဆာင္းပါး … မွ။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား ေက်ာင္းသားကေလးဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ရင္ထဲမွာ ေဆြမ်ိဳးသား ခ်င္းလုိဘဲ သေဘာထားခဲ့တာဘဲေလ သိၾကတယ္မဟုတ္လား ေအာင္ဆန္းသူရိယဗုိလ္ႀကီး တုိက္ခြၽန္း စာအုပ္ေရးၿပီးကတည္းက ကြၽန္ေတာ့္ကုိ ကြၽန္ေတာ္ ခ်င္းတုိင္းရင္း သားေတြနဲ႔ အနီးဆုံး လူအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားခဲ့တယ္။ ဒီစာအုပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခ်င္း ေက်ာင္းသား/သူေတြ၊ တုိင္းရင္းသားမိတ္ေဆြေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္သိကြၽမ္းခဲ့ ရၿပီ မဟုတ္လား။ ေဆြမ်ိဳးရင္းခ်ာလုိ ျဖစ္ခဲ့ၿပီ မဟုတ္လား။ … (စာ ၆၁)မွ

စာေရးဆရာ တကၠသုိလ္ စိန္တင္၏ အေ၀းဆုံးမွာေနတဲ့အနီးဆုံးလူ ၀တၴဳတုိ… မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

“ငါရွင္းျပမယ္၊ မင္းေျပာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုဆုိတာ မွန္တယ္၊ ဒီျပည္ေထာင္စုႀကီးထဲမွာ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံေနတယ္၊ အဲ့ဒီ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတုိင္းစီက အရင္စည္းလုံးမွ တုိးတက္ႏုိင္မွသာ တုိ႔ျပည္ေထာင္စုႀကီးတစ္ခုလုံး စည္းလုံးညီၫြတ္ၿပီးတုိးတက္ႏုိင္ မွာေပါ႔၊ ထုိလြတ္လပ္ေရးႀကီးကလည္း ဒီလုိစည္းလုံးမႈအားနဲ႔ ရယူခဲ့ရတယ္ဆုိ တာ မင္းသိသားပဲ” ဟု ဆုိၿပီး စိတ္ဆုိးဆုိးႏွင့္ ျပန္သြားေသာ သူငယ္ခ်င္း Pa Lian ၏ အလုိမက် တင္းမာေသာ မ်က္ႏွာထား ကုိလည္း ျမင္ေယာင္လာ၏။ … (စာ ၈၈) မွ

… ေမေမမွာခဲ့သလုိ တစ္မ်ိဳးသားလုံးစည္းလုံးဖုိ႔ တုိးတက္ဖုိ႔ရာအတြက္ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ပါေတာ့မယ္၊ ေမေမ့သားတုိ႔လုိ လမ္းမွားတဲ့ ဆလုိင္းမုိင္ ေမာင္မယ္ေတြ အျမင္မွန္ ရႏုိင္ပါေစလုိ႔လည္း ဆုမြန္ေျခြေပးပါ႔မယ္ေမေမရယ္။ ဘယ္ပန္းခ်ီေရး မမီ ျဖဴနီညဳိျပာ ပန္းမ်ိဳးစုံတုိ႔ျဖင့္ ေ၀ဆာရာေျမ၊ သဘာ၀က လွပန္းခ်ီ ျခယ္ထားေသာ ေတာင္ျပာတန္းရယ္၊ အမိေတာင္ျပာတန္းရဲ႕ ေနာက္ ကြယ္အေမွာင္ထုထဲမွာ ေရစုံေမ်ာေနတဲ့ သားမုိက္ကုိ ခြင့္လႊတ္ပါ။ ေတာင္ဇလပ္ ျဖဴနီပန္း ခ်ယ္ရီတုိ႔ရယ္ ခြင့္လႊတ္ၾကပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ျပန္လာၿပီ၊ ေနာင္တရပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ့္ပါးျပင္ေပၚမွ စီးက်လာေသာ မ်က္ရည္၊ ေနာင္တ မ်က္ရည္၊ ေၾသာ္… အလြမ္းမ်က္ရည္။ … (စာ ၉၀-၉၁) မွ

