Mei Awm Law

Sunday, August 14, 2011

ဆလုိင္း – မုိင္ အေမးအေျဖ


၁။ “ဆလုိင္း” ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဟာ ဘာလဲ။
ေျဖ = “ဆလုိင္း” ဆုိတဲ့ ခ်င္းေ၀ါဟာရရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ “ရဲစြမ္းသတၱိႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ သားေကာင္းေယာက်္ား” ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၂။ “မုိင္” ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဟာ ဘာလဲ။
ေျဖ = “မုိင္” ဆုိတာကေတာ့ “သားေကာင္း ရတနာမ်ားကုိ ေမြးဖြားေပးမည့္ ေမြးဖြားေပးေသာ မိန္းမျမတ္” လုိ႔ ခ်င္းလုိ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။

၃။ “ဆလုိင္း – မုိင္” ဆုိတာ ဘာလဲ။
ေျဖ = “ဆလုိင္း – မုိင္” ဆုိတာကေတာ့ ဒီေန႔ေခတ္ ခ်င္းလူငယ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြရဲ႕ အမည္နာမ အေရွ႕မွာ “အမ်ိဳးသားယဥ္ေက်းမႈ သစ္” တစ္ရပ္အေနနဲ႔ အသုံးျပဳလာၾကတဲ့ “အမ်ိဳးသားသေကၤတ” တစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်င္းလူငယ္ ေယာက်္ားမ်ားရဲ႕ အမည္နာမ ေရွ႕မွာ “ဆလုိင္း”၊ ခ်င္းလူငယ္ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ အမည္နာမအေရွ႕မွာ “မုိင္” ရယ္လုိ႔ “ခ်င္း” အမ်ိဳးသား/အမ်ိဳးသမီး အမွတ္သေကၤတအျဖစ္ သုံးစြဲၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

၄။ “ဆလုိင္းနဲ႔ မုိင္” ကုိ ခ်င္းလူငယ္ေတြရဲ႕ အမည္နာမအေရွ႕မွာ အသုံးျပဳလာၾကျခင္းအားျဖင့္ ဘယ္လုိ ထူူးျခားမႈရွိပါသလဲ။
ေျဖ = ယေန႔ခ်င္းလူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြဟာ “ဆလုိင္းနဲ႔ မုိင္” ကုိ အသုံးျပဳၾကျခင္းအားျဖင့္ က်ယ္၀န္းလွတဲ့ ေဒသအသီးသီးမွာ ျပန္႔ႏွံ႔ေနထုိင္ၾကၿပီး၊ အမည္မွည့္ေခၚပုံနဲ႔ ဘာသာစကား သုံးႏႈန္းမႈျခင္း ေျမာက္ျမားစြာ ကြဲျပားေနခဲ့ၾကတဲ့ ခ်င္းမိသားစု၀င္ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး “တစ္မိသားစု၀င္တည္းျဖစ္ေၾကာင္း” အလြယ္တကူ သိရွိႏုိင္ၾကပါတယ္။
ယခင္ကဆုိယင္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားရဲ႕ အမည္မွည့္ေခၚပံု ကြဲျပားျခားနားမႈ၊ ဘာသာ စကားကဲြျပားမႈ၊ ေနရာေဒသ ကြဲျပားမႈေတြ ေၾကာင့္၊ မိမိတုိ႔ရဲ႕ အမ်ဳိးသားအခ်င္းခ်င္း မသိရွိခဲ႔ၾကတဲ႔အျဖစ္ေတြ မၾကာခဏႀကဳံေတြ႔ခဲ႔ရပါတယ္။
ဆလုိင္း-မုိင္ဆုိတာ ခ်င္းမ်ဳိးဆက္သစ္ေတြရဲ႕ အမည္ေရွ႕မွာ “ယဥ္ေက်းမႈ” အသစ္အေနနဲ႔ အသံုးျပဳလာတဲ႔ အမ်ဳိးသား သေကၤတတစ္ခု ျဖစ္တယ္။


ခ်င္းလူမ်ဳိးတုိင္း ဆလုိင္း-မုိင္ကုိ ေလးေလးနက္နက္ သံုးစဲြလာၾကတဲ႔အခ်ိန္မွာေတာ႔ အားကစားေလာက၊ ဂီတေလာက၊ အႏုပညာနယ္ပယ္၊ ေက်ာင္းသားေလာက၊ ၀န္ထမ္းေလာက အစရွိတဲ႔ အသုိင္းအ၀ို္င္း အသီးသီးမွာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး အမ်ဳိးသားခ်င္း အလြယ္တကူ သိရွိႏုိင္ၾကၿပီး အားေပးစရာ၊ ဂုုဏ္ယူစရာ၊ ယုိ္င္းပင္းစရာ ရွိရင္လည္း တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ပုိမုိလြယ္ကူစြာ သိရွိနီးစပ္ခြင့္ကုိ ရရွိႏုိင္ၾကပါတယ္။

၅။ “ဆလုိင္းနဲ႔ မုိင္” ကုိ သံုးစဲြျခင္းအားျခင့္၊ ခ်င္းလူငယ္ေတြရဲ႕ စည္းလံုးညီၫြတ္မႈကို ေဖာ္က်ဴးတယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါသလား။
ေျဖ = ဟုတ္ပါတယ္၊ ေဒသအသီးသီးမွာ ကြဲကြဲျပားျပား ေနထုိင္ၾက ရတဲ႔ ခ်င္းမိသားစု၀င္ေတြကုိ “ဆလုိင္း-မုိင္” ေ၀ါဟာရ ၂ ခုက စုစည္း ေပးလုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဒီေ၀ါဟာရ ၂ ခုကုိ သံုးစြဲ႐ုံနဲ႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီၫြတ္ေရးကုိ မရရွိႏုိင္ေသးပါဘူး။
“ဆလုိင္း-မုိင္” ကုိ ဒီေန႔ခ်င္းလူငယ္ေတြ အသံုးျပဳလာ ျခင္းဟာ ခ်င္းလူငယ္ေတြအတြက္ ဘံုေ၀ါဟာရအသံုးအေဆာင္ တစ္ရပ္ကုိ ပုိင္ဆုိင္လာတဲ႔ “ပထမ” အဆင့္မွာပဲ ရွိပါတယ္။ တနည္း အားျဖင့္ “ဆလုိင္း-မုိင္” ဆုိတာ (UNIFORM) (တသမတ္တည္း ျဖစ္ေပၚမႈ) ဒါမွမဟုတ္ (UNIFORMITY) (တသမတ္တည္းျဖစ္ ျခင္း တဆင္တည္းတူညီျခင္း) ဆုိတဲ႔ တဆင့္မွသာ ရွိပါတယ္။ ဒီပထမအဆင့္မွာ ခ်င္းလူငယ္ေတြ အေနနဲ႔ (UNIFORMITY) အဆင့္ကုိ ရယူပုိင္ဆုိင္ၿပီးတဲ႔အျပင္၊ ဒုတိယအဆင့္ျဖစ္တဲ႔ “ဆလုိင္းမုိင္ စိတ္ဓာတ္” ကုိ ပုိင္ဆုိင္ရယူႏုိင္ၾကမွ သာလွ်င္ တကယ္နက္႐ႈိင္းတ႔ဲ စည္းလံုးညီၫြတ္ေရး (UNITY) ကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၆။ “ဆလုိင္း-မုိင္ စိတ္ဓာတ္” ဆုိတာဘာလဲ။
ေျဖ = ဒီေမးခြန္းကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျဖဆုိႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ “ေဒသစဲြ မ်ဳိးႏြယ္စဲြ စိတ္ဓာတ္” ဆုိတာေတြ အရင္ရွင္းရပါလိမ္႔မယ္။ ေဒသစဲြ စိတ္ဓာတ္ဆုိတာ မိမိရဲ႕ေနထုိင္ရာ မိမိမ်ဳိးႏြယ္တုိ႔ရဲ႕ က်က္စား ရာေဒသ ေသးေသးႏုပ္ႏုပ္ကုိသာ ျမင္ၿပီး မိမိရဲ႕ေဒသ ေကာင္းစား ေရးတစ္ခုထဲကုိသာ ပဓာနထားအာ႐ုံစူးစုိက္တဲ႔ စိတ္ဓာတ္ျဖစ္ပါ တယ္။ တနည္းဆုိရရင္ တစ္စုတစ္ေ၀းတည္းဆုိတဲ႔ ခ်င္းတစ္မ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ မိသားစုအျမင္ေတြကုိ မဆုပ္ကိုင္ပဲ ေမ႔ေလ်ာ႔ဖယ္ရွားထားၿပီး၊ ခ်င္းမိသားစု၀င္ေတြရဲ႕တုိးတက္မႈ၊ စည္းလံုးမႈကုိ မုိက္မုိက္မဲမဲ ဟန္႔တားေနတဲ႔သမုိင္းရဲ႕ ဆုိးေမြအျမင္ေဟာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေဒသစဲြ/မ်ဳိးႏြယ္စဲြ စိတ္ဓာတ္ဟာ “ဆလုိင္းမုိင္ စိတ္ဓာတ္” ဆုိတဲ႔ ခ်င္းမိသားစု၀င္ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ျပဒါးတစ္လမ္း သံတစ္လမ္း လံုးလံုးလ်ားလ်ား ကဲြျပားဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။ ဒီမတူညီတဲ႔အျမင္ (စိတ္ဓာတ္) ႏွစ္ခုဟာ တစ္ခုက စိတ္ဓာတ္ေရးရာ၊ အေတြးအေခၚေရးရာဆုတ္မႈကို ျပၫႊန္းေနၿပီး၊ တစ္ခုက စိတ္ဓာတ္ ေရးရာ အေတြးအေခၚေရးရာ တုိးတက္မႈကုိ ေဖာ္က်ဴးေနပါတယ္။ ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္ဟာ ခ်င္းမိသားစု၀င္အားလံုးရဲ႕ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖဳိးမႈ၊ စည္းလံုးညီၫႊတ္မႈကိုလုိလားတဲ႔ “တိုးတက္တဲ႔” စိတ္ဓာတ္ပဲျဖစ္ ပါသည္။
ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္ဟာ ေခတ္ေဟာင္းကုိခ်န္ထားၿပီး ေခတ္သစ္ကုိ ေတာင္းဆုိဦးတည္ျပဳေနတဲ႔ စိတ္ဓာတ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။

