ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (6)

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ဘာသာေဗဒပညာရွင္မ်ားက ခ်င္းဘာသာ အသီးသီး ကုိ ေလ့လာၾကသည့္အခါ ေရာမအကၡရာကုိအေျခခံမွသာ ခ်င္း စာေပကုိ တီထြင္ႏုိင္မည္၊ လြယ္ကူေအာင္ျမင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိၾကသည့္အတြက္ ေရာမအကၡရာကုိ အေျခခံၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ကမၻာသုံးေရာမအကၡရာကုိ ခ်င္းစာေပတြင္ အေျခခံအသုံးျပဳျခင္း ျဖစ္၍ က်ယ္ျပန္႔မႈထိေရာက္မႈလည္း ရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိၾကသည္။ ေျမျပန္႔ေန အ႐ွဳိခ်င္း စာေပထပ္မံတီထြင္ခဲ့ၾကျပန္သည္။ ယခုအခါ ပုိးကရင္ႏွင့္ ျမန္မာအကၡရာကုိ အေျခခံေသာ အ႐ွဳိခ်င္းစာေပ သုံးစြဲမႈက က်ယ္ျပန္႔လ်က္ရွိသည္။

ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားတြင္ ကုိယ္ပုိင္ခ်င္းစာေပ ရွိလာၾကျခင္း၊ စာေပတတ္ေျမာက္လာၾကျခင္းသည္ အေမွာင္ထုႀကီးထဲတြင္ ရွိေနခဲ့ ေသာ ခ်င္းလူမ်ိဳး၊ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းအေနျဖင့္ အလင္းေရာင္ကုိ စတင္ ေတြ႔ျမင္ၾကျခင္းကဲ့သုိ႔ ျဖစ္သည္။ ၂၀ ရာစုဆန္းစတြင္ ကုိယ္ပုိင္စာေပ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္လာၾကလ်က္ အသိအျမင္ ပြင့္လာသည့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း ခ်င္းလူမ်ိဳးတုိ႔သည္ သမုိင္းဦး ဘုံေျမေခတ္က တုိးထြက္ၾကလ်က္ ဤ ၂၀ ရာစုႏွစ္ထဲတြင္ပင္ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားတုိးတက္ခဲ့ၾကသည္မွာ ထင္ရွားလြန္းသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ …(စာ ၃၀) မွ

… ခ်င္းစာေပျဖင့္ ေရးသားထုတ္ေ၀ေသာ စာအုပ္ မ်ားကုိ ၾကည့္ပါက ခရစ္ယာန္ဘာသာေရးဆုိင္ရာ စာအုပ္စာတမ္း မ်ားသာ ျဖစ္ေနေသးေၾကာင္း ေတြ႔ရ၏။ သုိ႔ျဖစ္၍ ခ်င္းစာေပသည္ ဘာသာေရးစာေပအဆင့္တြင္သာ ရွိေနေသးသည္။ ခ်င္းလူမ်ိဳးတုိ႔၏ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ သမုိင္းေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေရးရာကုိ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ေပးေသာ စာေပအဆင့္သုိ႔ မေရာက္ရွိ မရပ္တည္ ႏုိင္ေသးေပ။

ေရာမအကၡရာတင္ ခ်င္းစာေပ ေပၚေပါက္လာျခင္း ေၾကာင့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း တုိးတက္ေရးကုိ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ေသာ္ လည္း တုိးတက္လာေသာ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္အညီ ခ်င္းစာေပ သည္ လုိက္၍မတုိးတက္ခဲ့ေပ။ ခ်င္းစာေပ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္း ဟူေသာ သမုိင္းေပးတာ၀န္ကုိ ေမ့ေလ်ာ့ပ်က္ကြက္ေနၾက၍ ျဖစ္၏။ ခ်င္းစာေပတုိးတက္မႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း သည္လည္း ဆက္လက္တုိးတက္ရန္ ေႏွာင့္ေႏွးခက္ခဲသည္။ ဟန္႔တား ပိတ္ဆုိ႔ျခင္းခံရသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသည္။ … (စာ ၃၁) မွ