စာေရးဆရာ ေမာင္ခင္တလုံး၏ ေတာင္းဆုရယ္ ပန္ အလင္းမွန္သုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ခ်င္း႐ုိးရာ ပဲြလမ္းသဘင္မ်ားအနက္ ေငြႀကီးအကုန္ အက်မ်ားၿပီး ခမ္းခမ္းနားနားက်င္းပေသာ ပဲြလမ္းသဘင္မ်ားမွာ (၁) ေလာင္သုခ္ပဲြ (long tuk) (၂) ခြန္ကြၽဲပဲြ (khuang coi) (၃) ေဘြေသေဘြပဲြ (Boite boi) (၄) သီးႏွံ႔ေအာင္ပဲြ (Fangerh) (၅) ရန္သူေအာင္ပဲြ (Mi sawm tuk) (၆) တိရစၦာန္ေအာင္ပဲြ (Sa sawm tuk) (၇) က်ားေအာင္ပဲြ (Cakei fim) (၈) အမဲပစ္ပြဲ (Bung thluk) (၉) ငါးဖမ္းပဲြ (Tikal) ႏွင့္ (၁၀) ၀ါးညႇပ္ကပဲြ (hamserh) တုိ႔ျဖစ္၏။ … (စာ ၉၇) မွ ဆလုိင္း ေသာင္းဆုိင္လ်ံ၏ ခ်င္း႐ုိးရာ ေစာင္နင္းပြဲ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

အေရးအႀကီးဆုံး အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ ခ်င္းယဥ္ေက်းမႈ ကုိ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ႐ုံသာမက ယဥ္ေက်းမႈေရစီးေၾကာင္း၊ သမုိင္း ေရစီးေၾကာင္းမ်ားျဖင့္ ခ်ိန္ထုိး၍ သုေတသနျပဳလုပ္ရန္လည္း မ်ားစြာ လုိအပ္ေနျခင္းျဖစ္ေပသည္။ စာေရးသူတုိ႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕သည္ အျခားသူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ေရးသားေသာ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ခြၽတ္ေခ်ာ္မွားယြင္းမႈ မ်ားကုိ ေ၀ဖန္လုိၾကေသာ္လည္း ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က် ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ ရန္ ၀န္ေလးေနတတ္ၾကသည္။…(စာ ၁၁၀)မွ/

ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား တြင္ ေကာင္းေပ့၊ ၫြန္ေပ့ဟူေသာ အမည္ေက်ာ္မ်ားရွိခဲ့ဖူးၿပီ။ ရွိေနၾကၿပီ။ သုိ႔ေသာ္ ယဥ္ေက်းမႈ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင့္ေရး အတြက္ ႀကံ့ႀကံ့ခံရပ္တည္လႈပ္ရွားေနၾကေသာ စာေပတုိက္ပုိင္ရွင္မ်ား၊ ထုတ္ေ၀သူမ်ား၊ စာေရးဆရာႀကီးမ်ား၊သတင္းစာဆရာႀကီးမ်ား ဟူ၍ ခ်င္းလူမ်ိဳးဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ရွိပါသနည္း။ အထူးစဥ္းစား ဖြယ္ပင္ျဖစ္၏။ မွန္၏။ အထူး စဥ္းစားဖြယ္ပင္ ျဖစ္ေပသတည္း။ … (စာ ၁၁၁) မွ

ဆလုိင္းေရႊလင္း၏ အထူးစဥ္းစားဖြယ္ ေဆာင္းပါး … မွ။
Source...http://chinmag.freevar.com/

Wednesday, August 10, 2011

ျမန္မာ စကားပံုမ်ား(Myanmar Proverb)

Adjust burden to strength, like arrow to bow.

တန္ႏွင့္အားကို ေလးႏွင့္ျမွားကဲ့သုိ႔ ညီေအာင္လုပ္ပါ။

Although cowardly be slow to run.

မရဲေသာ္လည္း ေျပးခဲေစ။

The anger of the prudent never shows.

ပညာရွိအမ်က္ အျပင္မထြက္။

Arrows all gone before the battle begins.

စစ္မေရာက္ခင္ ျမွားကုန္။

As the doe gives birth to a fawn the tiger eats it.

သမင္ေမြးရင္း က်ားစားရင္း။



As to eating it, will it is covered with grit; but as to throwing it away, well, it is rich and luscious.

စားရမွာလည္း သဲတရွပ္ရွပ္၊ လႊင့္ပစ္ရမွာကလည္း အဆီနဲ႔ တ၀င္း၀င္း။

As you are fated to eat honey, bees swarm in your beard.