၇။ ဆလုိင္းမုိင္ စိတ္ဓာတ္ဟာ ခ်င္း သမုိင္းရဲ႕ေတာင္းဆုိမႈေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတယ္လုိ႔ အခုိင္အမာ ေျပာလုိ႔ရပါသလား။
ေျဖ = ရပါတယ္။ ပေ၀သဏီ ေရွးခ်င္းဘုိးေဘးေတြေခတ္မွာ ပုိင္ဆုိင္လာခဲ႔တဲ႔ “တစ္မိ တစ္၀မ္း စိတ္ဓာတ္ေတြ”၊ ဘာသာစကား တစ္ခုတည္းကိုသာ ေျပာဆုိသံုးႏႈန္းခဲ႔တ႔ဲ လွပမြန္ျမတ္တဲ႔ အတိတ္ေခတ္ေတြဟာ – ေတာေတာင္ေရေျမ ပထ၀ီအေနအထားနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ ပေရာဂ အသီးသီးေၾကာင့္၊ မိသားစု အစည္းေျပခဲ႔ၿပီး ဘာသာစကားမွအစ စိတ္ဓာတ္၊ အျမင္ေရးရာ ေတြမွာလည္း တစ္မ်ဳိးတစ္ဘာသာ တရြာတပုတ္ဆန္းခဲ႔ၾကပါတယ္။
အရင္ကပုိင္ဆုိင္ခဲ႔တဲ႔ “တစ္မိတစ္၀မ္း စိတ္ဓာတ္” ေတြ ေပ်ာက္သုဥ္းၿပီးတဲ႔ ေခတ္ကာလဟာ အက်ည္းတန္ဆုိး၀ါးၿပီး ရွည္လ်ားတဲ႔ သမုိင္းေၾကာင္းတစ္ရပ္ကုိ ခ်င္းမိသားစု၀င္ေတြ ျဖတ္သန္း ခဲ႔ၾကရတာပါ။
ခ်င္းလူ႔သမုိင္း တစ္ေလွ်ာက္မွာ ျပန္လည္စုစည္းဖုိ႔ အတြက္ သူ႔ေခတ္သူ႔အခါ သူ႔အေျခအေနအရ အမ်ဳိးမ်ဳိးႀကိဳးပမ္းခဲ႔ၾက ပါတယ္။ ပေ၀သဏီက ပုိင္ဆုိင္ခဲ႔တ႔ဲ မိသားစုစိတ္ဓာတ္ေကာင္း ေတြကုိ ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ “လုိအပ္” ေနခဲ႔ပါ တယ္။
ဒီ “လုိအပ္မႈ” သည္ပင္လွ်င္ သမုိင္းရဲ႕ေတာင္းဆုိမႈ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အခုိင္အမာ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ဒီသမုိင္းရဲ႕ ေတာင္းဆုိမႈကုိ ျဖည့္စည္းႏုိင္ေရးအတြက္ ဒီကေန႔ “ဆလုိင္း-မုိင္” လူငယ္မ်ဳိးဆက္ေတြက “ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္” ဆုိတဲ႔ ခ်င္းမိသားစု၀င္ စိတ္ဓာတ္ကုိ ျပန္လည္ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ “ဆလုိင္း-မုိင္ စာေပ” ေတြဟာ လဲြပ်က္သုဥ္းခဲ႔တ႔ဲ မိသားစုစိတ္ဓာတ္ေတြ ျပန္လည္ရွင္သန္ ႀကီးထားဖုိ႔အတြက္ သမုိင္းရဲ႕ေတာင္းဆုိမႈအရ ေပၚထြန္းလာရပါတယ္။

၈။ “ဆလုိင္းမုိင္စာေပ” ဆုိတာဘာလဲ။
ေျဖ = “ဆလုိင္း-မုိင္စာေပ” ဆုိတာကေတာ႔ ခ်င္းမိသားစုစိတ္ဓာတ္ ျပန္လည္ရွင္သန္ေရးအတြက္ အေတြးအျမင္သစ္ေတြကုိ ေဖၚထုတ္တဲ႔ စာေပျဖစ္ပါတယ္။ မည္သည့္ ဘာသာစကား (ခ်င္း၊ ျမန္မာ၊ အဂၤလိပ္…) နဲ႔ပဲ ေရးသည္ျဖစ္ေစ “ခ်င္းမိသားစု၀င္ေတြ ျပန္လည္စုစည္းေရး၊ “ခ်င္းမိသားစုစိတ္ဓာတ္” ရွင္သန္ႀကီးထြားေရး အတြက္ ေရးသား၊ လႈံ႕ေဆာ္၊ တုိက္တြန္းတဲ႔-ေဆာင္ပါး၊ ၀တၳဳ၊ ကဗ်ာ၊ ကာတြန္း၊ စာၫႊန္႔စတဲ႔စာေပအားလံုးကို ၿခံဳငံုၿပီး “ဆလုိင္းမုိင္စာေပ” လုိ႔ တင္စား ေခၚေ၀ၚၾကတာျဖစ္တယ္။

၉။ “ဆလုိင္း” နဲ႔ “မုိင္” ေ၀ါဟာရဟာ မည္သည့္ ခ်င္းအမ်ဳိး ႏြယ္တုိ႔ရဲ႕ ဘာသာစကားျဖစ္ပါသလဲ။
ေျဖ = ေျမျပန္႔ေဒသေန အ႐ႈိခ်င္း ညီအစ္ကိုတို႔ရဲ႕ ေ၀ါဟာရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ အခုေခတ္ (ဆလုိင္းမုိင္ေခတ္) အေနနဲ႔ေျပာမယ္ ဆုိရင္ “ဆလုိင္းမုိင္” ဆုိတဲ႔ေ၀ါဟာရဟာ ခ်င္းမိသားစု၀င္အားလံုး ပုိင္ဆုိင္တဲ႔ ေ၀ါဟာရပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေ၀ါဟာရကုိ ေတာင္ေပၚ – ေျမျပန္႔ – ေတာင္ပုိင္း ေျမာက္ပုိင္း ေနရာအႏွံ႕ အသံုးျပဳလာၾကတဲ႔ အခ်ိန္ကစၿပီး၊ ဒီေ၀ါဟာရ ကုိ ခ်င္းမိသားစု၀င္အားလံုးရဲ႕ ဘုံပုိင္ေ၀ါဟာရအျဖစ္ သိမ္းၾကံဳးလုိက္ တယ္လုိ႔ ဆုိရပါလိမ္႔မယ္။
ဒီေန႔ဆလုိင္းမုိင္ လူငယ္ေတြဟာ “ဆလုိင္းမုိင္” အေတြးအေခၚကုိ စြဲကုိင္ၾကၿပီး ေျမျပန္႔ရယ္၊ ေတာင္ေပၚရယ္၊ ေတာင္ပုိင္းရယ္၊ ေျမာက္ပုိင္းရယ္-ဟုိဖက္ဒီဖက္ကစ ခဲြျခားတဲ႔ စိတ္ဓာတ္ (ေဒသစိတ္ဓာတ္)ကို တစ္စတစ္စ ဖယ္ရွားလာ ၾကၿပီး ျဖစ္တဲ႔အျပင္၊ သမုိင္းက ေတာင္းဆုိေနတဲ႔ ဘံုဘာသာစကား (ဘံုစကား)ကုိလည္း အျမင္သစ္ေတြနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ ရွာေဖြေနၾကပါၿပီ။