ဆလုိင္းရမ္လိန္မႈန္း၏ ခ်င္းစာေပေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ၾကပါစုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ဤအရည္အေသြးကုိသိေသာ နယ္ခ်ဲ႕သည္ ခ်င္းမ်ိဳး ႏြယ္စုေပါင္းစုံပါ၀င္ေသာ ခ်င္းတပ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ခ်င္းစာေပ တီထြင္ၿပီးသည့္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ခ်င္းစစ္တပ္၌ ခ်င္းစာေပတတ္သည့္ စစ္သည္ဦးေရပုိမုိတုိးတက္လာသည့္အခါ ခ်င္းစစ္တပ္အတြက္ စစ္ဥပေဒ၊ စစ္စည္းကမ္း၊ စစ္ပညာစာအုပ္မ်ားကုိ တတ္ႏုိင္သည့္ အတုိင္းအတာအထိ ခ်င္းစာေပျဖင့္ ထုတ္ေ၀ေပးခဲ့သည္။ (ယင္းစာအုပ္ကုိ ေခတ္အေျခအေနအရ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္အသြင္ သုိ႔ မေျပာင္းလဲမီအထိ ခ်င္းေသနတ္ကုိင္တပ္ရင္းမ်ားတြင္ အသုံးျပဳ ခဲ့ၾကသည္။) ဤစစ္စည္းကမ္း၊ စစ္ဥပေဒမ်ားျဖင့္ တစ္ေသြးတစ္သံ တစ္မိန္႔ေအာက္တြင္ ရဲရဲေတာက္ ခ်င္းစစ္တပ္အျဖစ္ ရပ္တည္လာ ခဲ့ၾကရာ၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီးအား ေရာင္စုံေသာင္းက်န္းသူမ်ား လက္ထဲ မက်ေရာက္ေစရန္ ကာကြယ္ရာတြင္ သစၥာရွိရွိ တာ၀န္သိသိျဖင့္ ပါ၀င္ခဲ့ၾက၏။ … (စာ ၃၉) မွ

ခ်င္းဘုံစာေပေဖာ္ထုတ္ေရး ခရီးကုိ ေလွ်ာက္လွမ္းၾက ရာတြင္ ခ်င္းျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အျမင္ရွိသူမ်ား၏အႏၲရာယ္ကုိ ဖယ္ရွားၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ေပါက္ဖြားလာမည့္ ခ်င္းဘုံစာေပကုိ ခုိင္ခံ့သည့္ အကာအကြယ္ ေပးၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ရွင္သန္လာေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ၾကရ မည္ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔အားျဖင့္ ေရရွည္တြင္ လူမ်ိဳးတုိးတက္ေရးကုိ လုိလားသည့္ အင္အားစုမ်ားက မုခ်ေအာင္ပြဲခံၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ တိက်ေသာရည္ရြယ္ခ်က္ ခုိင္မာေသာ ယုံၾကည္ခ်က္တုိ႔ျဖင့္ ႀကိဳးစားအလုပ္လုပ္သူတုိ႔ကုိ မည္သည့္ သဘာ၀ အင္အားစုကမွ် မဟန္႔တားႏုိင္ေခ်။ … (စာ ၄၀) မွ ဆမင္းေထာင္ေလး (အုိကၠား) ၏ ရဲရဲေတာက္တုိ႔အတြက္ ဘုံစာေပ စည္းလုံးျခင္းမွ ဘုံစာေပသုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ထုိ႔ေနာက္ေကာ္မရွင္နာခ်ဳပ္ (ထုိစဥ္က ဘုရင္ခံမရွိ ေသး) က အစုိးရအိမ္ေတာ္တြင္ ဒါဘာပြဲခင္းက်င္းပ၍ ၎င္းတုိ႔အား လက္ခံၿပီးလွ်င္ “ငါတုိ႔ အဘယ္မွ် အင္အားႀကီးမားသည္ကုိ သင္တုိ႔ ယခု ျမင္ၾကရၿပီ၊ ငါတုိ႔အား သင္တုိ႔ ခုခံတုိက္ခုိက္ေသာ္လည္း အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္မည္။ ငါတုိ႔သည္ ခ်င္းေတာင္ကုိ သိမ္းပုိက္လုိက္ ၾကၿပီးျဖစ္သည့္အတုိင္း ဘယ္ေသာအခ်ိန္အခါမွ် ခ်င္းေတာင္မွ ထြက္သြားၾကမည္မဟုတ္။ ခ်င္းေတာင္သုိ႔ ေနာက္ထပ္ လမ္းမ်ား ေဖာက္၊ တံတားမ်ားေဆာက္၊ စစ္တပ္မ်ားထပ္ပုိ႔ၿပီး အၿမဲေနၾက ေတာ့မည္”စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျခာက္လွန္႔၍ တရား ေဟာလုိက္ ၾက၏။ သုိ႔ေသာ္ ခ်င္းတုိ႔ကား ေၾကာက္႐ြံ႕မသြားၾကသည္ သာမက အဂၤလိပ္ကုိ တုိက္၊ ရန္သူတုိ႔၏ ေက်ာက္မီးေသနတ္မ်ား အတြက္ ၀ုိင္ယာႀကိဳးျဖတ္၍ က်ည္ဆံလုပ္နည္းကုိသာ တတ္သြားၾက ၿပီး ၁၈၉၆ ခုႏွစ္အထိ ထၾကြၿမဲ ထၾကြခဲ့ၾကေတာ့၏။ … (စာ ၄၉) မွ