စားရကံၾကံဳေတာ့ မုတ္ဆိိတ္ပ်ားစြဲ။

Ask when you don't know, wash when you're dirty.

မသိလွ်င္ေမး၊ မစင္လွ်င္ေဆး။

At the sight of fresh fish away goes the roast.

ငါးစိမ္းျမင္၊ ငါးကင္ပစ္။

Bad children? Blame the parents.

သားသမီးမေကာင္း မိဘေခါင္း။

The black elephant dare not look at the royal white elephant's face.

ဆင္ျဖဴမ်က္ႏွာ ဆင္မည္း မၾကည့္၀ံ့။

Being afraid of the tiger he takes refuge with the lork Spirit, but the lord Spirit is worse than the tiger.

က်ားေၾကာက္လို႔ ရုွင္ႀကီးကိုး၊ ရွင္ႀကီး က်ားထက္ဆိုး။

The bigger the tiger, the bigger the pug-marks.

က်ားႀကီးေတ့ာ ေျခရာႀကီး။

A blind fowl came upon the rice-pot .

ၾကက္ကန္း ဆန္အိုးတိုး။

The blind man is not afraid of ghosts.

မ်က္ကန္းတစ္ေဆမေၾကာက္။

The care of one daughter equals that of a thousand cattle.

သမီးတစ္ေကာင္ ႏြားတစ္ေထာင္။

The cat jumps with joy when the forest is on fire.

ေတာမီးေလာင္ ေတာေၾကာင္ လက္ခေမာင္းခတ္။

Cheeks shinning because of gold earrings.

ေရႊနားကပ္ေရာင္ေၾကာင့္ ပါးေျပာင္။

Clear water cannot be obtained from a well that has just been dug.

ခု ေရတြင္းတူး၊ ခု ေရၾကည္ေသာက္၍ မရ။

Day will not break for a hen's cackle; it will break only for a cock's crow.

ၾကက္မတြန္၍ မိုးမလင္း၊ ၾကက္ဖတြန္မွ မိုးလင္းသည္။

Desire for haste is delay

အရင္လို အေႏွးျဖစ္။

Discard only bad baskets and punnets, not bad sons and daughters.

ေတာင္းစုတ္ ပလံုးစုတ္သာ ပစ္႐ုိးထံုးစံ ရွိသည္။ သားဆိုးသမီးဆိုးကို ပစ္႐ုိးထံုးစံမရွိ။

Do not spare a bullock or a wife.

မယားနဲ႔ႏြား မသနားနဲ႔။

Do not tread on a heap of thorns because you have faith in you karma.

ကံယံုု၍ ဆူးပံုမနင္းနဲ႔။

Eat a section of garlic; you smell of garlic. Eat two sections; you smell the same.

တစ္တက္စားလည္း ၾကက္သြန္၊ ႏွစ္တက္စားလည္းၾကက္သြန္။

Eczema comes on the teprous place.

ႏူရာ ၀ဲစြဲ။

An ember about to blaze glows brightly.

ေတာက္မည့္မီးခဲ တရဲရဲ။

Empty pockets, empty promises.

ေငြမရွိ စကားမတည္။

An error may go on for ever, but it can be set right in a moment.

ပ်က္အစဥ္ ျပင္ခဏ။

Even if you do not love him (her), hold your breath and kiss him (her), even if yor do not kiss him (her), heave a sigh.

မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္း၊ နမ္းေသာ္လည္း ပင့္သက္႐ွဴ။

Falling face downwards in the front of the tiger.

က်ားေရွ႕ ေမွာက္ရက္လဲ။

Fetching water in an open wicker basket.

ျခင္းၾကားနဲ႔ ေရသယ္။

Flipping sesamum seeds into an elephant's mouth.

ဆင္ပါးစပ္ ႏွမ္းပက္။

A floor which has no binding is in disorder.

အကြပ္မရွိၾကမ္း ပရမ္းပတာ။

Fondle a dog and it will lick your face.

ေခြးကေလး အေရာ၀င္ေတာ့ ပါးလ်က္ နားလ်က္။

The future price will be fixed in the future; sell it at the current price.

ေနာင္ခါလာ ေနာင္ခါေစ်း။

Going to plough and forgetting the catte.

လယ္ထြန္သြား ႏြားေမ့။

A good beginning ensures a satisfactory ending.

အစေကာင္းမွ အေႏွာင္းေသခ်ာ။

A good tree can lodge ten thousand birds.