၁၀။ “ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္” ရဲ႕အရင္းအျမစ္ဟာဘာလဲ။
ေျဖ = ခ်င္းလူ႕အဖြဲ႔အစည္းမွာ ဘာသာ မ်ဳိးကဲြေပါင္းေျမာက္ျမားစြာ ရွိတဲ႔အေလွ်ာက္ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတာင္ေပၚခ်င္းေဒသ ေတြ အလုိက္မိမိတုိ႔ရဲ႕ ဘာသာစကားအရ က်ား/မ အမည္ေရွ႕မွာ သေကၤတမ်ဳိးကြဲေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးေပၚေပါက္ခဲ႔ပါတယ္။
(Taang-Lia, Pa-Nu, Val-Leng) … စသည္ျဖင့္ ေဒသအလုိက္ အကဲြကဲြအျပားျပား စတင္အသံုးျပဳလာ ၾကသည္။ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔ျဖတ္သန္းခဲ႔ၿပီး ၁၉၇၃ ခု ႏွစ္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ခ-စ-ယ အစည္းအေ၀းတစ္ခုမွာ ဒီလုိမ်ဳိးကဲြ သေကၤတေတြကို အသံုးျပဳမဲ႔အစား အားလံုးဘံုအျဖစ္အသံုးျပဳႏုိင္မဲ႔၊ “အသံုးျပဳသင့္တဲ႔” က်ား/မ သေကၤတတစ္ခုခုကုိ သတ္မွတ္ဖုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ႔ၾကတယ္…။
အဲ႔ဒီအစည္းအေ၀းမွာ (Salai-Mai) သာလွ်င္ ခ်င္းလူငယ္ေတြရဲ႕ “ဘံု” ပုိင္ဆုိင္မႈ ေ၀ါဟာရ သေကၤတျဖစ္သင့္တယ္ ဆုိတာကုိ အမ်ားစုက လက္ခံခဲ႔ၾကပါတယ္။ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ ေမာင္မယ္ သစ္လြင္ႀကိဳဆုိပြဲမွာ စတင္အသံုးျပဳခဲ႔ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ တရား၀င္မေၾကျငာႏုိင္ခဲ႔ပါဘူး။ ၁၉၇၇ -ခုႏွစ္ ခစယ အစည္းအေ၀း ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာမွ ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္လာၿပီး ေၾကးမံုသတင္းစာမွာ သတင္းတစ္ခုအျဖစ္ တိတိက်က် ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္လာခဲ႔ပါတယ္။
အရင္က (Taang-Lia, Pa-Nu, Val-Leng) … စသည္ျဖင့္ ေဒသအလုိက္ သံုးစြဲၾကတဲ႔ “ေဒသသံုး” သေကၤတ ေ၀ါဟာရေတြကို “စြန္႔လႊတ္ၿပီး (Salai-Mai) ကုိ တခဲနက္ ေထာက္ခံအသံုးျပဳလာၾကပါတယ္။
မိမိတုိ႔ရဲ႕ ေဒသသံုး သေကၤတေတြ၊ မိမိတုိ႔အသီးသီးရဲ႕ ေဒသစြဲႏွစ္သက္မႈေတြကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး “ဘံုစိတ္ဓာတ္” စခန္းကို ေရာက္လာႏုိင္ၾကတာမုိ႔ ေဒသစဲြသမုိင္းအေမြေဟာင္းေတြကုိ ျပတ္ျပတ္သားသား တြန္းလွန္စြန္႔လွဴႏုိင္တဲ႔ “ဆလုိင္း မိုင္စိတ္ဓာတ္” ကို ပုိင္ဆုိင္စဲြကုိင္ႏုိင္လာၾကတာျဖစ္တယ္။
ဒီလုိ ေဒသစဲြႀကိဳက္ႏွစ္သက္မႈ၊ ေရြးခ်ယ္မႈေတြကို စြန္႔လႊတ္ႏုိင္တ႔ဲ “စိတ္ဓာတ္သစ္”ကို အစဲြျပဳၿပီး၊ ဒီလုိစိတ္ဓာတ္မ်ဳိးကုိ ဒီေန႔ခ်င္း လူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြက “ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္” လုိ႔ တင္စားေခၚေ၀ၚသမုတ္ လုိက္တာပါပဲ။
တနည္းအားျဖင့္ ခ်င္းလူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြဟာ ခ်င္းလူ႔သမုိင္းမွာ က႑သစ္တရပ္ကုိ စတင္ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ခဲ႔ၿပီး ခ်င္းလူ႔ အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ (Renaissance) “ဥာဏ္သစ္ေလာင္း” ေခတ္တစ္ခု အစခ်ီခဲ႔တာပါပဲ။

၁၁။ “ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္” ေပၚထြန္းလာတာကုိ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ (Renaissance) လုိ႔ အမွန္တကယ္ ခုိင္ခုိင္မာမာ သတ္မွတ္လုိ႔ရသလား။
ေျဖ = ဒီလုိပဲ အခုိင္အမာ သတ္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္ (Renaissance) ဆုိတဲ႔ ေ၀ါဟာရရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကုိက (Rebirth) ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္ဆုိတာ ေရွးခ်င္းဘုိးေဘးေခတ္ မိသားစုစိတ္ဓာတ္၊ တခုတည္းေသာစိတ္ဓာတ္၊ တစ္မ်ဳိးတည္းေသာ ဘာသာစကား ထြန္းကားခဲ႔တဲ႔ သမုိင္းေခတ္ဦးကာလ၊ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဘုိးေဘးေခတ္မွာရွိခဲ႔ၿပီးသား ပုိင္ခဲ႔ျပီးသား “ဘံုစိတ္ဓာတ္၊ ဘံုဘာသာစကား” ဆုိတာေတြ ျပန္လည္ေမြးဖြား ရွင္သန္လာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီစိတ္ဓာတ္ဟာ အသစ္ေတြ႔ရွိခ်က္၊ အသစ္တီထြင္မႈ မဟုတ္ဘူး၊ မေတာ္တဆ ေပၚေပါက္လာတဲ႔ ကိစၥလဲ မဟုတ္ပါဘူး။
အိပ္မက္ေယာင္ၿပီး ထေအာ္တာလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရွးခ်င္းဘုိးေဘးေတြရဲ႕ တစ္မိတစ္၀မ္းတည္း “မိသားစုစိတ္ဓာတ္” ျပန္လည္ေမြဖြားျခင္း (Rebirth, Renaissance) ဥာဏ္သစ္ ေလာင္းျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရွးခ်င္းဘုိးေဘးေတြ ပုိင္ဆုိင္ခဲ႔တဲ႔ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ အေျခခံအားျဖင့္ ဘာမွကြာျခားမႈမရွိပါဘူး၊ တစ္ခုပဲျခားနား၊ ထူးျခားတာ ရွိပါတယ္။ ဒီစိတ္ဓာတ္ကုိ “ဆလုိင္းမိုင္ စိတ္ဓာတ္” ရယ္လုိ႔ တင္စားၿပီး ေ၀ါဟာရတခုအားျဖင့္ သတ္မွတ္ သမုတ္ေခၚေ၀ၚခဲ႔ၾကတဲ႔ အခ်က္တစ္ခု၊
ဘံုစိတ္ဆုိတာ လူမ်ဳိးတုိင္းမွာ ကုိယ္စီရွိတဲ႔သဘာ၀ ပုိင္ဆုိင္မႈျဖစ္တဲ႔အေလွ်ာက္
“အသင္းအဖဲြ႔ကမဟုတ္။
ဦးေဆာင္သူရယ္လုိ႔လဲမလုိမရွိ။
ဖဲြ႔စည္းျခင္းလဲမမည္” တဲ႔ ေခတ္သမုိင္းရဲ႕ ေမြးထုတ္ေပးတဲ႔ အရာကိစၥ(႐ုိး႐ုိးစင္းစင္း) တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၂။ “ဆလုိင္းမုိင္” ဆုိတာ အစအဦးက ေျမျပင္ေန “အ႐ႈိခ်င္းအႏြယ္၀င္” တုိ႔ရဲ႕ ေ၀ါဟာရျဖစ္ၿပီး၊ အခုေခတ္မွာေတာ႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသားအားလံုးပုိင္ ျဖစ္တယ္လို႔ဆုိခဲ႔ပါတယ္။ ဒါကုိ ပီပီျပင္ျပင္ သိလုိပါတယ္။
ေျဖ = ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တုန္းက သရက္ၿမဳိ႕မွာ ေျမျပန႔္ခ်င္း ညီအစ္ကုိတုိ႔ရဲ႕ “နယ္ေပါင္းစံုအစည္းအေ၀းတစ္ခု” ေခၚယူက်င္းပၿပီး၊ ခ်င္းေတြရဲ႕ အမည္နာမေရွ႕မွာ ခ်င္းမွန္းသိေအာင္ (တစ္မိသားစု၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း အမွတ္သေကၤတ တစ္ခုသတ္မွတ္ဖုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ႔ၾကပါတယ္။)
“ဆလုိင္းမုိင္”ဆုိတဲ႔ သေကၤတေ၀ါဟာရကုိ ခ်င္းတုိ႔ရဲ႕ က်ား/မ သေကၤတအျဖစ္ နာမည္ေရွ႕မွာ အသံုးျပဳမႈဟာ၊ ဒီအစည္းအေ၀းႀကီးကေန ေပၚေပါက္ခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေ၀ါဟာရဟာ၊ အ႐ႈိခ်င္းေတြရဲ႕ ဘာသာစကားမွာ အရင့္အရင္ (ေရွး) ကတည္းက ရွိၿပီးသားျဖစ္ေပမဲ႔၊ နာမည္ေရွ႕မွာ အသံုးျပဳခဲ႔ျခင္း မရွိခဲ႕ၾကပါဘူး။ ေတာင္ေပၚေဒသမွာ ဒီလုိသေကၤတ အသီးသီးစတင္တဲ႕ ၁၉၆၅-ခုႏွစ္ထက္ အႏွစ္ ၃၀ ေစာပါတယ္။ ခ်င္းလူငယ္မ်ားရဲ႕ “ဘံု” သံုးေ၀ါဟာရ တစ္ခုရွာေဖြၾကတဲ႔ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္နဲ႔ စာရင္ အႏွစ္ ၄၀ ေစာပါတယ္။
အဲဒီအႏွစ္ ၄၀ ကာလမွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႕ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုအ၀ွမ္းမွာ “ဆလုိင္းမုိင္” ဆုိရင္ ခ်င္း (ေျမျပန္႔ခ်င္းမွန္း) လူတုိင္းသိေနၾကပါၿပီ။ အႏွစ္ ၄၀ ဆုိတာ ရာစုႏွစ္တခုရဲ႕ “ထက္၀က္” နီးနီးရွိပါတယ္။
အမ်ားသိၿပီး နားလည္ၿပီးျဖစ္တဲ႔ “ဆလုိင္း-မုိင္” ကို အားလံုး “ဘံု” သံုးအျဖစ္ သတ္မွတ္ႏုိင္မွ သဘာ၀က် မယ္ဆုိတာကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ၾကတဲ႔အေလ်ာက္ “ဆလုိင္းမုိင္” ဆုိတဲ႔ သေကၤတကုိ “ဘံု” ပုိင္အျဖစ္ သိမ္းပုိက္လုိက္ၾကတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေ၀ါဟာရဟာ ခ်င္းအမ်ဳိးသားအားလံုးတုိ႔ရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈ “အမ်ဳိးသားပုိင္” ျဖစ္ပါတယ္။