ခ်င္းေတာင္ကင္းေမာင္၏ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔၏ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ျမန္မာျပည္မွာ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ ဆန္စပါးပုိလွ်ံခဲ့ ေသာ တုိင္းျပည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲမႈေၾကာင့္ ေနရာအႏွံ႔သုိ႔ ဆန္စပါးမ်ား မျဖန္႔ႏုိင္ေသာအခါ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ မေလာက္မငျဖစ္ၾကရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းသုိ႔ရွားပါးေဒသ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားတြင္ မိမိတုိ႔နယ္၌ ဆန္စပါးဖူလုံေစရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကရေပသည္။ ထုိသုိ႔အားထုတ္ၾက ရာတြင္ ေလွကားထစ္ေတာင္ယာမွာ နည္းလမ္းတစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။ သမား႐ုိးက်ေတာင္ယာမွ ေလွကားထစ္ ေတာင္ယာသုိ႔ ကူးေျပာင္းၿပီး တႏိုင္စက္မႈကိရိယာ ေတာင္ယာသုိ႔ လွမ္းတက္ႏုိင္ပါက ပုိမုိအထြက္ တုိးလာၾကဖြယ္ရွိေပသည္။ … (စာ ၅၆) မွ စာေရးဆရာ သိပၸံမႈးတင္၏ ေလွကားထစ္ ေတာင္ယာ ေဆာင္းပါး … မွ။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား ေက်ာင္းသားကေလးဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ရင္ထဲမွာ ေဆြမ်ိဳးသား ခ်င္းလုိဘဲ သေဘာထားခဲ့တာဘဲေလ သိၾကတယ္မဟုတ္လား ေအာင္ဆန္းသူရိယဗုိလ္ႀကီး တုိက္ခြၽန္း စာအုပ္ေရးၿပီးကတည္းက ကြၽန္ေတာ့္ကုိ ကြၽန္ေတာ္ ခ်င္းတုိင္းရင္း သားေတြနဲ႔ အနီးဆုံး လူအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားခဲ့တယ္။ ဒီစာအုပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခ်င္း ေက်ာင္းသား/သူေတြ၊ တုိင္းရင္းသားမိတ္ေဆြေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္သိကြၽမ္းခဲ့ ရၿပီ မဟုတ္လား။ ေဆြမ်ိဳးရင္းခ်ာလုိ ျဖစ္ခဲ့ၿပီ မဟုတ္လား။ … (စာ ၆၁)မွ

စာေရးဆရာ တကၠသုိလ္ စိန္တင္၏ အေ၀းဆုံးမွာေနတဲ့အနီးဆုံးလူ ၀တၴဳတုိ… မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

“ငါရွင္းျပမယ္၊ မင္းေျပာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုဆုိတာ မွန္တယ္၊ ဒီျပည္ေထာင္စုႀကီးထဲမွာ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံေနတယ္၊ အဲ့ဒီ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတုိင္းစီက အရင္စည္းလုံးမွ တုိးတက္ႏုိင္မွသာ တုိ႔ျပည္ေထာင္စုႀကီးတစ္ခုလုံး စည္းလုံးညီၫြတ္ၿပီးတုိးတက္ႏုိင္ မွာေပါ႔၊ ထုိလြတ္လပ္ေရးႀကီးကလည္း ဒီလုိစည္းလုံးမႈအားနဲ႔ ရယူခဲ့ရတယ္ဆုိ တာ မင္းသိသားပဲ” ဟု ဆုိၿပီး စိတ္ဆုိးဆုိးႏွင့္ ျပန္သြားေသာ သူငယ္ခ်င္း Pa Lian ၏ အလုိမက် တင္းမာေသာ မ်က္ႏွာထား ကုိလည္း ျမင္ေယာင္လာ၏။ … (စာ ၈၈) မွ