သစ္တစ္ပင္ေကာင္း ငွက္တစ္ေသာင္းနားႏိုင္။

Grass depends on the island, the island on the grass.

ကြၽန္းကိုင္းမွီ ကိုင္းကြၽန္းမွီ။

Great desire obtains little.

အလိုႀကီးက အရနည္း။

Guests only come to a happy house.

အိမ္သာလုိ႔ ဧည့္လာ။

He asked for

bones because he wants flesh.

အသားလုိလို႔ အ႐ုိးေတာင္း။

He breathes through someone else's nose.

သူမ်ားႏွာေခါင္းေပါက္နဲ႔ အသက္႐ႈ။

He calls her aunt only when her cucumber fruits.

ဘူးသီးသီးလို႔ အရီးေတာ္။

He climbs up the pole of the morquee to show his alms-giving.

အလွဴ႕ရွင္မွန္းသိေအာင္ မ႑ပ္တိုင္တက္ျပ။

He does not catch the monitor lizard and he has lost his chopper.

ဖြတ္မရ ဓားမဆုံး။

He dropped a fish-hook whenever the fish sent up bubbles (expecting to catch it).

ငါးပြက္ရာ ငါးစာခ်။

He leans on a white elephant and sucks sugar-cane.

ဆင္ျဖဴေတာ္မွီ၍ ၾကံစုပ္။

He lives in the bushes but

his spirits is in the heavens.

လူေနခ်ဳံၾကား စိတ္ေနဘံုဖ်ား။

He may be poor, however intelligent he may be, if he has no karma.

ကံမရွိ ဥာဏ္ရွိတိုင္းမြဲ။

He praises the pickling of his own fish.

ကိုယ့္ငါးခ်ဥ္ ကိုယ္ခ်ဥ္။

He rides without knowing whether it's a stallion or mare.

ကိုယ္စီးတဲ့ျမင္း အထီးမွန္းအမမွန္း မသိ။

He tries to establish relationship with a person only when the person has gold.

ေရႊရွိမွ အမ်ဳိးေတာ္။

He was all right when he was sitting; only when he got up did I realize he was lame.

ထိုင္ေနေတာ့ အေကာင္းသား၊ ထသြားမွ အကိ်ဳးမွန္းသိ။

He who talks isn't strong; he who's

strong doesn't talk.

လူေျပာမသန္၊ လူသန္မေျပာ။

He would like to ride a difficult buffalo but hasn't enough courage.

မရဲဘဲ ကြၽဲျပဲစီးခ်င္။

His mouth say; "Buddha Buddha, " but his hand acts contrariwise.

ပါးစပ္က ဘုရား ဘုရား၊ လက္က ကားယား ကားယား။

Husband and wife are like tongue and teeth.

လင္နဲ႔မယား လွ်ာနဲ႔သြား။

I have no money to pay the debt and no land abscond to.

ေပးစရာ ေငြမရွိ၊ ေျပးစရာ ေျမမရွိ။

If a needle can pierce it don't chop with an axe.

အပ္ျဖင့္ ထြင္း၍ရလွ်င္၊ ပုဆိန္ျဖင့္ မခုတ္ရ။

If the beginning is good, the end must be perfect.

အစေကာင္းလွ်င္ အေႏွာင္းေသခ်ာမည္။

If the cattle are scattered the tiger seizes him.

ႏြားကြဲလွ်င္ က်ားဆြဲမည္။

If the fire is greater the fire wins; if the water is greater the water wins.

မီးမ်ား မီးႏိုင္၊ ေရမ်ား ေရႏိုင္။

If the thorn falls the leaf is pierced; if the leaf falls the leaf is pierced.

ဆူးေပၚဖက္က်လွ်င္ ဖက္ေပါက္သည္။ ဖက္ေပၚဆူးက်လွ်င္ ဖက္ေပါက္သည္။

If there is a question, there is also an answer.

အေမးရွိလွ်င္ အေျဖရွိသည္။

If you carry the world" No" with you, you will never be poor even in old age.

ဘူးတစ္လံုးေဆာင္ အိုေတာင္မဆင္းရဲ။

If you do not know, ask; if it not clean, wash.

မသိလွ်င္ေမး၊ မစင္လွ်င္ေဆး။

If you don't believe me , ask my wife.

မယံုရင္ ငါ့မယားကိုေမး။

If you want to go fast, go the old road.

အလ်င္လို လမ္းအိုလိုက္။

If you desire is great you obtain little.