၁၃။ “ဆလုိင္းမုိင္လႈပ္ရွားမႈ” ဟာ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ကဲြျပားမႈေတြကုိ စုစည္းေပးတယ္လုိ႔ဆိုေပမဲ႔ ၁၉၇၇ ခု၊ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဆလုိင္းမုိင္ျပႆနာေၾကာင့္ စည္း႐ုံးမႈ ေတာ္ေတာ္ပ်က္ျပားခဲ႔ရတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ မွန္ပါသလား။
ေျဖ = ဂ မွားတယ္။
ဂ ဆလုိင္းမုိင္ျပႆနာ လံုး၀မရွိခဲ႔ပါဘူး။
တဦးနဲ႔တဦး နားလည္မႈကြာျခားတာေတာ႔ ရွိခဲ႔ပါတယ္။ အျငင္းပြားမႈကေလးေတြလည္း ရွိခဲ႔ပါတယ္။
ဒီလုိ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ကမၻာ႔အေတြးအေခၚ သမုိင္းနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အေသးအဖဲြ႔ ကိစၥပါပဲ။ အေတြးအေခၚ သစ္တစ္ခု ေပၚထြန္းတုိင္း ေပၚထြန္းတုိင္း ဒီလုိကိစၥမ်ဳိး ရွိစၿမဲ ဓမၼတာပါပဲ။
ဒါေပမဲ႔ အဲဒီအသစ္ေတြဟာ မွန္ကန္တယ္၊ ႐ုိးသား တယ္၊ တကယ္တမ္း လူသား၀န္းက်င္ကုိ အက်ိဳးျပဳတယ္ လက္ေတြ႕ က်တယ္ဆုိရင္ တစ္ေန႔တစ္ခ်ိန္မွာ အားလံုးက လက္ခံလာၾကတာ ခ်ည္းပါပဲ။
ဒီေန႔ “ဆလုိင္း-မုိင္” တုိးတက္မႈကုိ လုိလားတဲ႔ စည္းလံုးမႈကုိ လုိလားတဲ႕၊ ႐ုိးသားစြာ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ တဲ႔ ခ်င္းလူငယ္တုိင္းက (အသံုးျပဳသည္ျဖစ္ေစ၊ အသံုးမျပဳသည္ျဖစ္ေစ) နားလည္ သေဘာေပါက္ၾကပါမယ္။
ဒါတင္မကပါဘူးကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အမိျပည္ေထာင္စု အတြင္းေနထိုင္ၾကတ႔ဲ အျခားတုိင္းရင္းသား ညီအစ္ကုိ ေတြကိုယ္တုိင္က “ဆလုိင္း-မုိင္” ဆုိရင္ “ခ်င္း” ဆုိတာကုိ လက္ခံ ေနၾကပါၿပီ။
အခုကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ဘ၀ကုိ စာနာေထာက္ထားတဲ႔ ေျမျပန္႔ ညီအစ္ကုိေတြကုိယ္တုိင္ရဲ႕ အားေပးကူညီမႈကုိ ခံယူေနပါၿပီ။
ဒါေၾကာင့္ “ဆလုိင္း-မုိင္” လႈပ္ရွားမႈဆိုတာ ခ်င္းလူ႕အဖဲြ႔အစည္းထဲမွာ “ျပႆနာတစ္ခုအျဖစ္ ေပၚထြန္းလာတာ မဟုတ္ပဲ” နာတာရွည္ေဒသစြဲ သမုိင္းျပႆနာမ်ားေပးတဲ႔ “ေသာ႔ခ်က္” သာလွ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။
က်ဥ္းေျမာင္းတဲ႔ ေဒသစဲြစိတ္ဓာတ္ကုိသာမက၊ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ႔ အမ်ဳိးသားေရး အျမင္ေတြကိုပါ အျမစ္ပါ တြန္းလွန္ေနတဲ႔ “ဆလုိင္းမုိင္လႈပ္ရွားမႈ” ဟာ စည္းလံုးမႈ ပ်က္ျပားခြင့္ေပးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

၁၄။ “ဆလုိင္း-မုိင္ အေတြးအေခၚ” ကုိ ေလ႔လာဖုိ႔ လုိပါသလား။
ေျဖ = “ဆလုိင္း-မုိင္ အေတြးအေခၚ” ဆုိတာ စာတစ္ေစာင္တစ္တြဲ က်မ္း၀န္တခုအျဖစ္ ေပထက္အကၡရာ တင္ရေလာက္ေအာင္ မရွိပါဘူး။ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးရဲ႕ အေတြးအေခၚလဲ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဒီအေတြးအေခၚကုိ ေလ႔လာဖုိ႔ အလြယ္ဆံုးနည္းလမ္းကေတာ႕ ဆလုိင္း-မုိင္ ခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္၀င္ေတြရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲကုိ နက္နက္႐ုိင္း႐ုိင္း ၀င္ေရာက္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
“ဆလုိင္း-မုိင္ အေတြးအေခၚ”ဆုိတာဦးေႏွာက္ထဲ ယို္စီးတဲ႔ အရာကိစၥမဟုတ္ပဲ ဒီေန႔ေခတ္ ခ်င္းလူငယ္ မ်ဳိးဆက္သစ္ ေတြရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲမွာ ကိန္းေအာင္းေနတဲ႔ စိတ္ဓာတ္သာလွ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆလုိင္းမုိင္အေတြးအေခၚဟာ ထာ၀ရရွင္သန္ေနမွာ ပါပဲ။