… ေမေမမွာခဲ့သလုိ တစ္မ်ိဳးသားလုံးစည္းလုံးဖုိ႔ တုိးတက္ဖုိ႔ရာအတြက္ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ပါေတာ့မယ္၊ ေမေမ့သားတုိ႔လုိ လမ္းမွားတဲ့ ဆလုိင္းမုိင္ ေမာင္မယ္ေတြ အျမင္မွန္ ရႏုိင္ပါေစလုိ႔လည္း ဆုမြန္ေျခြေပးပါ႔မယ္ေမေမရယ္။ ဘယ္ပန္းခ်ီေရး မမီ ျဖဴနီညဳိျပာ ပန္းမ်ိဳးစုံတုိ႔ျဖင့္ ေ၀ဆာရာေျမ၊ သဘာ၀က လွပန္းခ်ီ ျခယ္ထားေသာ ေတာင္ျပာတန္းရယ္၊ အမိေတာင္ျပာတန္းရဲ႕ ေနာက္ ကြယ္အေမွာင္ထုထဲမွာ ေရစုံေမ်ာေနတဲ့ သားမုိက္ကုိ ခြင့္လႊတ္ပါ။ ေတာင္ဇလပ္ ျဖဴနီပန္း ခ်ယ္ရီတုိ႔ရယ္ ခြင့္လႊတ္ၾကပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ျပန္လာၿပီ၊ ေနာင္တရပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ့္ပါးျပင္ေပၚမွ စီးက်လာေသာ မ်က္ရည္၊ ေနာင္တ မ်က္ရည္၊ ေၾသာ္… အလြမ္းမ်က္ရည္။ … (စာ ၉၀-၉၁) မွ

စာေရးဆရာ ေမာင္ခင္တလုံး၏ ေတာင္းဆုရယ္ ပန္ အလင္းမွန္သုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ခ်င္း႐ုိးရာ ပဲြလမ္းသဘင္မ်ားအနက္ ေငြႀကီးအကုန္ အက်မ်ားၿပီး ခမ္းခမ္းနားနားက်င္းပေသာ ပဲြလမ္းသဘင္မ်ားမွာ (၁) ေလာင္သုခ္ပဲြ (long tuk) (၂) ခြန္ကြၽဲပဲြ (khuang coi) (၃) ေဘြေသေဘြပဲြ (Boite boi) (၄) သီးႏွံ႔ေအာင္ပဲြ (Fangerh) (၅) ရန္သူေအာင္ပဲြ (Mi sawm tuk) (၆) တိရစၦာန္ေအာင္ပဲြ (Sa sawm tuk) (၇) က်ားေအာင္ပဲြ (Cakei fim) (၈) အမဲပစ္ပြဲ (Bung thluk) (၉) ငါးဖမ္းပဲြ (Tikal) ႏွင့္ (၁၀) ၀ါးညႇပ္ကပဲြ (hamserh) တုိ႔ျဖစ္၏။ … (စာ ၉၇) မွ ဆလုိင္း ေသာင္းဆုိင္လ်ံ၏ ခ်င္း႐ုိးရာ ေစာင္နင္းပြဲ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

အေရးအႀကီးဆုံး အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ ခ်င္းယဥ္ေက်းမႈ ကုိ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ႐ုံသာမက ယဥ္ေက်းမႈေရစီးေၾကာင္း၊ သမုိင္း ေရစီးေၾကာင္းမ်ားျဖင့္ ခ်ိန္ထုိး၍ သုေတသနျပဳလုပ္ရန္လည္း မ်ားစြာ လုိအပ္ေနျခင္းျဖစ္ေပသည္။ စာေရးသူတုိ႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕သည္ အျခားသူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ေရးသားေသာ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ခြၽတ္ေခ်ာ္မွားယြင္းမႈ မ်ားကုိ ေ၀ဖန္လုိၾကေသာ္လည္း ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က် ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ ရန္ ၀န္ေလးေနတတ္ၾကသည္။…(စာ ၁၁၀)မွ/

ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား တြင္ ေကာင္းေပ့၊ ၫြန္ေပ့ဟူေသာ အမည္ေက်ာ္မ်ားရွိခဲ့ဖူးၿပီ။ ရွိေနၾကၿပီ။ သုိ႔ေသာ္ ယဥ္ေက်းမႈ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင့္ေရး အတြက္ ႀကံ့ႀကံ့ခံရပ္တည္လႈပ္ရွားေနၾကေသာ စာေပတုိက္ပုိင္ရွင္မ်ား၊ ထုတ္ေ၀သူမ်ား၊ စာေရးဆရာႀကီးမ်ား၊သတင္းစာဆရာႀကီးမ်ား ဟူ၍ ခ်င္းလူမ်ိဳးဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ရွိပါသနည္း။ အထူးစဥ္းစား ဖြယ္ပင္ျဖစ္၏။ မွန္၏။ အထူး စဥ္းစားဖြယ္ပင္ ျဖစ္ေပသတည္း။ … (စာ ၁၁၁) မွ

ဆလုိင္းေရႊလင္း၏ အထူးစဥ္းစားဖြယ္ ေဆာင္းပါး … မွ။
Source...http://chinmag.freevar.com/