အလိုႀကီးက အရနည္းသည္။

Ignorance is more troubles me than poverty.

မရွိတာထက္ မသိထာခက္သည္။

In a basket it is the binding, in a man it is his clothes.

ေတာင္းမွာအကြပ္၊ လူမွာအ၀တ္။

In a forest where there is no heart-wood the castor-oil plant rules.

အႏွစ္မရွိတဲ့ေတာ ၾကက္ဆူပင္ မင္းမူ။

In another's eyes, but in his own eyes he sees no dirt.

အျခားလူမ်ား၏ မ်က္ေခ်းကိုျမင္၍ ကိုယ့္မ်က္ေခ်းကိုယ္မျမင္။

In journeying at improper time, one step; in eating improper food, one mouthful is sufficient to course mishap.

အစားမေတာ္ တစ္လုပ္၊အသြားမေတာ္ တစ္လွမ္း။

It is for bird to fly and die; it is for man t5o scheme and die.

ငွက္သည္ ပ်ံရင္းေသသည္။ လူသည္ ၾကံရင္းေသသည္။

It's like threading a dog's crooked tail through a joint of bamboo.

ေခြးၿမီးေကာက္ က်ည္ေတာက္စြပ္သလို။

Just as the breeze carries the flower's fragrance, so do men carry men's news.

ပန္းသတင္း ေလညွင္းေဆာင္ လူသတင္း လူခ်င္းေဆာင္။

Just when he wants to cry you touch him.

ငိုခ်င္လ်က္ လက္တို႔။

Karma is the mother and karma is the father.

ကံသာလွ်င္ အမိ၊ ကံသာလွ်င္ အဖ။

Karma watches over your property; your intellig- ence watches over your life.

ဥစၥာကံေစာင့္၊ အသက္ဥာဏ္ေစာင့္။

A lazy man lies flat on his back, a lazy woman stretches out her legs.

ေယာက္်ားပ်င္းေတာ့ ေက်ာခင္း၊ မိန္းမပ်င္းေတာ့ ေျခဆင္း။

Let enmity stops short, but love lingers on.

ခ်စ္စကို ရွည္ေစ၊ မုန္းစကို တိုေစ။

Let them know about it but not see it.

သိတာသိေစ မျမင္ေစနဲ႔။

Like father and grandfather alike.

ဘမ်ဳိးဘိုးတုူ။

Loss of good is one day spoiled; loss of a hrsband is a ruined life.

ကုန္႐ႈံးေတာ့ တစ္ရက္၊ လင္႐ႈံးေတာ့ တစ္သက္။

A man does not lose his life if the time at which he is fated to die is not arrived.

ေသေန႔မေစ့ေသးလွ်င္ မေသ။

The man from hell is not afraid of hot ashes.

ငရဲကလူ ျပာပူမေၾကာက္။

Mice cease to fear the cat

when she is too old.

ေၾကာင္အို ၾကြက္မေလး။

Minds together, bodies apart.

စိတ္ေပါင္းကုိယ္ခြာ။

Moderation is medicine, excess is peril.

လြန္ရင္ေဘး၊ တန္ရင္ေဆး။

The moon shinning in the hollow of the bamboo.

၀ါးလံုးေခါင္းထဲ လသာ။

More money always wins the cause.

ေငြမ်ား စကားႏိုင္။

A motherless son is a fish in low water.

အမိမဲ႔သား ေရနည္းငါး။

Near a fisherman one is a fisherman; near a hunter a hunter.

တံငါနားနီး တံငါ၊ မုဆိုးနားနီး မုဆိုး။

No lawyer is infallible, nor a doctor immortal.

မမွားေသာ ေရွ႕ေန၊ မေသေသာ ေဆးသမား။

The oar broke while the boat was going.

ေလွေလွာ္ရင္း တက္က်ိဳး။

Offering a sword-hilt to a thief.

သူခိုး အ႐ုိးကမ္း။

Old bullocks are partial to tender grass.

ႏြားအို ျမက္ႏုႀကိဳက္။

Once you have died you know how to lay out the corpse.

တစ္ခါေသဖူး ပ်ဥ္ဖိုးနားလည္။

One can but fall to earth or rise to the golden umbrella.

ေသေျမႀကီး ရွင္ေရႊထီး။

One capable many and a force of ten thousand was crushed.