၁၅။ ခ်င္းေတြရဲ႕ နာမည္ေရွ႕မွာ ဘံုသေကၤတအျဖစ္ “ဆလုိင္း၊ မုိင္”လုိ႔ အသံုးျပဳျခင္းဟာ အျခားေ၀ါဟာရေတြျဖစ္တဲ႔ (Taang Lia, Pa Nu, Val Leng) ေတြကိုသံုးဖုိ႔ မသင့္ေတာ္လုိ႔ လား၊ မေကာင္းလုိ႔လား။
ေျဖ = ၁၉၇၃-ခုႏွစ္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ခ.စ.ယ အစည္းအေ၀းမွာ ဘံုေ၀ါဟာရကို စတင္ေဆြးေႏြးခဲ႔တုန္းက မည္သည့္ခ်င္းေ၀ါဟာရကုိ သတ္မွတ္အသံုးျပဳရမယ္ဆုိၿပီး၊ မူေသသတ္မွတ္ရန္ ရည္ရြယ္မႈ မရွိခဲ႔ပါဘူး။ မည္သည့္ခ်င္းေ၀ါဟာရကုိမဆုိ တစ္ခုခုကုိသာ သင့္ေတာ္ရင္သင့္ေတာ္သလုိ ဘံုေ၀ါဟာရ၊ ဘံုသေကၤတအျဖစ္ အေျခခံၿပီး သတ္မွတ္ သံုးစြဲၾကဖို႔ အေျခခံထား ေဆြးေႏြးခဲ႔တာသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအစည္းအေ၀းႀကီးမွာအေျခအတင္ အျပန္အလွန္ တင္ျပ၊ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြး၊ ျငင္းခံုၾကၿပီး ခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္စုေတြရဲ႕ နာမည္ ေရွ႕မွာ အသံုးျပဳေနၾကတဲ႔ အမွတ္သေကၤတေတြ အသီးသီးအနက္ “ဆလုိင္း-မုိင္” ကို ခ်င္းတစ္မ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ သေကၤတအျဖစ္ အသံုးျပဳသင့္ေၾကာင္း အမ်ားက သေဘာတူလက္ခံ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ခဲ႔တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္တစ္ခုရဲ႕ အမည္သေကၤတဟာ သက္ဆုိင္တဲ႔မ်ဳိးႏြယ္စု တစ္ခုထဲရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈဆုိတဲ႔ အဆင့္ကေန အမ်ဳိးသားသေကၤတ (တစ္မ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈ) အျဖစ္ အဆင္ျမင့္ က်ယ္၀န္းလာခဲ႔ၿပီး၊ က်န္တဲ႔အျခားမ်ဳိးႏြယ္ ၀င္အသီးသီးရဲ႕အမည္ သေကၤတေတြဟာ ၿမဳိ႕နယ္၊ မ်ဳိးႏြယ္၊ ေဒသကုိ လုိက္ၿပီး အသံုးျပဳၾကတဲ႔ သေကၤတအဆင့္မွသာ က်န္ရစ္ခဲ႔ၾကပါတယ္။
မ်ဳိးဆက္သစ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာလည္း မ်ဳိးႏြယ္စဲြ အသံုးျပဳမႈေတြကို ခ်န္ရစ္ခဲ႔ၿပီး၊ ဆလုိင္းမုိင္ဆုိတဲ႔ ေ၀ါဟာရနဲ႔အတူ အေရွ႕ကို တစ္လွမ္းတုိးႏုိင္ခဲ႔ၾကပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ “ဆလုိင္းမုိင္” ဆိုတဲ႔ ေ၀ါဟာရသည္သာ “အေကာင္း” ျဖစ္မယ္၊ အျခား ေ၀ါဟာရေတြဟာ မေကာင္းဘူးလုိ႔ ဆုိလုိရင္း လံုး၀မရွိပါဘူး၊ ဆလုိင္းမုိင္ဆုိတာ ေ၀ါဟာရလုပြဲလည္း မဟုတ္ဘူး။ အထက္ကေျပာခဲ႔တဲ႔ အစည္းအေ၀းအရ ဘံုအျဖစ္ အသံုးျပဳမယ့္ ေ၀ါဟာရတစ္ခုကုိ အမ်ားသေဘာတူညီမႈနဲ႔ မဆံုးျဖတ္ ႏုိင္တဲ႔ကာလတခုလံုး (အသီးသီး)ဟာ မ်ဳိးႏြယ္အလုိက္ အသံုးျပဳမႈဆုိတဲ႔ အဆင့္တန္းတူအဆင့္တန္းမွာပဲ ရွိေနခဲ႔ပါတယ္။
ဒါေပမဲ႔ “ဆလိုင္းမိုင္” ဟာ အမ်ားသေဘာတူ ဘံုုပုိင္ဆုိတဲ႔ ေနရာကုိ ရရွိႏုိင္ခဲ႔တဲ႔အတြက္ “ခ်င္းတစ္မ်ဳိးသားလံုးပုိင္” သေကၤတအျဖစ္ အဆင့္ျမင့္က်ယ္ျပန္႔လာရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေကာင္း/မေကာင္းဆုိတာဟာ ေ၀ါဟာရစကားလံုးအရ၊ ခြဲျခားေျပာဆုိ သတ္မွတ္လုိ႔မရပါဘူး။ ဘံုပုိင္ျဖစ္လား၊ မျဖစ္ဘူးလား၊ အမ်ားသံုးလား၊ မ်ဳိးႏြယ္သံုးလား၊ ညီၫြတ္ေရးလား၊ ကြဲျပားေရးလား ဆုိတာေပၚမွာသာ ေကာင္း/မေကာင္းဆုံုးျဖတ္ခဲြျခား ေ၀ဖန္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအျမင္႐ႈေဒါင့္အရ “ဆလုိင္း-မုိင္” (ဘံုေ၀ါဟာရ သေကၤတ) သာလွ်င္ ခ်င္းလူမ်ိဳးအတြက္ အေကာင္းဆံုး အသင့္ေတာ္ဆံုးသံုး ရမဲ႔ ေ၀ါဟာရျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။

၁၆။ အ႐ႈိခ်င္းႏြယ္၀င္တုိ႔ရဲ႕ ပါးစပ္သမုိင္းအရ (Salai Mai) ဆုိတဲ႔ ေ၀ါဟာရဟာ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတုိ႔ရဲ႕ တုိးတက္ရာ တုိးတက္ေၾကာင္းအတြက္ အသံုးျပဳၾကဖုိ႔ (Mother God) က ေပးလာျခင္း ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဘယ္လုိိနားလည္ လက္ခံထားၾကပါသလဲ။
ေျဖ = ဘာသာ ေဗဒပညာရွင္တုိ႔ရဲ႕အဆိုအရ စကားလံုုး ေ၀ါဟာရေတြဟာ ၎င္းတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္ျပဳရာ အရာ၀တၳဳ (သုိ႔မဟုတ္) စိတ္၊နာမ္ ခံစားမႈျဖစ္စဥ္တုိ႔နဲ႔ သီးျခားကင္းလြတ္ၿပီး ေပၚေပါက္လာ တယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။ စကားလံုး ေ၀ါဟာရေတြဟာ အမွတ္ အသား၊ သေကၤတသက္သက္သာလွ်င္ျဖစ္ေၾကာင္း ဖြင့္ဆုိၾကပါ တယ္။ ဒါဟာ ဒီေန႔ေခတ္သစ္ ဘာသာေဗဒ ပညာရွင္တုိ႔ရဲ႕ အဆုိျဖစ္ ၿပီး အထက္ပါအဆုိဟာ ဒ႑ရီဆန္တဲ႔ အဆိုသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒ႑ာရီပံုျပင္ေတြဟာလည္း၊ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ဘဏ္တုိက္ထဲက ေက်ာက္မ်က္ရတနာ တပါးပါပဲ။
ဒါေပမဲ႔ ဒီေန႔မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြက “ဆလုိင္းမုိင္” ဆုိတာကုိ ေ၀ါဟာရအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဓိပၸါယ္ အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ အေျခခံၿပီး လက္ခံသံုးစဲြၾကတာ မဟုတ္ပဲ “အသံုးျပဳမႈ” အတုိင္းအတာနဲ႔ ျဖစ္တ႔ဲ “ဘံုသံုး (ညီၫြတ္ေရး) ေ၀ါဟာရျဖစ္ျခင္း” ဆုိတဲ႔အေပၚမွာ မူတည္ၿပီး အေလးအနက္ထား သံုးစြဲၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၇။ “ဆလုိင္းမုိင္” အသံုးျပဳမႈ အတုိင္းအတာနဲ႔ အလားအလာ ဘယ္လုိရွိပါသလဲ။
ေျဖ = စာရင္းဇယားအရ အေရအတြက္ ေကာက္ယူတင္ျပဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ေပမဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕နယ္တုိင္းမွာ ဆလုိင္းမုိင္ကုိ လက္ခံအသံုးျပဳသူေတြ ရွိေနၾကပါတယ္။ အသံုးျပဳမႈ အနည္းအမ်ား ကြာျခားမႈရွိတာကလဲြရင္လံုး၀သံုးစြဲ သူမ႐ွိတဲ့ ၿမဳိ႕နယ္ မရွိပါဘူး။
ဒါေပမဲ႔ ဆလုိ္င္းမုိင္ လႈပ္ရွားမႈ စတင္ခဲ႔တဲ႔ ဒီ(၁၀) စုႏွစ္အတြင္း သေဘာေပါက္ လက္ခံအသံုးျပဳမႈဟာ တစ္စတစ္စ က်ယ္ျပန္႕ေနတာကို လက္ေတြ႔သိရွိျမင္ေတြေနရပါတယ္။
အခ်ိန္ဆုိတာ အယူအဆသစ္ရဲ႕ ဘက္ေတာ္သားအျဖစ္ သစၥာရွိရွိ ထာ၀စဥ္ ရပ္တည္ေလ႔ရွိပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ ေခတ္ေဟာင္း အေမြဆုိးရဲ႕ ေလာင္းရိပ္ ေအာက္ကေန မ႐ုန္းထြက္ႏုိင္ၾကေသး တဲ႔ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္း (OLD GENERATION) နဲ႔ အဲဒီမ်ဳိးဆက္ ေဟာင္းရဲ႕ တားဆီး ပိတ္ဆုိ႔ဟန္႔တားမႈကုိ ခံေနၾကရတဲ႔ ႐ုိးသားတဲ႔ မ်ဳိးဆက္ သစ္ေတြဟာ “ဆလုိင္း-မုိင္” ရဲ႕ အႏွစ္သာရကုိ မသိက်ဳိးကြၽန္ ျပဳလုိ႔မရ၊ တစ္စတစ္စသိရွိလာၾကၿပီ ျဖစ္တဲ႔အတြက္ “ဆလုိင္းမုိင္” အသံုးျပဳမႈ အတုိင္းအတာဟာ ေနာင္ အသစ္အသစ္ေသာ ေပၚထြန္းဦးမဲ႔ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြ အထိ ေကာင္းမြန္ေတာက္ပတဲ႔ အလားအလာ ေတြကို ေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ၾကပါၿပီ။
ဆလုိင္းမုိင္စိတ္ဓာတ္ရဲ႕ မြန္ျမတ္ျမင့္မားတဲ႔ အရွိန္ အဟုန္ေတြဟာ လာလတၲံ႕ေသာ အနာဂတ္ခ်င္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြက္ သစ္လြင္တဲ႔ ျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကုိ မုခ်မလြဲ ေဆာင္က်ဥ္းေပးမယ္ဆိုတာကို အခုိင္အမာ ယံုၾကည္လုိ႔ရပါ ၿပီ။

(ေအာက္ခ်င္းငွက္ (VAKOK) စာစဥ္ အတြဲ (၂) အမွတ္ (၃) (၃၄-ႏွစ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေန႔အထူး ထုတ္) အတြဲ (၃) အမွတ္ ၁း၂ တြင္ ေဖၚျပခဲ႔ေသာ ဆလုိင္-မုိင္ အေမးအေျဖကို ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂ တြင္ ျပန္လည္ ျဖည့္စြတ္၍ တင္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ )

Source...Chinmagazine
မွတ္ခ်က္။ ။ပံုကေတာ႔ ကူကယ္က ရတဲ႔ ပံုကိုထည္႔တာပါ... မူရင္းပံု မဟုတ္ပါဘူး...