တစ္ေယာက္ေကာင္းက တစ္ေသာင္းဗိုလ္ေျခ ညက္ညက္ေၾက။

One day, six feet, where will Bagan move to ?

တစ္ေန႔တစ္လံ ပုဂံဘယ္ေရြ႕။

One day to die, and one day to born.

ေသတစ္ေန႔ ေမြးတစ္ေန႔။

One in a thousand mothers bears such sons.

မတစ္ေထာင္ တစ္ေကာင္ဘြား။

One mouthful of unsuitable food, one imprudent step may lead to peril.

အစားမေတာ္တစ္လုပ္၊ အသြားမေတာ္ တစ္လွမ္း။

One needs a full stomach to keep the precepts.

အူမေတာင့္မွ သီလေစာင့္ႏိုင္မည္။

One seasum seed will not make oil.

ႏွမ္းတစ္ေစ့ႏွင့္ ဆီမျဖစ္ႏိုင္။

One should not open the mouth for a presentation cow and look at the teeth.

အလကားရသည့္ႏြားကို သြားၿဖဲမၾကည့္သင့္။

One's bed is a throne if one thinks to be so.

ကုိယ္ထင္လွ်င္ ခုတင္ေရႊနန္း။

Only the sufferer knows how his belly aches.

ကိုယ္၀မ္းနာ ကိုယ္သာသိ။

Only when the thief has run away do the tatto spots show their power.

သူခိုးေျပးမွ ထိုးကြင္းထ။

Picking up frogs with a perforated bag.

ပလိုင္းေပါက္ႏွင့္ ဖားေကာက္။

Pinning for the aunt rather than the mother.

အေမေက်ာ္ ေတြးေတာ္လြမ္း။

Playing a harp before a buffalo.

ကြၽဲပါးေစာင္းတီး။

Pot against pot, the pots will touch; ropes together, the ropes will tangle.

ႀကိဳးခ်င္းထား ႀကိဳးခ်င္းထိ၊ အိုးခ်င္းထား အိုးခ်င္းထိ။

The price of the hook(goad) is greater than the prick of the elephant.

ဆင္ဖိုးထက္ ခြၽန္းဖိုးကႀကီး။

Property is guarded by luck.

ဥစၥာကံေစာင့္။

Rain water leaks through the roof-top.

ေခါင္က မိုးယို။

Riding on the same boat, going on the same journey.

တစ္ေလွတည္းစီး တစ္ခရီးတည္းသြား။

Rubbing liniment on the unaffected spot.

မေရာင္ရာ ဆီလူး။

Said to be marrying a captain, she married a sailor.

ေက်ာ္ေတာ့ေလွသူႀကီး ညားေတာ့ ေလွထိုးသား။

Searching for a lime before he gets the hare.

ယုန္မရခင္ သံပရာရွာ။

Seeing the bark you know the tree; seeing his expression you know his character.

အေပြးျမင္ အပင္သိ၊ အေသြးျမင္ အသြင္သိ။

Setting fire to the grannary because one cannot beat the mice.

ၾကြက္မႏိုင္ က်ီမီးနဲ႔႐ႈိ႕။

She wears the flower when it has a sweet scent, but disards it when it has lost its scent.

ေမႊးလွ်င္ပန္၊ နံလွ်င္ပစ္။

Silence is worth a thousand pieces of silver.

ဆိတ္ဆိတ္ေန ေထာင္တန္။

The snare was set to catch a hare but the cat was caught.

ယုန္ေထာင္ ေၾကာင္မိ။

The son is one month older than his father.

အေဖထက္ သားတစ္လႀကီး။

The stick falls on the sore.

အနာေပၚ တုတ္က်။

Store up the water while it rains.

The strongest young bullock is only as strong as an old bullock with a broken leg.

ႏြားပ်ဳိသန္လွ ႏြားအိုေပါင္က်ဳိးသေလာက္ပဲ ျဖစ္သည္။

Sugar-cane is sweet always, man only sometimes.

ၾကံသည္ အစဥ္ခ်ဳိေသာ္လည္း လူသည္ အစဥ္ မခ်ဳိ။

Taking shelter in the shade of a tree and breaking off the branches.

အရိပ္ေနေန၊ အခက္ခ်ဳိးခ်ဳိး။

Teaching a monk to read; showing an alligator king the water business.

ဘုန္းႀကီးစာခ်၊ မိေက်ာင္းမင္း ေရခင္းျပ။

Teasing eventually turns to quarrel.

အက်ီစားသန္လွ်င္ ရန္ျဖစ္သည္။

Teeth that are going to chew for a long time must aviod bones.

ၾကာၾကာ၀ါးမယ့္သြား အ႐ုိးၾကည့္ေရွာင္။

A thing floats when it gets rotten; the news, if not true will not spread.

ပုပ္လွ်င္ေပၚ၊ ဟုတ္လွ်င္ေက်ာ္။

Those who are unaware walt over it, those who are aware unearth it and eat it.

မသိသူေက်ာ္သြား သိသူေဖာ္စား။

Throwing sand at the meat he cannot eat.

မစားရတဲ့အမဲ သဲႏွင့္ပက္။

The tiger who courts death moves to another jungle.

ေသခ်င္တဲ့က်ား ေတာေျပာင္း။

Timidity relieves one of responsibitity.

ေၾကာက္တတ္လွ်င္ ၀န္ကင္းသည္။

To be ignorant is worse than being poor.

မရွိတာထက္ မသိတာခက္။

To dig one's grave with one's own hands.

ကိုယ့္ေသတြင္း ကိုယ္တူး။

Too many doctors and the son dies.

ဆရာမ်ား သားေသ။

Too much carp makes the curry in stupid.

ငါးသိုင္းမ်ား ဟင္းဟံု။

Too much talk will include errors.

စကားမ်ားလွ်င္ အမွားပါမည္။

The top of a pinnade now, firewood soon.

မွန္ကင္းတစ္လွည့္ ထင္းတစ္လွည္။

Travelling by raft and yet thirsty.

ေဖာင္ဆီးရင္း ေရငတ္။

Trust a slave you lose an eye; trust your childrin you lose both.

ကြၽန္ယံုေတာ့ တစ္လံုးကန္း၊ သားသမီးယံုေတာ့ စံုလံုးကန္း။

Unitl timber is available, use bamboo as a girder.

သစ္မရခင္ ၀ါးကူ။

A village ox does not feed on village grass.

ရြာနားကျမက္ ရြာႏြားမစား။

Water falling into sand.

သဲထဲ ေရသြန္။

Wax will show the quality of gold.

ေရႊအေၾကာင္း ဖေယာင္းသက္ေသတည္။

When an elephant shrinks it's still a buffalo.

ဆင္ပိန္ေတာ့ ကြၽဲ။

When diamonds are being sold, the tobacco-stalk verchant is in the way.

စိန္ေကာင္းေက်ာက္ေကာင္း ေရာင္းေနသည့္ အခါ၌ ေဆး႐ုိးသည္က ကန့္လန့္ကန့္လန့္။

When I work for my living the rains are sconty, when I sted for my living the dogs bark.

လုပ္စားေတာ့ မိုးေခါင္၊ ခိုးစားေတာ့ ေခြးေဟာင္။

When in agony a mother will even deny being related to her son.

ကိုယ္မခ်ိ အမိေသာ္လည္း သားေတာ္ခဲ။

When the disease is not known there is no remedy.

အနာမသိ ေဆးမရွိ။

When your strength is not sufficient, humble yourself.

အားမတန္ မာန္ေလွ်ာ့။

Where there is a question, there must be an answer.

အေမးရွိလွ်င္ အေျဖရွိရမည္။

While being troubled by snakes, he is harassed by centipedes.

ေျမြပူရာ ကင္းေမွာင့္။

The whole boat is putrid because of a single carp.

ငါးခံုးမတစ္ေကာင္ေၾကာင့္ တစ္ေလွလံုးပုပ္။

A woman's modesty cannot be bought with gold.

မိန္းမတို႔အိျႏၵ ေရႊေပး၍မရ။

You will face a hundred peoblems in your lifetime though you may not live that long.

အသက္တစ္ရာမေနရေသာ္လည္း အမႈတစ္ရာေတြ႕ရ။

Sorry ဒီစကားပံုေတြက ဘယ္ဆိုဒ္ကကူးမွန္း မမွတ္မိလို႔ဆိုဒ္ရွင္ ကိုေတာင္းပန္ပါတယ္။
ဒီမွာလည္းျမန္မာ စကားပံုေတြ အမ်ားႀကီးပဲ..စကားပံုခ်စ္ သူမ်ားသြားေရာက္ဖတ္ရႈနိုင္ပါ သည္။
http://www.mmproverb.com/

SK.LINTAN@2011