Saturday, August 13, 2011

ကၽြဲရိုင္း

လမ္း မရွိ
ကား မရွိ
ေငြ မရွိ
အိမ္ မရွိ

အလင္း မရွိ
လွ်ပ္စစ္မီး မရွိ
စားစရာ မရွိ
အားကိုးစရာ မရွိ

စည္း မရွိ
ကမ္း မရွိ
ဥပေဒ မရွိ
ကိုယ္႔အဖို႔ဘာမွ မရွိ

အစိမ္းရင္႔ေရာင္
ဝတ္စံုနဲ႔
ကၽြဲရိုင္းေတြ
ကခုန္ေနတဲ႔
အမိခ်င္းလ်န္ကို
ကၽြန္ေတာ္ အဘယ္႔ေၾကာင္႔
အၿမဲတမ္း
လြမ္းမိပါသနည္း...?

ZP.Lintan

Friday, August 12, 2011

Gmail အသံုးျပဳနည္း


Source...စကားဝါေျမ

Photoshop Degsign Drawing(Basic)



က်ေနာ္ Photoshop ေလ႔လာခ်င္တာနဲ႔ http://ghostgovern.weebly.com ဆီက ယူလာတာပါ...ေလ႔လာခ်င္သူရွိရင္ အလြယ္တကူေလ႔လာ လို႔ရေအာင္ တင္ထားပါတယ္။

Thursday, August 11, 2011

ကေလးေတြရဲ႔ ေမးခြန္း

ခ်င္းျပည္နယ္ ရွိႏြားေနာက္ ပံု

ကေလးေတြရဲ႕ ေမးခြန္းလုိ႔ ေျပာလုိက္ရေသာ္လဲ ငါ့အသက္နဲ႕ လွမ္းၾကည့္ၿပီး ေျပာလုိက္ရတာပါ။ တကယ္ဆုိေတာ့ လူပ်ဳိေပါက္ ကာလသားအရြယ္ေတြ မ်ားပါတယ္။ ဆရာေတာ္ ရွင္မဟာရ႒သာရရဲ႕ လမ္းၫႊန္
ပညာရွာနည္းျဖစ္တဲ့ သု-စိ-ပု-ဘာ-ဝိ-လိ-သိ-ဓာ ဆုိတဲ့ လကၤာေလးကို မင္းတို႔လဲ
ေတြ႕ဖူး ၾကမွာေပါ့။ ဒီလုိပဲ သူမ်ားေျပာတာ၊ ဆုိတာကုိ နားေထာင္မွတ္သား၊
ကုိယ္မသိတာ သူမ်ားကုိေမး လုပ္ၾကရ တာကုိး။ ငါတုိ႔လဲ ဒီလုိပဲ
ဆည္းပူးခဲ့ၾကရတာပဲ။ ဒီေတာ့ ငါက ကေလးေတြလုိ႔ ဆုိခဲ့တဲ့ ေကာင္ေလး၊
ေကာင္မေလး တြ ေမးတာကုိလဲ တတ္အားသမွ်၊ ကုိယ္သိ သမွ်
ျပန္ၿပီးေျပာခဲ့ရတာပါပဲ။ မေျဖတတ္၊ မေျပာတတ္တာေတြလဲ ရွိသေပါ့ကြယ္။
အခုေတာ့ျဖင့္ ငါေျပာ ခဲ့သမွ်ေလးေတြကုိ ျပန္ၿပီးေ ရးလုိက္ရ ပါဦးမယ္။

ႏြားေနာက္
ေမး။ ။ ဆရာ ႏြားေနာက္ ဆုိတာကုိ ခဏခဏ ေတြ႕ရတယ္။ ခ်င္းျပည္ နယ္မွာဆုိရင္ ႏြားေနာက္ ေမြးျမဴေရး ၿခံေတာင္ ႏုိင္ငံေတာ္က ဖြင့္ေပးထားတယ္လုိ႔
သတင္းစာထဲမွာ ေတြ႕ရတယ္။ သတင္းဓာတ္ပုံ ၾကည့္လုိက္ေတာ့လဲ
႐ုိး႐ုိးႏြားေတြလုိပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္ ႏြားေနာက္ေခၚတာလဲ။ သူတုိ႔က
ႏြားတစ္မ်ဳိးလား။

ေျဖ။ ။ မင္းေမးမယ္ဆုိလဲ ေမးစရာပဲ။ ငါလဲမင္းလုိပဲ ေဝ့လည္လည္ျဖစ္ ခဲ့ဖူးပါတယ္။ မင္းက ႏြားေနာက္လုိ႔ အသံထြက္တယ္။ သူတုိ႔က အထူးသျဖင့္ မုဆုိးေတြက ႏြားလုိ႔ မထြက္ဘူး။ ႏြားထီး၊ ႏြားမ၊ ႏြားသုုိး ဆုိတာကို နထီး၊
နမ၊ နသုိးလုိ႔ ထြက္ၾကသလုိ ႏြားေနာက္ကုိလဲ နေနာက္လုိ႔ အသံထြက္ၾကတယ္။

ဘာေၾကာင့္ႏြားေနာက္လုိ႔ ေခၚတာကုိ ေမးၾကည့္ေတာ့ ႏြားေနာက္၊ ေရွ႕ ကြၽဲလုိ႔ ေျပာတယ္။ ေရွ႕ကၾကည့္ရင္ ကြၽဲနဲ႔တူတယ္။ ေနာက္က ၾကည့္ရင္ ႏြားနဲ႔တူတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏြားေနာက္၊ ေရွ႕ ကြၽဲလုိ႔ ေခၚခဲ့ၾကတာ။ အဲဒီက
ႏြားေနာက္ပဲ က်န္ရစ္ခဲ့တာလုိ႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒီသတၱဝါကုိ ၾကည့္ၿပီး ေရွ႕က
ျမင္တဲ့သူက ကြၽဲလုိ႔ေျပာ၊ ေနာက္ကျမင္လုိက္တဲ့သူက ႏြားပါပဲလုိ႔
ျငင္းၾကသလုိ ဆုိတာကို ဥပမာေပးထားတာေတာင္ရွိတယ္။ ငါ မွတ္မိသေလာက္ေတာ့
ကင္းဝန္ မင္းႀကီး ေရးတဲ့ ေနမိရကန္ထဲမွာ ထင္တာပဲ။

ဒါေပမယ့္ ဒီေကာင္ေတြက ႐ုိင္းတယ္။ ကြၽဲလုိ၊ ႏြားလုိ ခုိင္းလုိ႔ မရဘူး မဟုတ္လား။ ဒါနဲ႔ မုဆုိးေတြကုိ ေမးၾကည့္ေတာ့ သူတုိ႔ ေျပာတာက ”ဘယ္ခုိင္းလုိ႔ ရမလဲ။ သူတုိ႔က ေတာကြၽဲနဲ႔ ေတာႏြားစပ္ၿပီး ေမြးလာတဲ့ေကာင္ေတြ။
ေျပာင္နဲ႔စုိင္ စပ္ၿပီး က်ထားတဲ့ ေကာင္ေတြဆရာရဲ႕။ ေျပာင္ကုိ ေတာကြၽဲလုိ႔
ေခၚတာပဲ။ စုိင္ကုိ ေတာႏြားလုိ႔ ေခၚတာပဲ။ ဒီေတာ့ ႏြားေနာက္က ေတာ႐ုိင္းသတၱဝါ
သက္သက္ပဲ။ အခု သူတုိ႔ ေမြးထားတာက အသားစားဖု႔ိ သက္သက္ပဲ။
ခ်င္းျပည္နယ္မွာလဲ အသားစားဖုိ႔ သက္သက္ပဲ ေမြးၾကတာပါ။ အဲဒါ
ငါၾကားဖူးနားဝရွိသမွ် ျပန္ေျပာခဲ့တာပါပဲ။ မွားတာရွိရင္၊ ျဖည့္စြက္ခ်င္ရင္
ေစ်းကြက္ကုိ လွမ္းၿပီး စာေရးလုိက္ ၾကေပါ့ကြယ္။

ေဒါင္းေတာက္
ေမး။ ။ ဆရာ ေဒါင္းေတာက္ေအာင္ ရွာရတယ္ဆုိတာ လူေတြေျပာတာကုိ မၾကာခဏၾကားဖူးတယ္။ ေဒါင္းေတာက္ေအာင္ ဆိုတာဘာလဲေမး ၾကည့္ေတာ့လဲ ဘယ္သူမွ
ေရေရရာရာ မေျပာႏုိင္ၾကဘူး။ ေဒါင္းေတာက္ ေအာင္ဆုိတာကုိ ဘာေၾကာင့္ ေျပာၾက
တာလဲ။ ဘာအဓိပၸာယ္လဲဆရာ။

ေျဖ ။ ။ ေအးမင္းတုိ႔လုိပဲ ငါလဲ အူလည္လည္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ သုိ႔ေသာ္လဲ ငါက ကံအားေလ်ာ္စြာ ရင္းျမစ္ အေျဖကုိ သိလာရတယ္။ ငါက စာေပေဟာေျပာပြဲေတြသြားရင္း ေတာ ေခါင္ေခါင္ ေက်းရြာေလးတစ္ခုကုိ ေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ငါမွတ္မိ
သေလာက္ေတာ့ျဖင့္ ေတာင္တြင္းႀကီး နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္ ပ်ဥ္းမနားၾကား မီးရထား
ဘူတာေလးရွိတဲ့ မင္းျပင္ဆုိတဲ့ ရြာကေလး ထင္မိတာပဲ။ ေတာအုပ္ ၿမဳိင္အုပ္
အလြန္ႀကီးတဲ့ ေနရာေတြေပါ့။ အဲဒီမွာက ညေနပုိင္းဆုိရင္ ေနေစာင္းတာနဲ႔
ေမွာင္ရီပ်ဳိးလာတာပဲ။ အဲဒီလုိ ေမွာင္ရီပ်ဳိးစအခ်ိန္ ညစာအတြက္
ထမင္းပြဲျပင္ေနၾကတုန္းမွာ ေတာထဲက ဒုတ္ဒုတ္နဲ႔ သစ္ခုတ္သံ ၾကားရတာကုိး။
ဒါနဲ႔ပဲ ငါက နားစြင့္ေနလုိက္ရင္း ”ဒီအခ်ိန္မွာေတာင္ သစ္ခုတ္တဲ့လူ
ရွိေသးသလား”လုိ႔ ေမးလုိက္ေတာ့ အိမ္ရွင္ကၿပဳံးၿပီး ”သစ္ခုတ္တာမဟုတ္ဘူး။
ေဒါင္းေတာက္ေနတာပါ”တဲ့။ ငါလဲ အံ့အားသင့္ၿပီး ”ေဒါင္းက သစ္ပင္ကုိ
ႏႈတ္သီးနဲ႔ ေပါက္ေနတာလား”လုိ႔ ေမးေတာ့ ”မဟုတ္ဘူး ဆရာ။ အဲဒီအတုိင္း
ေဒါက္ေဒါက္နဲ႔ ျမည္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလုိပါပဲ ေနဝင္ခ်ိန္
အိပ္တန္းတက္ေတာ့မွာမုိ႔ သားသမီးေတြကုိ လုိက္ရွာအသံေပးၿပီး စုေခၚတာေပါ့
ဆရာရယ္”တဲ့။ ငါ့စိတ္ထဲမွာ လုံးဝ မထင္မွတ္တာမုိ႔ အံ့အား
ေတာင္သင့္သြားမိတယ္။ အသံက ေဒါက္ေဒါက္နဲ႔ မာလြန္းလုိ႔ ေဒါင္းတြန္တာနဲ႔
ဆက္စပ္လုိ႔ကုိ မရႏုိင္ေလာက္ေအာင္ပါပဲ။ ေဒါင္းမိခင္၊ ဖခင္က သားသမီးေတြကုိ
အိပ္တန္းတက္ခ်ိန္မွာ ရွာၾက၊ ေဖြၾကတာကိုးကြယ့္။ အဲဒါကုိ ဥပမာေပးၿပီး
ေျပာတာမုိ႔ ေဒါင္းေတာက္သလုိ ရွာတယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ၾကတာ။ စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့
ေဒါင္းေတာက္သလုိလုိ႔ သုံးခဲ့ၾကတာျဖစ္မွာေပါ့။ ခုေတာ့ ေဒါင္းေတာက္
ေအာင္လုိ႔ ေျပာေန ၾကတယ္။ ငါလဲ ဒီလုိပဲ ေျပာမိခဲ့တာပါပဲ။ တကယ္ဆုိေတာ့
ရင္းျမစ္ကုိ မသိၾကလုိ႔ ဒီလုိ ေျပာေနၾကတာပါ။ ကဲ-ေဒါင္းေတာက္တာကို နားလည္
ေရာ့ေပါ့။ ေဒါင္းတြန္တာကုိေကာ သိရဲ႕လား။ ဘယ္လုိတြန္သလဲ။

”အုိးေဝလုိ႔ တြန္တာေပါ့ ဆရာ”

”မင္းၾကားဖူးသလား”

”မၾကားဖူးဘူးဆရာ”

”ေအး-ဟုတ္လိမ့္မယ္။ ဘယ္ ၾကားဖူးမလဲ။ ေတာႀကီးၿမဳိင္ႀကီးထဲ မွာ ဆုိရင္ေတာ့ ေတာလုံးဟိန္းသြား ေအာင္ ျမည္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အသက္ႀကီးလာေတာ့ အုိးေဝလုိ႔ မျမည္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အုိးေဝထိေအာင္ မေရာက္ေတာ့ဘဲ အြတ္လုိ႔ပဲ
ျမည္ ႏုိင္သတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါင္းႀကီး ေတာ့အြတ္၊ ေၾကာင္ႀကီးေတာ့ ၫြတ္ လုိ႔
ေျပာၾကတယ္။

”ေၾကာင္ႀကီးေတာ့ ၫြတ္ဆုိတာက”

”ေၾကာင္ဆုိတာ ေညာင္လုိ႔ ျမည္တတ္ၾကတာ မဟုတ္လား။ ဒါေပမယ့္ အသက္ႀကီးလာေတာ့ ေညာင္လုိ႔ ျမည္ေပမယ့္ ေညာင့္ၫြတ္လုိ႔ပဲ အသံထြက္ႏုိင္ေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါင္းႀကီးေတာ့ အြတ္၊ ေၾကာင္ႀကီးေတာ့ ၫြတ္။ လူပ်ဳိႀကီးေတာ့ ဇြတ္တဲ့။
မင္းတုိ႔လုိ ေကာင္မ်ဳိး ေတြေပါ့ကြာ”

”ဟာ- ဆရာကလဲ ထားပါ ေတာ့။ အပ်ဳိႀကီးေတာ့ေကာ”

”အပ်ဳိႀကီးေတာ့ ရႊတ္တဲ့”

”ဟာ-ဆရာကေတာ့ ေျပာၿပီ။ ရႊတ္ဆုိတာ ဘာလဲဆရာရဲ႕”

”ရႊတ္တီး ရႊတ္ေတာက္ ေပါက္တတ္ကရ ရယ္စရာေတြ လုပ္တတ္တာကုိ ေျပာတာကြယ့္။ ဒီေကာင္ ေလးေနာ္ မ်က္စိေနာက္လာၿပီ။ ငါေတာ့နင့္ကုိ ဖက္နမ္းမိေတာ့မွာပဲ ဆုိတာမ်ဳိး လူၾကား သူၾကားထဲမွာ ေျပာခ်င္ေျပာပစ္တာ။ ေကာင္ေလး ေပါက္စေတြက
အပ်ဳိေတြ ဝုိင္းရယ္ေတာ့ ရွက္ၾကတာေပါ့”

”ဆရာကေတာ့ ေပါက္တတ္ ကရေတြ စုံေနေအာင္ေျပာတာပဲ”

”ေအးေလကြာ၊ ငါက ထြင္ တာမဟုတ္ပါဘူး။ လူႀကီးေတြ ေျပာတာကုိ မွတ္ထားရတာပါ။ မင္းလဲ မွတ္သြားေပါ့ကြာ”

”မွတ္မိပါတယ္ဆရာ။ ေဒါင္းႀကီးေတာ့ အြတ္၊ ေၾကာင္ႀကီးေတာ့ ၫြတ္၊ လူပ်ဳိႀကီးေတာ့ ဇြတ္၊ အပ်ဳိ ႀကီးေတာ့ ရႊတ္”

”ဟေကာင္ရ ေဒါင္းေတာက္ေတာ့ေကာ”

”မွတ္မိပါတယ္ ဆရာရဲ႕”

ေအာင္သင္း

Source... www.aungthin.com

ခ်င္းျပည္နယ္ ခရီးစဥ္ ခရီးသြားမွတ္တမ္း




Source....http://www.heintintzaw-library.com/ မွ ဆြဲလာတာပါ... ခ်င္းျပည္ အေၾကာင္းသိ ခ်င္ရင္ ဖတ္ၾကည္႔ပါ..

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (၁)


(ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈)

“အ႐ွိဳ″ ခ်င္းတုိ႔၏ ေျပာဆုိေသာ ဘာသာစကားသည္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းရွိ ခ်င္းတုိ႔၏စကားမ်ားႏွင့္ တူညီသည္ကုိေတြ႔ရ၏။ တနယ္တြင္ရွိေသာ စကားႏွင့္မတူပါက အျခားတနယ္တြင္ရိွေသာ စကားႏွင့္ တူညီေန၏။ အထူးသျဖင့္ မင္းတပ္နယ္ဖက္မွ ခ်င္းတုိ႔၏ စကားႏွင့္ မ်ားစြာတူညီေနသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ဤသုိ႔ဘာသာ စကားတူညီေနမႈကုိ ေထာက္႐ႈျခင္းအားျဖင့္ “အ႐ွိဳ″ ခ်င္းမ်ားသည္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းမွ ဆင္းသက္၍ ေျမျပန္႔သုိ႔ ေရာက္ရွိလာၾက သည္ဆုိေသာ အဆုိကုိ မ်ားစြာေထာက္ခံႏုိင္စရာရွိေပသည္။ … (စာ ၃-၄) မွ ဆလုိင္းေစာေဖ (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္) ၏ ခ်င္းလူမ်ိဳး အေၾကာင္းေလ့လာခ်က္ ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ဤအခ်ိန္မ်ားတြင္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္း တေလွ်ာက္ ေနထုိင္ၾကသည့္ ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားက အေနာက္ဥေရာပ ၀တ္စုံကုိ ျမတ္ႏုိးၿပီး ပို၍ ၀တ္ဆင္ၾကသည္ကုိ ေတြ႔ရေလသည္။ ထုိနည္းတူ ျမန္မာႏုိင္ငံေျမျပန္႔ တေလွ်ာက္ေနထုိင္ၾကသည့္ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ားသည္လည္း ဗမာ့ဓေလ့ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ထိစပ္ေရာေႏွာမႈေၾကာင့္ ဗမာ့၀တ္စုံကုိ ဆင္ျမန္း၀တ္ဆင္သူက မ်ားေလသည္။ ေနာက္တြင္လည္း ဆက္လက္၍ ဥေရာပ၀တ္စုံႏွင့္ ဗမာ့၀တ္စုံကုိ ခင္တြယ္၀တ္ဆင္ေနၾကဦး မည္ဆုိလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔၏ ႐ုိးရာအ၀တ္အစားမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ၿပီး သင္တုိ႔သည္ အဘယ္ လူမ်ိဳးေပနည္းဟု လူမ်ိဳးတကာအေမးကုိ ခံရေပမည္။ … (စာ ၇-၈) မွ ဆလုိင္းတင္ေမာင္ေဆြ၏ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ တုိးတက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေဆာင္းပါး … မွ။


ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

၁၉၂၀ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ ဆရာႀကီးျဖစ္ေသာ Rev. Carson က ေျမာက္ပုိင္း ခ်င္းေတာင္ ဟားခါးၿမိဳ႕တြင္ ပထမဦးဆုံး ခ်င္းစာေပေက်ာင္းကုိ တည္ေထာင္ ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်အစုိးရပုိင္ေက်ာင္းအျဖစ္ သိမ္းပုိက္လုိက္ေလသည္။ ထုိေခတ္ထုိအခ်ိန္တြင္ ကုိလိုနီပညာေရး စနစ္သည္ ညီမွ်မႈမရွိခဲ့ေပ၊ လူေနမႈအဆင့္အတန္းကြဲျပားျခင္းႏွင့္ လူတုိ႔၏ အသိဥာဏ္နည္းပါးမႈေၾကာင့္ အထက္တန္းလႊာ အမ်ိဳးသားမ်ားသာ ပညာဆည္းပူးခဲ့ၾကၿပီး ေအာက္တန္းလႊာျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲသားမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာမူကား ပညာဆည္းပူးေလ့လာခြင့္ လုံး၀မရရွိခဲ့ၾကေပ။ …

(စာ ၂၁) မွ ဘက္တီလင္း (မန္းတကၠသုိလ္) ၏ ယေန႔ ခ်င္းအမ်ိဳးသမီးတုိ႔၏ ဘ၀ေၾကးမုံ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

၁၉၅၇ ခု၊ ခ်င္းေတာင္ မင္းတပ္နယ္၏ ေတာင္က်ေခ်ာင္းေရမ်ားသည္ တေ၀ါေ၀ါစီးၿမဲစီးေန ၾက၏။ စိမ္းျပာေသာ ေတာင္ယံ၀ယ္၊ ေတာင္ယာစုိက္ခင္းမ်ားကုိ ေတြ႔ေန ရ၏။ ေဟာင္းအုိေဆြးေျမ့ေနေသာ ဓေလ့ဆိုးမ်ားသည္ ရွိၿမဲေန ေသး၏။ ေတာင္ယံ၀ယ္ ၿခိမ့္ၿခိမ့္ညံမွ် နတ္ပြဲေတာ္မ်ားက်င္းပဆဲ၊ လက္စားေျခလူသတ္မႈ ရံဖန္ရံခါၾကားရဆဲ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ မ်က္ႏွာ၀ယ္ ပါးရဲစိမ္းစိမ္းမ်ား ခ်ယ္သထားၾကဆဲ။ လူသြားလမ္း၊ လားသြားလမ္း အဆင့္မွ မေက်ာ္လြန္ႏုိင္ေသး။ …

(စာ – ၃၅-၃၆) မွ ဘုန္းနီ (မင္းတပ္)၏ ေတာင္တန္းျပာမွ လူငယ္မ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ဥပမာ ေဒသအလုိက္အသုံးျပဳေသာ ဘာသာစကား၊ ေနထုိင္မႈမွအစ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားသည္ အေပၚယံအား ျဖင့္ၾကည့္လွ်င္ တရြာတဘာသာ၊ တရြာတဓေလ့က်စီ အျဖစ္ ကြဲျပားပုံရေနပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းအနက္အဓိပၸါယ္ကုိ ေသခ်ာဂနစြာ မစဥ္းစား မၾကည့္႐ႈသူမ်ားအတြက္ ယင္းအေပၚယံကြဲျပားမႈကုိ အစြဲျပဳၿပီး တဘက္မွ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား သည္ က်န္တဘက္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားကုိ မသိရွိနားမလည္ ျဖစ္ၾကသူမ်ားလည္း ရွိၾကပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိင္း တဘက္ႏွင့္တဘက္၊ တဦးႏွင့္တဦး တေသြးတသားတည္း (ေသြးခ်င္းအစစ္အမွန္) ျဖစ္မွန္းကုိပင္ သေဘာမေပါက္ႏုိင္ခဲ့ၾကရပါသည္။ ဤသည္ (William Shakespeare) ၏ (Twelfth Night or What you will) ၀တၳဳတြင္ အမႊာပူးေမာင္ႏွမရင္းျဖစ္မွန္း အခ်င္းခ်င္း မသိခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းအၾကာကြဲသည့္ (Sabastian) ဆုိသူ လူငယ္ တေယာက္ႏွင့္ သူ႔ညီမ (Viola) ႏွင့္ တူေနေပသည္။ အမွန္မွာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေဒသသုံးဘာသာစကားႏွင့္ ဓေလ့ ထုံးစံမ်ားတြင္ မူရင္းအားလုံးတူညီေနသည္ကုိ မသိမျမင္ႏုိင္ ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေနပါ သည္။ … (စာ ၄၃) မွ လ်န္အုပ္၏ မႏုႆေဗဒ႐ႈေထာင့္ႏွင့္ ခ်င္းအႏြယ္၀င္ မ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ထုိနည္းတူ နာဂတြင္သုံးေသာ ဘာသာစကားတြင္ လည္း အျခားခ်င္းအႏြယ္စု ဘာသာစကား တုိင္းစေသာ တုိင္းမ်ား တြင္သုံးေသာ ခ်င္းဘာသာစကားတြင္လည္း အျခားအႏြယ္စု ဘာသာစကား ေျမာက္မ်ားစြာေရာေႏွာ၍ ျဖစ္ေပၚေသာ ဘာသာစကားျဖစ္ေနပါသည္။ ဥပမာ – ေရကုိ “သီြး” “Tui” ဟု (အ႐ွိဳ၊ တီးတိန္၊ လူ႐ွဳိင္း၊ ပလက္၀တုိ႔က ေခၚသည္။ ေသသည္ ကုိ (ဆီ Si ဟု ေမထခ်င္း၊ တီးတိန္ခ်င္း၊ ဆြမ္မရာ) နာဂတုိ႔က ေခၚသည္။ “သစ္သီး” ကုိ ထင္ေထ (Thingthei) ဟု အူရ္ခူလ္နာဂ (Urkhul) နာဂ၊ မင္းတပ္နယ္ခ်င္း၊ ဟားခါး၊ ဖလမ္းခ်င္းတုိ႔က ေခၚသည္။ ဆြမ္မရာနာဂ (Sumra Naga) က (Chingthe) “ခ်င္းေထ” ဟု ေခၚၿပီး၊ အ႐ွိဳ၊ ပလက္၀၊ ဟားခါးနယ္အခ်ိဳ႕က (Stingthaih) “ထင္ထုိက္” ဟု ေခၚသည္။ … (စာ ၄၅) မွ လ်န္အုပ္၏ မႏုႆေဗဒ႐ႈေထာင့္ႏွင့္ ခ်င္းအႏြယ္၀င္မ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။
http://chinmag.freevar.com/ မွ

မွတ္ခ်က္။ ။ပံုေတြကေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္ႀကိဳက္တဲ႔ေတြ ထပ္ထည္႔ထား ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ မူရင္း စာမ်က္ႏွာမွာ ပံုမပါ ပါ။ စာဖတ္သူအတြက္ စိတ္အေႏွာက္ အယွက္ ျဖစ္မွာ ကိုစိုးရိမ္လို႔ပါ။

SK.LINTAN@2011